Ο Ιωάννης Φιλήμων (1798/1799–1874) ήταν Έλληνας ιστορικός του 19ου αιώνα, αγωνιστής ο ίδιος στην Ελληνική Επανάσταση του 1821^[1], μαχητικός δημοσιογράφος και εκδότης της εφημερίδας Αιών για πάνω από δεκαπέντε χρόνια, από το 1838 έως το 1854.

Το έργο του “Δοκίμιον ιστορικόν περί της Φιλικής Εταιρίας”^[2] πρωτοεκδόθηκε το 1834, γεγονός που καθιστά τον Φιλήμονα έναν από τους πρώτους, χρονολογικά, ιστορικούς της νέας Ελλάδας. Για πρώτη φορά ο Φιλήμων το 1834, στο πλαίσιο του σχεδίου του για τη συγγραφή μιας γενικής ιστορίας της Ελληνικής Επανάστασης, θα επιχειρήσει να ξετυλίξει την ιστορία της μυστικής αυτής επαναστατικής οργάνωσης, με σκοπό να υπογραμμίσει τον πρωτεύοντα ρόλο της στη σύλληψη και τη διάδοση της ιδέας της ελευθερίας και να αποκαταστήσει τη λησμονημένη σχέση της με την Επανάσταση του 1821. Αν και είχε κατορθώσει να συγκεντρώσει αρκετές πηγές, ο ίδιος δήλωνε πως δεν επαρκούσαν προκειμένου να συγγράψει μια πραγματική ιστορία της.^[3]