- (01) BIBLIOGRAPHIE HELLENIQUE XV-XVI TOME PREMIER
- 11. ΨΑΛΤΗΡΙΟΝ. [Au recto du demier f.] αβγδεζηθικλμνοπρστυ. || Άπαντα τε- τράδοια, πλην τοϋ ι εκείνο γαρ τριάδοιον. [| Έγράφη έν ένετίαις έν οικεία Άλδου τοϋ || [χανουτίου. In-4° de 150 ff. non chiffres, signes α-υ (le £ manque), et divises en 19 cahiers de 8 ff. chacun, sauf le 9e (e), qui n'en a que 6. Une ligne a ete omise en tete du f. signe ti, recto; quand on s'en est apercu, a la fin du tirage, on a remedie a cette lacune en reeomposant (pour un certain nombre d'exemplaires) en plus petits caracteres cette ligne omise et les deux suivantes. Dans d'autres exemplaires, notamment dans celui de notre Bibliotheque nationale, la ligne restee en blanc a ete ecrite a la main par un contemporain d'Alde. Le verso du dernier f. est blanc. 20 lignes a la page pleine. Belle impression rpuge et noire; nombreuses lettres ornees. Le texte du Psautier commence au f. 5 recto par l'intitule suivant : ΔΑΔ ΠΡΟΦΗΤΟΤ ΚΑΙ ΒΑΣΙΛΕΩΣ ΜΕΛΟΣ. Cette page est entouroe d'un bois, sur le cote droit duquel est represente un personnage, sans doute David, jouant d'un instrument de musique. Ce mdme bois est reproduit au f. signe χι recto avec cet intitule, qui precede le psaume 77 : ΑΡΜΟΝΙΗΣ ΙΕΡΗΣ ΜΕΛΙΗΔΕΑ ΑΣΜΑΤΑ ΔΑΒΙΔ. Edition d'une extraordinaire rareto. Le prix de ce livre est marque 4 marcelli (= 2 fr. 72) dans le Catalogue d'Alde. Vend. 2 liv. 12 sh. 6 d. Pinclli; 198 fr. maroquin bleu, d'O...; 80 fr. Chardin; 30 florins, Meerman; 8 liv. 8 sh. Sykes; 5 liv. 5sh. Hibbert; 4 liv. Heber; 21 fr. 50, Boutourlin; 6 liv. 6 sh. Renouard. Marque 4 liv., large copy in original stamped calf, sous le n° 20801, dans le General Catalogue de Quaritch (Londres, 1877). Vendu 200 fr. A. F.-Didot (1879). Mgr Nicolas Catramis raconte (Φιλολογικά ανάλεκτα Ζακύνθου, p. 204) qu'il a decouvert un exem- plaire dc ce precieux livre, en parfait etat de conservation, έν τ$ υψηλότερα όροφί) τοΟ πύρ-γον τής έν τί| νήσω των Στροφάδων μονής, εν τινι κιβωτίω εχοντι πληΟϋν φύλλων παντοδαπων άποσυντεθειμένων βιβλίων. Bibliotheque nationale de Paris, B 146 Reserve. Au verso du 6e f. du cahier ι, on lit : ΣΤΙΧΟΙ ΕΙΣ TON ΘΕΙΟΝ ΔΑΒΙΔ. Σίγησον, Όρφεΰ· ρίψον, Έρμη, την λύραν τρίπους ό Δελφοΐς, δύνον εις ληθην ετι· Δαβίδ γαρ ήμΐν πνεύματος κρούων λύραν τρανεΐ τα κρυπτά των θεοΰ μυστηρίων, πληθύν παλαιών Ιστορεί τεραστίων κινεί προς ΰμνον τοΰ κτίσαντος την κτίσιν, απαντάς σώζων, μυσταγωγεΐ και γράφει" άμαρτάνοντας ε'ις επιστροφην φέρει πολλοίς σύν άλλοις, και κριτου δηλών κρίσιν σμηχειν διδάσκει ψυχικάς άμαρτάδας. Lcs vers suivants se trouvent au recto du dernier f. : Δαβίδ μελωδέ μουσικής απόκρυφου, συ ριεν δι' αυτών και θανών ζης τών λόγων ήμΐν δέ την σην εμμελή δίδως λύραν, ης έστιν εύρεΐν εμμελή τα πρακτέα. Και γαρ δι'αΰτής μυστικώς κινούμενης διώκεται (/.έν εμπαθής πάσα φθίσις" έλαύνεται δέ δυσχερής άπας πόνος, συστέλλεται δέ συμφορών απληστία, κοιμίζεται δέ γνωστικής άλμης κλύδων στηρίζεται δέ τών παθών ή στερρότης, και τέρπεται μέν της ψυχής ή σεμνότης, ελέγχεται δε τοϋ Σατάν ή φαυλότης έκ της νοητής των μελών ευρυθμίας. *Ω τίς τοσαύτην εύρεν ανθρώπων χάριν, ε'ι μή σύ την πρέπουσαν άνθρωποις χάριν; Enfin, du f. 1 verso au f. 2 verso, se trouve la preface suivante de Jus- tin Decadyos : ΙΟΓΣΤ1ΝΟΣ Ο ΔΕΚΑΔΥΟΣ ΤΟΙΣ ΕΝ ΕΛΛΑΔΙ ΓΡΑΙΚΟΙΣ ΕΓ ΠΡΑΤΤΕΙΝ. "Αλλοι μεν άλλα τών παρ' "Ελλησι σοφών τε και διδασκάλων συγ- γράμματα, διαφόρους πραγματείας εμπεριέχοντα, ε'ις κοινην τοις φιλο- μαθέσιν ώφέλειαν έντυποΰν έσπουδάκασιν' εγώ δ'εύάρεστα μέν θεώ, τοις δ' ευσέβειας έρασταϊς κεχαρισμένα πράξειν οίόμενος, ε'ι ων πολλάκις έν χρεία καθίστανται, τούτων αυτούς εϋπορεϊν προνοήσομαι, εις πληθυ- σμον, όση δύναμις, την σπάνιν τών θείων γραφών μεταβαλεΐν1 δια φρον- τίδας πεποίημαι- συνεργώ τών τοιούτων εφευρέτη τε σοφώ και καθηγε- μόνι χρησάμενος- δς, ΐνα και αυτοί μη άγνοητε τον άνδρα, τοις γαρ έν Ιταλία διαβόητος πάσι καθέστηκεν, Άλδος, τοΰπίκλην Μανούτιος, έκ της παλαιάς Ρώμης ελκών τό γένος, άνήρ βίω τε και λόγφ κεκοσμη- μένος. Ούτος, αρετής ζήλω και τη προς τα ημέτερα κηδεμονία τε και στοργή, την τών γραμμάτων τούτων εϋαομοστίαν και σύνθεσιν τή τοϋ οικείου νοός έφεΰρεν όςύτητι' έώ γαρ λέγειν τον χαρακτήρα, ούπερ οϋκ άν τις τών έπΐ τό καλλιγραφεΐν χειρισόφων έχάραζεν ώραιότερον. Τούτω τοιγαροϋν περί τούτων κοινολογούμενος, οΰ μόνον ξυναινουντα και προτρεπόμενον, άλλ' ήδη και αυτόν οίκοθεν ώρμημένον εύρον ε'ις ταύτα, και την έμήν έπι πλέον χρησταις άγγελίαις δρμήν έπιτείνοντα. Την γαρ Μωσέος πεντατευχον, σύν τη της Παλαιάς Διαθήκης πάση λοιπή πραγματεία, έβραϊστι, ελληνιστί, ^ωμαϊστί, ουκ εις μακράν έκ- δώσειν εύηγγελίσατο σύν θεώ. "*Ων άκουσας, αυτός μέν ώσπεο ένθους ύφ'ήδονής έγεγόνειν ει γε και τά ημέτερα, πεπαλαιωμένα τώ χρόνω 1. Moustoxydis (Έλληνομνήμων, ρ. 196) imprime a lorl μεταχαλεϊν, trompe par la forme du β dans cc mot, forme bien counue des paleographcs el qui se rctrouvc, plus loin, dans lcs mots βασιλέα οΐ'βίβλος. και ταΤς των πραγμάτων άνωμαλίαις ήδη τυγχάνοντα, νυν ώς άετοΰ νεότης άνακαινίζεσθαι μέλλουσιν εκείνον δε τοΰ τε των καλών έρωτος, και της χρήστης προαιρέσεως έμακάρισα. Ού γάρ χρημάτων επιθυμία (άνώτερον γάρ άνελευθερίας άπάσης ΐσμεν οι πεπειραμένοι τον άνορα), θείω δέ μάλλον ζηλω προς ταΰτα κεκίνηται. Τοϋτον τοίνυν συνεργόν εύρηκώς προς τά κάλλιστα, εδοξέ μοι την θεόπνευστον βίβλον των θείων πρώτον έντυπώσαι Ψαλμών, τον τ'άρί- στως ταύτην και άξίως τοΰ έν αύτω συνθέμενον πνεύματος προφήτην άμα και βασιλέα, ώςπερ τινά πρόδρομον και κήρυκα διαπρύσιον τών μετ' ού πολύ τυπωθησομένων ήμιν θείων προεκπέμψαι γραφών. Ουκ εις μακράν γάρ και τό Τριώδιον, και δ καλεΐν ήμϊν έ'θος Πεντηκοστάριον, μεθ' δ την Παρακλητικών, θεοΰ συναιρομένου. τυπώσομεν. Ταυτΐ γάρ εύ οίδ' ό'τι ταΐς κατά τόπον άγίαις τοΰ θεοΰ έκκλησίαις πολλήν τε και μεγάλην την χρείαν παρέχεται" κατ' έζαίρετονδ'η θεία τών Ψαλμών αύτη βίβλος. Περί ης φησιν 6 θειος Χρυσόστομος «μάλλον συμφέρειν τω κόσμω σβεσθήναι τον ηλιον, ηπερ τή έκκλησίκ ταύτην όσημέραι μη ψάλλεσθαι». Ό δέ γε μέγας αύθις Βασίλειος « κοινόν ταμεΐον απάντων καλών » αυτήν αποφαίνεται" ώς τό έκ πάντων παρεχομένην τοις μετά προσοχής μετερχομένοις ώφέλιμον, τό θ' έκάστω πρόσφορον κατά την έπιμέλειαν έζευρίσκουσαν καθώς εκείνος διέζεισιν έν ταΐς ε'ις αυτήν πλατύτερον έξηγήσεσι. Πρόκειται τοίνυν τό κοινωφελές τοΰτο τοις βουλομένοις Ψαλτήριον. Ύμεΐς δ' άνά χείρας λαβόντες, όσοι τάς ψυχάς εύρυθμότεροι, και την έξ αύτοΰ ώφέλειαν καρπωσάμενοι, τήν τών ευχών χορηγίαν άντίδοτε λ,λδω μεν τω φιλέλληνι, ώς δεζιότητι φύσεως εφευρέτη τοΰ τών γραμ- μάτων γεγενημένω χαρακτήρος (ώςεϊρηται)· έμοί δ'ώς οΰτω θερμώς προθυμησαμένω τε τυπωθήναι και μηδενός άμελήσαντι τών συντε- λούντων προς τήν ορθότητα" υγιέστατα γάρ έντετύπωται και ορθότατα. "Ερρωσθε. Cette preface est imprimee en caracteres plus petits que le texte meme ilu Psautier. 1494-1495
