- (05) BIBLIOGRAPHIE HELLENIQUE XVII TOME DEUXIEME
- 635 ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟΝ ΚΑΤΑ ΤΟΓ ΣΧΙΣΜΑΤΟΣ Των Παπιστών. Συντεθέν μέν Παρά τοϋ Σοφωτάτου Ιερομόναχου Μαξίμου τοϋ Πελοποννησίου. Νυν δέ τυπωθέν, Δια Προστάγματος Τοϋ ευσεβέστατου Έκλαμπροτάτου και Γαληνότατου Αύθέντου και Ήγεμόνος πάσης Οΰγγροβλα- χίας Κυρίου Κυρίου 'Ιωάννου Κωνσταντίνου Μπασαράμπα Βοεβόνδα τοϋ Μπραγκοβάνου. Έν xfi Αύθεντικί) Τυπογραφία τ?) έν Μζουκουρεστίω. Έν έ'τει σωτηρίω 1690. κατά μη\α Ίαννουάριον. Έπι τω διαδίδοσθαι χάρισμα τοις Όρθοδόξοις. In-4° de six feuillets non chiffres, dont le sixieme blanc, et 200 pages. Nota bene. Il y a des exemplaires (notamment celui de la Bibliotheque du Parlement hellenique) ou les quatre feuillets con- tenant la table et la preface sont relies a la fin. Dans son Status pres- sens Ecclesix grxcx ([Nuremberg], 1714, in-8°), page 81, Helladius ecrit, en parlant de cet Enchiridium : Hic liber inter erudites in Europa albo corvo rarior est. On peut ajouter qu'il est devenu tout aussi rare aujourd'hui dans l'Orient hellenique. 476 BIBLIOGRAPHIE HELLENIQUE Au verso du titre, il y a un bois des armes de Valachie, avec cette epigramme au dessous : Σταύρου κόραξ τρόπαιον έν ράμφει φέρει, ορπηκ' έλαίας ώς περιστερά πάλαι" άλλ' ή μεν ήγεν άμπλακημάτων κλύσιν, των δυσσεβών ούτος δέ θραΰσιν δογμάτων* κείνη κιβωτού, στέμμα ο' ούτος Βλαχίης, μήνης μέσος μεν ηλίου τ' έφιζάνων άκτινοβλήτοις ορθοδοξίας κλάδοις, βάλλων παπισμον δ' έν κορύνη και ξίφει. Voici maintenant la preface ou avis au lecteur : Τοις έντευξομένοις ορθοδόξους χαίρειν. Συνήθείαν έ'χουν εκείνοι έπου χωρίζονται τής καθολικές εκκλησίας μέ σχίσματα ή αί'ρεσες η ά'λλα νεωτερίσματα νά διαστρέφουν ή τάς άγιας γραφάς, καθώς ίκαμεν 6 ποντικός Μαρκίων' ή τα ρητά των αγίων, ώς πεποίηκεν b Αντιοχείας| Μακάριος a μονοθελήτης' ή να διαστρέφουν τον νουν και τα ρητά τής γραφές και των πατέρων, ώς 'όλοι οι αιρετικοί" οι δέ Λατίνοι κα'ι τής γραφής και των πατέρων κα'ι έτι των αγίων συνό- δων τα ρητά διαστρέφουν, πότε παρεξηγώντες τα, κα'ι πότε κατακό- πτοντές τα άπό τήν άκολουθίαν των. "Οταν δέ μήτε μέ τές τοιαυτες καταστροφές δύνωνται να κατασκευάσουν τα νεωτερίσματα τους, σμίγουν τήν καταργουμένην σοφίαν του αιώνος τούτου, ή μάλλον ειπείν τήν σοφιστίαν, μέ τήν θεολογίαν φέρνουν μάρτυρας άδηλους, προβάλλουν έπιστολάς απόκρυφους, εφευρίσκουν όνείρατα και αποκάλυψες γυναικών, προσφέρουν ιστορίας μυθώδεις και αίρετικών συγγραφάς. Ταΰτά κα'ι τα τοιαύτα προβάλλουν εις μαρτυρίαν, ώς δια να συστήσουν μεγάλα πράγ- ματα" εΐτα βλέποντες πώς μήτε μέ τα τοιαύτα όλα δέν κατορθώνουν τίποτα, υβρίζουν, κατηγορούν, αναθεματίζουν, βλασφημούν, κα'ι ά'λλα αναιδή και απάνθρωπα πράττουσι καθ' ημών. "Ετζι εις τα ωξθ' έτη άπο Χρίστου, εις τήν κατά Φωτίου σύνοδον, οί περ'ι Νικόλαον τον πάπαν, μή δυνάμενοι να αντιτείνουν εις τήν άλήθειαν τοϋ άγιωτάτου ANNEE 1690 477 Φωτίου, τον έ'λεγαν παράνομον, μάγον, φονέα, και τέως δτι δ διάβολος τον έδίδαξε την σοφίαν. 'Επειδή γαρ ητον ό πάπας τής 'Ρώμης Σίλβε- στρος δ δεύτερος νεκρομάντις και με μάγεια έ'λαβε το παπατο, και μάλιστα ϋπεσχέθη τω δίαβόλω 'ότι να είναι και μετά θάνατον εδικός του, ώς ίστορεϊ ο Πλατίνας, λέγουσι τω άγίω Φωτίω έκεινα όπου ητον και έκαμεν αύτος ό Σίλβεστρος" καθώς έκεϊνο όπου 'Ιωάννης πάπας 'Ρώμης ό όγδοος ητον γυναίκα μαρτυρημένη άπό μύριους ιστορικούς έλληνας κα'ι λατίνους, Λέων ό έ'ννατος εΐπεν 'ότι έγίνηκεν εις Βυζάντιον μία γυναίκα πατριάρχης, πράγμα καταγέλαστον καθότι και άμάρτυρον κα'ι άπό μόνον τον αίτιον του σχίσματος Λέοντα εΐρημένον. "Ετζι 'όταν έπή- ρασι Παλαιστίνην, Φοινίκην κα'ι μέρος τής Συρίας, κα'ι 'όταν ίτ^ρχΊ την Κωνσταντινούπολη, έκάμασι μυρία βάσανα κα'ι διωγμούς και άρπαγας εις τους ορθοδόξους κα'ι τους ναούς του θεοΰ, οΰς μέν κατέστρεφον, τινάς δέ κα'ι έβεβήλουν, μή φειδόμενοι μήτε αυτών τών αγίων εικόνων και τών ιερών κα'· άχραντων μυστηρίων. "Ετζι, έπ'ι Μιχαήλ του Παλαιολόγου, έπροξένησαν δημεύσεις, εξορίας, μαστιγώσεις, φύλακας ιερωμένων κα'ι λαϊκών κα'ι τέως θανάτους πολλών τής συγκλήτου αρχόντων' κα'ι καθε- ξής έ'τζι έκάμασι κα'ι κάμνουσιν έως τών καθ' ήμας χρόνων, ώς μαρ- τυρεί τα γενόμενα εις 'Ρωσίαν κα'ι ά"λλους τόπους τών ορθοδόξων. "Ετζι Καρυοφύλλης ό Κρής κα'ι Άλλάτιος έ Χίος, όπου δια τα πλήθη τών βλασφημιών του κατέφαγε τήν γλώσσαν του κα'ι ου'τως έξέψυξε' κα'ι άλλοι όπου τυπώνουν μάλιστα εις Ρώμην βιβλία καθ ημών, βλα- σφημοΰσι τους τε πατριάρχας κα'ι τους θεολόγους τής ανατολικής εκκλησίας, λέγοντες Βαλαάμ τον Βαρλαάμ, παλαμίδα τον Παλαμάν, σαβουροκέφαλον τον Σεβήρον1, κα'ι κοινώς όλους τους λέγουσι σκότους οδηγούς, οφεις κα'ι βασιλίσκους. Κα'ι ταΰτα μέν οι Λατίνοι και λέγουν κα'ι γράφουν, συγκρίνοντες ήμας μετά τών εθνικών κα'ι μετά τών 'Ιου- δαίων. "Οταν δέ τις τών ήμ.ετέρων γράψειν βουληθή υπέρ τής αληθείας άπολογουμενος εις τάς καθ' ημών βλασφημίας τών Λατίνων, λέγουσι τινές : μήν είπής έ'τζι, μή γράψης έ'τζι, 'ότι προξενέΐται σκάνδαλον. Σάν 1. Allusion a l'epigramme de Jean-Matthieu Caryophyllis, que nous «tous reproduite dan? le tome premier du present ouvrage, page 240. να Ιλεγον : μισήν είχε τήν άλήθειαν και οχι σωστήν οί Λατίνοι ας συκοφαντούν, και ϋμεΐς κωφεύετε και άφετε προς τους εΐρημένους να μεγαλορρημονοΰσιν οί Λατίνοι, και να λέγουν ο! 'Ρωμαίοι γράμματα δεν ήξεύρουν τί θέλουν να ειπούν, και άλλα τοιαύτα να λέγουν καυχώ- μενοι καΐ κατεπαιρόμενοι. Όθεν και τοΰτο το βιβλιδάριον του μακαρίτου Μαξίμου, πολλοί ήδου- λήθησαν να το εμποδίσουν να μή τυπωθή, διότι λέγει γυμνήν και καθαράν τήν άλΆθειαν" ι'σχυσεν 'όμως ή αλήθεια, και ηύδόκησεν 4 κύριος και τυπουται εις άνάμνησιν μέν των σοφών, μάθησιν δέ και στη- ριγμον πάντων των ορθοδόξων. "Οθεν, ώ τέκνα φωτόμορφα τής αγίας του Χρίστου καθολικής και αποστολικής εκκλησίας, λαμβάνοντες και άναγινώσκοντές το, εΰχεσθε υπέρ των συγγραψάντων και τυπωσάντων και διορθωσάντων αΰτο, ίνα φαινόμενοι ευχάριστοι εις τους άγρυπνοϋντας υπέρ τής σωτηρίας υμών, τύχοιτε τής μερίδος τών σωζόμενων έν τή ά'νω 'Ιερουσαλήμ, ήτις μήτηρ πάντων ημών εστί. αχ^', κατά μήνα Ιανουαρίου. Le titre d'entree en matiere est ainsi concu (page 1) : ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟΝ συντεθέν ΕΙΣ ΦΡΑΣΙΝ ΠΕΖΗΝ, ΠΑΡΑ TOV ΣΟΦΩΤΑΤΟν 'Ιερομόναχου, Μαξίμου του πελοποννησίου, μαθητού δέ του άοιδίμου πάπα Άλεξανδρίας, Μελετίου του πήγα, περί ΐής νεωτερισθείσης αρχής του πάπα, περί τής έκπορεύσεως του αγίου πνεύματος, περί άζύμων, περί μεταβολής, ήτοι μετουσιώσεως τών μυστη- ρίων, περί του καθαρτηρίου πυρός, περί άπολαύσεως τών δικαίων, του- τέστιν αν έ'λαβον τήν έπαγγελίαν. Bibliotheque du Parlement hellenique. Bibliotheque du prince Georges Maurocordato.
- ΙερομόναχουΜαξίμου τοϋ Πελοποννησίου.
