Ο Αλέξανδρος Μαζαράκης-Αινιάν (Αθήνα 1874-11 Δεκεμβρίου 1943) ήταν Έλληνας στρατιωτικός, μακεδονομάχος, τρεις φορές αρχηγός του Γενικού Επιτελείου Στρατού και συγγραφέας.

Αποφοίτησε από τη Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων με το βαθμό του ανθυπολοχαγού Πυροβολικού το 1895. Ως ανθυπολοχαγός υπηρέτησε επί τριετία στη Χαρτογραφική Υπηρεσία σημερινή Γεωγραφική Υπηρεσία Στρατού (ΓΥΣ). Ως υπολοχαγός συμμετείχε επί τριετία στον Μακεδονικό αγώνα. Πέτυχε πρώτος σε εξετάσεις στην Ανωτέρα Σχολή Πολέμου στο Παρίσι. Έλαβε μέρος στους Βαλκανικούς πολέμους και από το 1914 έως το 1916 διατέλεσε Επιτελάρχης (Επχης) της Vης Μεραρχίας Πεζικού (Δράμας). Προσχώρησε στο Κίνημα Εθνικής Αμύνης. Υπηρέτησε σε διάφορα γραφεία του Γενικού Επιτελείου Στρατού (ΓΕΣ). Το 1918 διετέλεσε τεχνικός σύμβουλος υπό τον Ελ. Βενιζέλο στο συνέδριο ειρήνης. Συνέταξε στατιστική – εθνολογική στρατιωτική προμελέτη της Ηπείρου, Θράκης και Μ. Ασίας για διεκδικήσεις.

Τον Ιούλιο του 1919 ανέλαβε ως συνταγματάρχης τη διοίκηση της Μεραρχίας Σμύρνης και αντιπροσώπευσε την Ελλάδα στη διεθνή ανακριτική επιτροπή για τα δημιουργηθέντα κατά την απόβαση στη Σμύρνη θλιβερά γεγονότα. Υπέβαλε έκθεση αναιρώντας τα σε βάρος των Ελλήνων καταγραφέντα συμπεράσματα των ξένων μελών της επιτροπής και βραβεύτηκε για την εργασία αυτή. Ως διοικητής της μεραρχίας στη Μικρά Ασία έλαβε μέρος στις επιχειρήσεις προς Προύσσα τον Ιούνιο-Ιούλιο 1920 (επιθετική αναγνώριση), κατέλαβε με το 5/42 Σύνταγμα Ευζώνων (ΣΠ) τα Αξάριο και Μπαληκεσίρ. Μετά κατέλαβε την Κρεμαστή και προέλασε μέχρι την Προύσσα. Κληθείς από τον Αρχιστράτηγο στον Πάνορμο και τεθείς επικεφαλής Μονάδων αποβάσεως αποβιβάστηκε σε Ηράκλεια και Ραιδεστό (Ανατ. Θράκη). Προέλασε ταχύτατα στο εσωτερικό της Ανατολικής Θράκης επί τεσσάρων κατευθύνσεων, αναίρεσε όλες τις αντιστάσεις, επέπεσε στα νώτα του Τούρκων υπό τον Τζαφέρ Ταγιάρ, αιχμαλωτισθέντος, εισήλθε στην Αδριανούπολη και σε συνδυασμό (παράλληλα) με την προέλαση από την κοιλάδα του Έβρου των ΙΧης και ΞΑΝΘΗΣ Μεραρχιών. Στη συνέχεια επανήλθε με τη Μεραρχία (Σμύρνης) στην Μικρά Ασία, εγκαταστάθηκε στον Β.Α. τομέα Προύσσης με επιτυχείς επιχειρήσεις μέχρι Νίκαιας-Κιοπρού Χισάρ. Μετά τις εκλογές του Νοεμβρίου του 1920 παραιτήθηκε και αποστρατεύτηκε, και ανακλήθηκε στην υπηρεσία το 1922.

Από τον Ιανουάριο του 1921 δημοσίευσε σειρά άρθρων με τίτλο «Η συνθήκη των Σεβρών» τονίζοντας τους κινδύνους από τις παράτολμες στο εσωτερικό της Μ. Ασίας επιθετικές επιχειρήσεις. Υποδείκνυε ως αναγκαία και μόνη λύση τη διεξαγωγή αμυντικών επιχειρήσεων για επίλυση του Μικρασιατικού προβλήματος και μάλιστα την αμυντική οργάνωση με μικρές αλλά ευέλικτες μονάδες μέχρι της ζώνης που είχε φθάσει τότε ο Ελληνικός Στρατός (πρέπει να εννοεί το όριο γραμμής Κίος-Προύσσα-Ουσάκ-Ντενιζλί-Αϊδίνιο-Σώκια ή Αϊδίνιο -Μούγλα).

Μετά την Μικρασιατική καταστροφή ορίσθηκε ως Έλληνας αντιπρόσωπος για την σύναψη ανακωχής στα Μουδανιά αλλά αφού αντιλήφθηκε ότι πρόκειται για προσχεδιασμένη συμφωνία από τις Ευρωπαϊκές Δυνάμεις με σκοπό την εγκατάλειψη της Ανατολικής Θράκης αρνήθηκε να υπογράψει την ανακωχή διαμαρτυρηθείς έντονα εγγράφως. Ορίσθηκε επιτελάρχης της Στρατιάς Έβρου και συμμετείχε στην Ελληνική αντιπροσωπεία ως στρατιωτικός τεχνικός σύμβουλος στις συζητήσεις οι οποίες κατέληξαν στη σύναψη της συνθήκης της Λωζάννης. Αρχηγός του ΓΕΣ το 1924-25 ετοίμασε την αναγκαία νομοθετική εργασία για τον οργανισμό – εκπαίδευση καθώς και τον προγραμματισμό εξοπλισμού - ανεφοδιασμού του Ελληνικού Στρατού.

Απομακρύνθηκε από το Στράτευμα επί δικτατορίας Παγκάλου και επανήλθε ως Αρχηγός ΓΕΣ επί κυβερνήσεως Γ. Κονδύλη (υποστρατήγου ε.α.) τον Σεπτέμβριο του 1926. Διατέλεσε Υπουργός Στρατιωτικών επί οικουμενικής Κυβερνήσεως την περίοδο 1926-28.

Εκλέχτηκε μέλος της Ακαδημίας Αθηνών τον Σεπτέμβριο του 1928, ενώ το Μάρτιο διορίστηκε Γενικός Επιθεωρητής Στρατιωτικών Σχολών. Συγγραφέας με σειρά διδασκαλιών στη Ανωτέρα Σχολή Πολέμου και μεγάλο αριθμό μελετών και άρθρων στον ημερήσιο και περιοδικό τύπο. Εκπόνησε μελέτη για την εξέλιξη του Μακεδονικού ζητήματος και τετράτομο εργασία που αφορούσε την προπαρασκευή-οργάνωση-σχεδιασμό και διεξαγωγή των επιχειρήσεων στον Α΄Π.Π. Επίσης εξέδωσε μελέτη περί Διοικήσεως. Επανήρθε ως Αρχηγός ΓΕΣ για τρίτη και τελευταία φορά το 1929. Τον Απρίλιο του 1941 ο βασιλιάς Γεώργιος Β όταν αυτοκτόνησε ο Αλέξανδρος Κορυζής, σχημάτισε προσωρινή κυβέρνηση προσανατολιζόταν στον Μαζαράκη για την αντιπροεδρία της κυβέρνησης. Η επιλογή αυτή έγινε αποδεκτή από τον Βρετανό πρέσβη Πάλερετ αν και δεν τον θεωρούσε ηγετική προσωπικότητα. Συνέγραψε τα Απομνημονεύματα που εκδόθηκαν από τον εκδοτικό οίκο Ίκαρος το 1948.

Πέθανε στην Αθήνα το 1943.