DEFENSIO VERAE SENTEN TIAE DE MAGISTRATV POLITICO IN ECCLESIIS CHRISTIAnis retinendo

  1. (03) BIBLIOGRAPHIE HELLENIQUE XV-XVI TOME QUATRIEME
  2. 740DEFENSIO VERAE SENTEN TIAE DE MAGISTRATV POLITICO IN EGCLESIIS CHRISTIA- nis retinendo, contra quosuis eius impugnato- res : nominatim verτ contra Racouien- sium scriptum, ex diuinis scri- pturis simpliciter collecta. Iacobo Palaelogo authore. Habes hic quoq3 Lector Scriptum Racouiensium, vt est ab ipsius authore, contra sententiam lac. Palœologi conscriptum, bona fide editum. I. Corinth. 7. versu 20 & 24. Vnusquisque in qua vocatione vocatus est, in ea permaneat. Loscο Litauorum, in typographia ilhtstris ac ma- gnifici D. Domini Iohannis Kiscœ, generalis Prœsidis prouinciae Samagidss, RegijinLiluania Pocillatoris,κ;cœt.i;c3et. eiusdem im- pensis, per Iohannem Cartzanum Velicenscm, Anno a Dei ftlio nato 1580. Mense Augusti. In-4° de quatre feuillets non chiffrιs et 332 pages. Signatures : i (cah. liminaire), -4 feuillets; A-Z, a-s, 16 pages chacune ; t, 8 pages seulement. Au verso du titre, on trouve une xylographie reprιsentant Arma Iohannis Kiscœ, generalis Samagitiœ capitanei et, en outre, In eadem arma ad ipsum principem Si(monis) Bud(nxi) decastichon exegelicon. Les feuillets 2 et 3 sont occupιs par une ιpξtre dιdicatoire de Jacques Palιologue Illustri ac magni/ico principi domino IohanniKiscw a Ciechanovietz, generali Samagitiœ prxsidi, regioque in magno Lilua- nise ducatu pincernx. Elle estdatιe : Halaucœ in Moravia, anno i Τ79. On y lit notamment ce qui suit : Quidam tuorum ecclesiastarum ante menses aliquot ad me perscripsit esse nimirum isthic in nostra Lituania plerosque qui tuai Cclsitudini et aliis cordatis principibus conscientiam turbent : non licere dictitantes homini christiano magistratu 222 BIBLIOGRAPHIE HELLΙNIQUE politico fungi, arma tractarc, iura quantumvis sacra rcdderc cl alia quaulam ad ofl'ensionem piorum magistratuum et euersio- nem poliliarum, passim spargcre... iamque eo pervenlum esse ut quidam in eorum sentcntiam concesscrint... ExBoemia, ubi me vis romana ferc oppresserai, vencram in Poloniam, anno 1571 : ubi, cum aliquandiu, res meas veluti naufragio disiectas recolligcns, hœsissem, nunciatur regem Polonia· Augustum mortem obiisse. Ibi turn Ordines regni, de more et lege collιcti, curam regni suscipere et mandare ut omnes regni ciues, prsRsertim ιquitιs et magnates, munera propria obirent, arma caperent et ad regni fines vigilarent... Acciderat aulem ante annos ferme quinque ut aliquot nostri Collegii ministri verbi Dei eadem docuerint :... Christiano scilicet homini non licere tractare arma, non licere gerere magistratum rerum aul civilium aut criminalium, ius armorum, belli et pacis sublatum esse ex mundo a Iesu Chrislo uniuersum. His concionibus per- suasi multi... arma sumere... et detrectabant et penitus nole- bant... Indicta est igilur publica deliberatio... Inter peregrinos rogatus sum et ego ut adessem et sententiam dicerem... Hoc quod ego dixeram... reuersus doraura.. . scripto comprehendi. Rogatus postea... ut scriptum meum ministris concederem deferendum ad fratres qui Racouiaξ in synodo erant... roganti- bus dedi... Sententia itaque mea latine et polonicc lecta est Racouiae et audita ab omnibus, et quibus placebat et quibωs displicebat... Ita factum est ut libellus auctus fuerit et dignus visus qui ederetur. Feuillet 4 recto : In commendationem scriplorum Jacobi Palœologi de Magistrate in ecclesia Christi relinendo Thomœ Garlinii C. C. epigramma. Feuillet 4 verso : Errata. Pages 1 ΰ 55 : Iacobi Palœologi de bello sententia (ιcrit au mois d'aoϋt 1372 pour l'ιglise de Racov). Pages 56 ΰ 82 : Aduersus Iacobi Palœologi de bello sententiam Gregorii Pauli Bresinensis responsio. Bellum et iudicia forensia interdicta esse a Chrislo pus. Pages 83 ΰ 332 : Ad scriptum fratrum Racouiensium de bello et iudicio forensibus Iacobi Palœologi responsio. Biblioth. du Musιe Czartoryski (ΰ Cracovie). Seul ex. connu. ANNΙE 1880 223 Cet ouvrage n'eut pas plus tτt vu le jour qu'il fut rιfutι par Fauste Socin, dans un livre publiι en 1581, sous le voile de l'ano- nyme. Nous n'en connaissons pas la premiθre ιdition, mais voici le titre de la seconde : Ad Iacobi Pala;ologi librumcui titulus est Defensio verœ senten- tiœ de Magistratu politico, &c. Pro Racoviensibus Responsio a Fausto Socino Senense conscripta, antehac suppresso auctorisno- mine ιdita. Racoviœ,typis Sebastiani Sternacii. Anno Christi 1627. In-8° de 592 pages et deux feuillets non chiffrιs (ces derniers pour l'index des passages de l'Ecriture dont il est question dans l'ouvrage). Bibliothθque nationale de Paris : Invent. D2 4960. La Defensio de Jacques Palιologue est, comme son titre mκme l'indique, un plaidoyer en faveur d'un autre de ses ouvrages, inti- tulι De magistratu politico, publiι en 1573. La Defensio est le seul ouvrage dogmatique de Jacques Palιologue, dont nous ayons rιussi ΰ dιcouvrir un exemplaire. Les autres ne me sont connus que par une mention sommaire dans la Bibliothθque des Anti-trinit aires, livre assez peu commun pour qu'il ne soit pas inutile de reproduire l'ar- ticle bio-bibliographique qui y est consacrι ΰ l'hιrιtique grec : Jacobus Paueologus Grsecus, ex insula Chio oriundus, ex impe- ratorum Constantinopolitanorum prosapia satus. Rector prima- rius scholse Claudiopolitana; post obitum Johannis Sommeri. Francisco Davidis ac memorato Sommero fuit homodoxus. Senex Roma?, combustus estob dogmata sua, anno 1S8S, 22 martii. a) De Ripctano judicio Romse, et de damnatione optimorum et innocentissimorum hominum, temporibus Pauli IV. b) De Baptismo. Hune librum ipse Palseologus in Confutatione Judicii Ecclcsiarum Polonicaritm, p. 368, hoc pacto citβt : « De baptismo autem Gregorii Pauli, et resurrectione quam fingit et commentatur, atquc de regeneratione et manumissione ipsius a peccato, quorum Vitrclinus hic meminit, quam sit prater omnem Evangelii veritatem, alibi docuimus; sed et baptisma de quo lo- quuntur Evangclia, ad nos filios Testamentorum et fœdcris Dei non pertinere docet liber noster deargumento hoc* Hic duorum suorum operum facit mentionem, verum neutrum nobis videre contigit, ideoque non possumus titulos eorum exacte tradere. c) De Magistratu politico : Losci inLithvania, a. 1573, procu- •224 BIBLIOGRAPHIE HELLENIQUE rante editionem Simone Budnaeo. Llunc Iibrum refutarunt Raco- vienses, Gregorii Pauli potissimum opera. Cui scripto Palaeo- logus iterum opposuit Iibrum sub hoc titulo : d) Defensio verx sentential de Magisiratu politico : itidem Losci, Budnaei opera, anno 4S80, impressa. Ad hune Iibrum responsum dιdit pro Racovicnsibus F. Socinus, anno 1581. Ejusdem PaLaeologi ut et Matthias Glirii ac Davidis, Francisci Davidis filii, opera, emissus est in lucem, anno 1?80, 8°, liber sub hoc titulo : e) Defensio Francisci Davidis, in ner/otio de non invocando Jesn Christo in precibns. In quo libro hœc sequentia continentur : Theses \S Fr. Davidis de non invocando Jesu Christo in pre- cibus sacris, propositae F. Socino. Responsio F. Socini ad dictas theses. Francisci Davidis confutatio Rcsponsionis Faustina?. Judicium Ecclesiarum Polonicarum, de causa Francisci Davi- dis, in qusestione de vera hominis Jesu Christi, filii Dci viventis, invocatione. Confutatio vera et solida Judicii Ecclesiarum Polonicarum, de causa D. Francisci Davidis, in qusestione de vera hominis Jesu Christi filii Dei viventis invocatione. Authore clarissimo philoso- pho et theologo, Doctare Jacobo Palaeologo. Cui praefixa est prae- fatio ad omnes fratres et ministros ecclesiae Jesu Christi unum Deum, qui est solus Pater, profitentis. Huic confutationi insertum est : Scriptum fratrum Transylvanorum ad N. N. In quo habetur narratio rerum, memoratee controversies causa, in Transylvania gestarum. Haec in memorata Defensione continentur : quae primo Francofurti ad Mœnum excusa, postea vero per Alexium Rodecki Cracoviae rιcusa est, quem propterea ut et propter alia ejusdem generis in carcerem conjectum fuisse refert F. Soci- nus, ep(istola) 30 ad M. Radecium '. 1. Sandius (Christophorus Chr.), Bibliotheca Anti-THnitariorum, Freislatlii, apntt Johannem Aconium, 168A, in-8°, p. 58 ΰ 60. Notre Bibliothθque nationale possθde un exemplaire de ce livre, sous la cote : Invent. D2 49?0.
  3. Iacobo Palaelogo