- (03) BIBLIOGRAPHIE HELLENIQUE XV-XVI TOME QUATRIEME
- 835ΜΗΝ AYrOYCTOC CYN Θβω ΑΓίω· Περιέχον την πρέπουσαν αύτω άπασαν άκολουθίαν. ΕτυπώΟη ev βενετίαις, παρά 'Ιωάννου τοϋ Άλνπράνδου. ό'ς έςιν εκ τοΰ χαρακτήρος, τοϋ ίδιου γράμματος των σπινέλοιν, άναλώμασι μεν τοις αύτοΰ. επιτελεία δε πλείστη και επι- διοοΟώσει. Έτει τω άπο της ένσάρκου οικονομίας τοΰ κύ και θΰ και σρς ημών Ιΰ Χϋ 1592. ΜΙΜΗΤΑΙ GCTG TOY XPICTOY· (A la fin :) "Απαντα είσι τετράδια α. β. γ. δ. ε. ζ. η. Θ. ι. κ. λ. Έτυπώθη εν βενετίαις, παρά 'Ιωάννου τοΰ Άλιπράνδου. ος εςιν εκ τοΰ '/αοακτηρος, τοΰ ιδίου γράμματος των σπινέλων. άναλώμασι μεν τοΤς αύτοΰ. επιμέλεια τέ πλείςη και επιδιορθώσει. In-folio de 88 feuillets non chiffres divises en onze cahiers de 8 feuillets chacun. Titre dans un encadrement grave sur bois. Im- pression rouge et noire sur deux colonnes. 44 lignes a la colonne pleine. Monogramme d'Andre Spinelli a la fin du volume. Rarissime. Communique par le R. P. Matthieu. Bibliotheque du monastere de Houssico (Mont Athos). 316 BIBLIOGRAPHIE HELLENIQUE Au recto du dernier feuillet du cahier B, commence la dissertation de Leonce, annor ;ee dans le titre ci-dessus. Elle est ainsi intitulee : Quid de SPIRITVS SANCTI Processione a Patre & Filio, quidam Graeci hodie sentiant, NON INDOCTA LEONTII cuius- dam Monachi Graeci disserlatio, quam exhibuit DEMETRIVS LARISSAE in Thessalia άρχισοιμήν. In gratiam luuentutis nunc primum edita. Au verso du dernier feuillet du meme cahier B, on trouve l'intitule suivant : TOV ΣΟΦΩΤΑΤΟΓ εν ίερου,ονάχοις κυρίου Αεοντίου απολογία 7πρός τ'.να θεολόγον Λατΐνον μεμφόριενον ήμΐν ώς υ.ή ειδόσιν άκριβώ; τα των τπατέρων κοίνει,ν συγγράμματα και δια τοΰτο σβάλλεσΟαι σερί την άλήδειαν της έκτπορεύσεως τοΰ πνεύματος. Ce petit traite est imprime sur deux colonnes, l'une pour le texte et l'autre pour la traduction latine '. Biblioth. royale de Berlin : Bd. 8111 (Olim Ε 7288). Biblioth. universit. de Breslau : Theol. rec. VIL A. 2ul. L'idee m'est venue d'attribuer a Leonce Philoponus, hieromoine chypriot, qui parcourait l'Allemagne a cette epoque, la paternite de la Dissertation sur la procession du saint Esprit publiee par Chris- tophe Pelargus. Mais je ne pourrais invoquer a l'appui de cette attri- bution que des arguments insuffisamment concluants : une identite de prenom et de carriere, particularites qui militeraient tout aussi bien en faveur de Leonce Eustrate, hieromoine chypriot, comme le susdit, et qui, comme lui aussi, visita l'Allemagne vers la meme date 2. Quoiqu'il en soit, le lecteur nous saura peut-etre gre de lui mettre sous les yeux les details que Martin Crusius nous a transmis concernant Leonce Philoponus, auteur ou non de l'opuscule qui nous occupe. « Mart. 17 (ann. 1590) duo venere Gr?ci hue (« Tubingue) : Leon- tius 3 Philoponus hieromonachus et Ezechiel Xyriches presbyter. Rcddiderunt mihi epistolam ab episcopo Cytherorum Maximo Mar- gunio Venetiis scriptam, qua Leontius commendabatur... 1. Nous devons la description de cette plaquette & l'obligeance du D' Κ. Κ. Millier. 2. Voir notre B. II. du dir-septieme siecle, t. 1, p. 21. . :i. L'imprime porte par erreur Leontinus. ANNEE 1592 317 Commcndatitia epistola Margunii episcopi Cytherorum. Μαρτίνω τω Κρουσίω κυρίω εντιμοτάτω Μάξιμος ό Μαργούνιος, ταπεινός επίσκοπος Κυθήρων, ευ πράττειν. Ξυνίςημί σου τή φίλη και τιμία μοι κεφαλή τον ev ίερομονάχοις σοΰώτατον Λεόντιον, τα της έμής ψυχής παιδικά, άνδρα τω ό'ντι ούχ ήττον τής συνουσίας ', τών ηθών τιμιότητος ή της περί τους λόγους οτι πλείςης τριβής και κοινή μεν παρά πάντων άγαπάσθαι και ιδία δε παρά σου καΐ μάλλον δίκαιον ό'ντα · φ λόνοι δήπου το σεανολόγηαα. Έρρωμένως μοι διαβιώης ψυχή τε και σώματι» « Ένετίηθεν, μαιμακτηριώνος ς' Ίςαμένου κατά το αφπθ' έ'τος τής ε^σάρχου οικονομίας. « Commendatio Ezeckieli data crat a Thoodosio Zygomala, manu huius scripta, in qua ex aliis h?c verba (Nous passons sous silence ce qui ne concerne que Ezechiel Xyrichis). Leontius erat annorum 30. lezekiel vero 42, μελανοπώγωνες, εξάδελφοι, ex civitate Cypri littorali Nemeso 2. » Dans une liste de lettres adressees a Martin Crusius, laquelle figure dans le codex Tybingensis Mb 37, p. 173 et suivantes et com- prend cinquante numeros, on trouve indiquee sous le n° 43 : « Epis- tola Leontii Philoponi et Ezekielis presbyteri, Augustae Vindelicorum 21 mart. 1590 scripta, quam 21 april. accepi. Ambo sunt Cyprii. » Et ailleurs, dans le meme manuscrit, sous la rubrique Alii Grxci qui mecum fuerunt, quibus λύτρα impetraui, alibi a me descripti, on trouve la note suivante : « Anno 1S90 mart. 7 usque ad 20 mart, mecum erant Cyprii duo, docti veteris linguae gr?cse viri, Leontius Ιερομόναχος ό Φιλόπονος et lezekiel πρεσβύτερος ό Ξυρίχης. Ulma eOS hue deduxerat scholasticus Iacobus Kirner Henauiensis. » En outre, a la fin du codex Monacensis 548 (Commentaire de Psellus sur la Logique d'Aristote), on lit cette note : « Reliquit mihi M. Martino Crusio Tybingai, 23 ? mart. 1590, Leontius Philoponus, hieromonachus Cyprius. » Maintenant, quel etait ce Demetrius, protopope de Larissa, qui 1. Il y a tres probablement ici quelque lacune. 2. Martin Crusius, Annales suevici, t. II, p. 830-831. 3. Ecrit sans doute longtemps apres le depart de Leonce Philoponus, ce quan- tieme est errone, puisque nous avons vu ci-dessus que Leonce et son cousin Ezechiel avaient ete seulement avec Martin Crusius du Π au 20 mars et que, le 21 mars, ils lui ecrivaient une lettre datee d'Augsbourg. avait remisa Christophe Pelargus le manuscrit du traite de Leonce? C'est encore Martin Crusius qui va nous l'apprendre. Le 6 octobre 1389 ', Demetrius apportait a Crusius une lettre d'un queteur grec nomme Philippe Maurice, et une lettre de recom- mandation pour lui-meme adressee par le patriarche Jeremie tant a Crusius qu'a Etienne Gerlach et datee de la Lithuanie, 10 mai 1588. NOUS y lisons : Nuv δε Χριςοϋ του παθόντος όπερ ημών χάριτι ελευθερωθείς και προς Μοσκοβίαν άπαίρων, καθ' όδον δ γραμματοκομιςής ίερεΰς Δημήτριος ό πρωτοπαπάς ό εκ Λαρίσσης ευρεθείς, δεΤν φήθην δι' έπιςολής την ύμετέραν υΐό- τητα κα! πρεσβυτικήν σύνεσιν προσαγορεϋσαι, θεόϋ δεόμενος εΰ εχειν υμάς κατά πάντα μεμνημένους κα! της ημών μετριότητος, ής χάριν ήν μάλλον θεοΰ έντάλ- μασιν, όποδέξασθε κα! τον εύλαβέςατον έν Ιερεϋσι Δημήτριον, τον πρωτοπαπάν κα! γοαμματοκομιςήν, και, σπλαγχνισθέντες τη έμφυτψ 6μών ήμερότητι, ευερ- γετήσατε αύτώ, εαυτούς -μεν τα πρέποντα^ ή μ. ι δε τα Ουμήρη και Χριςοϋ τάς έντολάς έκπληροϋντες, ου ή χάρις καΐ ή ευχή της ημών μετριότητος βραβευΟε'η υμ'ϊν έν παντί. « Uxorem sibi esse dicebat Demetrius hic archipresbyter nomine Amirsam, et filios Ioannem ac Georgium, filiamque Vientelam 2.
