ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟΝ ΚΑΤΑ ΤΗΣ καλβινικής φρενοβλαβείας.

  1. (05) BIBLIOGRAPHIE HELLENIQUE XVII TOME DEUXIEME
  2. 632 TOV MAKAPITOV MEΛETIOΥ ΣΥΡΙΓΟΥ ΔΙΔΑΣΚΑΛΟΥ TE ΚΑΙ ΠΡΩΤΟΣΥΓΓΕΛΟν ΤΗΣ ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΪ ΜΕΓΑΛΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ, Κατά των καλβινικών κεφαλαίων, κα'ι ερωτήσεων κυρίλλου του λουκάρεως, Άντίρρησις. Και ΔΟΣΙΘΕΟν IIATPIAPXOV ΙΕΡΟΣΟΛΥΜΩΝ ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟΝ ΚΑΤΑ ΤΗΣ καλβινικής φρενοβλαβείας. Τυπωθέντα, διά δαπάνης τε, κα'ι επιτροπής, τοΰ πανεκ- λαμπροτάτου, ευσεβέστατου τε, και γαληνότατου, αύθέντου κα'ι ήγεμό- νος πάσης οΰγκροβλαχίας, κυρίου, κυρίου, Ιωάννου Κωνσταντίνου μπασαράμπα βοεβόδα. 'Επιμέλεια δε, κα'ι διορθώσει, τοΰ λογιωτάτου ANNKE 1690 459 νοταρίου, τής μεγάλη; εκκλησίας κυρίου μν/.αήλ μακρή τοϋ έξ Ιωαννίνων. Έν T-SJ ττεριφήμω πάλει μζουκουρεστη τ^ς Οΰγκροβλαχίας. Έν ετει σωτηρίω : αχι/ : Κατά Μήνα Σβπτέμδριον. In-folio de 9 feuillets non chiffres, 162 feuillets chiffres, 1 feuillet blanc et 93 pages, dont la derniere porte par erreur 92. Rarissir e et recherche. La disposition du titre n'a ete conservee que pour lt ; quatre premieres lignes. La seconde partie de ce volume, laquelle comprend les 93 pages a un litre particulier qui est ainsi concu : ΕΓΧΕΙΡΙΛΙΟΝ ΕΛΕΓΧΟΝ ΤΗΝ ΚΑΑΒΙΝΙΚΗΝ ΦΡΕ- NOBAABEIAN ΣΥΚΟΦΑΝΤΟΥΣΑΝ ΤΗΝ ΑΝΑΤΟΑΙΚΗΝ άγίαν, καθολικήν, και άποστολικήν έκκλησίαν, φρονεϊν έν το?ς περί θεοϋ και τών θείων ώς αυτοί οΰτοι, ci καλουΐνοι δηλονίτι κακοφρονοϋσι, προβάλλοντες είς, ττίστιν δήθεν των λεγομένων αύτοϊς, τα λεγόμενα κυρίλλου τοϋ λουκάρεως κεφάλαια, συντεθέν τ;αρά δοσιθέου πατριάρχου, τής αγίας πόλεως Ιερουσαλήμ, κατά το χιλιοστών έςακοσιοστόν έδδομη- κοστον δεύτερον έτος τής τοϋ χριστού και θεοϋ ημών ένσάρκου επιφανείας. A la fin de cette seconde partie, on .lit la souscription suivante ; Έτυπώ'θη, έν μζουκουρεστήω τής οΰγροβλαχίας , (sic) άναλώμασι μεν, τοϋ τ:ανεκλαμι:ροτάτου, ευσεβέστατου τε, και μεγαλο-ρε-εστάτου αύθεντου και ήγεμόνος ττάσης οΰγροδλαχίας, (sic) κυρίου, κυρίου, Ιωάννου κωνσταντίνου μ-ασαράμτ:α βοεβόδα. ΙΙαρα τοϋ θεοφιλέστατου επισκόπου προ>ην χουσίου, κυρίου μητροφάνους. 'Επιμέλεια δε, και διορθώσει, τοϋ λογιωτάτου νοταρίου, τής μεγάλης εκκλησίας, κυρίου μιχαήλ μακρή τοϋ έ; Ιωαννίνων. Έν έτει σωτηρίω : ψ/\ : κατά μήνα σεπτέμβριον. Au verso du titre, il y a un bois des armes de Valachie et au dessous cette epigrainme : ΙΙοος τον έκλααπρότατον, εΰσεζέο-τατον και ΰψηλότατον αΰΟένττ,ν και ήγεαόνα πάσης Οΰγκροβλα/ίας κΰριον Έ; Οΰγκροβλαχίης Κιυνσταντϊνος μόνος ούτος οίακας :; ταύτης νΰν διέπει μακάρι»? 460 BIBLIOGRAPHIE HELLENIQUE φότλης έκ πατέρβς Μπασαράμπων ων μεγακύδων, Καντακουζηνών μητρόθεν ηγεμόνων, χαλκοτυπεΐ τόδ' ό'νειαρ έελδομένοισιν έ'ρωτα πνεύματος, δττι τελεί σύμβολον εύσεβίης έσθλοΒ θειοφίλου 0 ' Ίερουσαλύμων (sic) πατριάρχου , έ'νθεον ou σπουδί] τοΰνομα Δουσίθεος. Να; μέν έπιστασίης πόνος ήδέ μεληδών (vers boiteux!) του γέγον ' άτρεκέως, παν δέ φιλοψυχέως Κωνσταντίνος έ'οωκεν ί'ος πόρον s Μπρανκοβάνος , άγλαίης ά'νθος και χαρίτων τρόφιμος" τοίου γαρ νοός ήδέ χερος τουργον δέετ' έσθλ-^ς Χρίστου έξ αγάπης σκ'.δναμενης ά'φενον. Χρύσανθος ιερομόναχος και αρχιμανδρίτης τοϋ αγίου τάφου ό Νοταράς. Au recto du feuillet 2 : Εις τον αυτόν ύψηλότατον αυΟέντην και ηγεμόνα. ΙΙανευκλεής κοίρανος Οϋκγορβλαχίης (sic), έκ βασιλήων ευσεβών γέννα λαμπρά προγούνων, Κωνσταντίνος ό Μπασαράμπας, έν ίδίαις δαπάνα'.ς χρησιμωτάτην πέλουσαν τη ν 31 τυπογραφεϊ τήν βίβλον. Σπαντωνής ό δ'.καιοφύλας τής μεγάλης εκκλησίας και διδάσκαλος των επιστημών Tfjc έν Κωνσταντινουπόλει σχολές. Εις τόν Σνρί^η διοάσκαλον ό οιαληφΟείς Χρύσανθος. Νϋν πλέον ή το πάρο'.Οεν άνωχΟη δόγματα θεία πνεϋμα θεοΰ Συρίγου προς στόμα χρησμοδίον. οφθαλμούς δ' άνέρων φ'.λαλήΟως ούτος άνοίςας, ANNEE 1690 461 Feuillets 2 verso ;'i 4 recto : ΛοσίΟεος, ελέω ΟεοΟ πατριάρχης της μεγάλης και αγίας •πόλεως Ιερουσαλήμ, τω εύσεβεστάτω , έκλαμπροτάτω, έν§οξοτάτω καί ύψηλοτάτω αύΟέντη και ήγεμόνι πάσης Ούγκροο'λαχίας κυρίω κυρίω 'Ιωάννη Κωνσταντινω Μπασαράμ-α βοεβόδα, τω έν άγίω πνευματι άγαπητω και περιποΟήτω υϊώ της ημών μετριότητας, άποστολικήν εύλογίαν και τον έν Χριστώ άσπασμόν. Τα βιβλία και τα συμβόλαια τά έν άνθρώποις απερ περιέχομαι συμφω- νίας, νουθεσίας κα'ι επαγγελίας, ούκ αν ήσαν αναγκαία, έάν δεν ήθελε χρειασθή ή κακία των ανθρώπων. "Οταν ήγόρασεν ό 'Αβραάμ το σπή- λαιον το διπλούν, που ήτον έκεϊ ομολογία ; Κα'ι 'όταν έσυμφώνησεν ό πατριάρχης 'Ιακώβ περ'ι ειρήνης με τον πενθερόν του ΑάζχΊ, βουνος εκ λίθθ)ν γίνεται μάρτυς" όθεν λέγει ή Γραφή, Γενέσεως κεφ. λά, και έκάλεσεν αυτόν Λαβαν βουνόν μαρτυρίας. 'Ιακώβ δε έκάλεσεν αΰτον βουνος μάρτυς. ΙΙου νόμοι; που κώδικες; πο3 νεαραί; που χρυσό- βουλλα ; Δεν ήσαν ταΰτα τότε, άλλα ή πίστις έπολιτευετο, ή γ,οί'κοΰύ'/Τ) και ή άπλότης" υστέρα όμως έγινήκασι τα' εναντία, Οθεν εις το ορός τεσσαράκοντα ημέρας τω Μωϋσή συλλαλήσας ό θεός πρώτος τάς πλάκας εγραψεν, οΰ λόγω παρέδωκε' προβλέπων γαρ εις τίνα ϊλισθον εμελλεν ό άνθρωπος νά καταβή, μανθάνει τον Μωυσέα, ίνα κα'ι αΰτος οϋτω ποιί] εις διόρθωσιν των ανθρώπων κα'ι ό Μωϋσής, μαθητευθε'ις ταΰτα παρά Οεοΰ, συνέγραψεν άπ' αρχής θείω πνευματι τήν Γένεσιν, τήν "Εξοδον κα'ι τα λοιπά, καθότι εϊχεν ό ά'νθρωπος τά νομοθετηθέντα ραδίως έπι- λανθάνεσθαι, κα'ι ήτον ζημία εις τήν σωτηρίαν του. Κα'ι επειδή ταΰτην τήν τάξιν έ'δωκε κα'ι έφυλαξεν ο θεός, πνέει το πανάγιον πνεΰμα το κατελθον έν εί'δει πυρίνων γλωσσών εις τήν διάνοιαν τών πανευφήμων αποστόλων, και έγράψασι το εΰαγγέλιον τής σωτηρίας, διά νά έ'χωμεν έ'γκαιρην άνάμνησιν τών ρηθέντων κα'ι ένεργηθέντων ΰπο του σωτήρος, οτι αυτά είναι ιδιαζόντως αίτια πάσης αληθείας, άνηκοΰση? ει* γνώσιν τελείαν τής ορθοδόξου πίστεως· δι' ης κληρονόμοι γΕθα Τωής αιωνίου- χωρίς γάρ τής τοιαύτης πίστεως, εΰαρεστήσαι αδύνατον. 462 BIBLIOGRAPHIE HELLENIQUE Άλλ' επειδή ούκ άπολέσθαι τα κακά δυνατόν, ϋπεναντίον γάρ τι τω άγαθω άε'ι είναι ανάγκη, έγένοντο έν μέν τω πάλαι λαω ψευδοπροφήται' έν τί) εκκλησία δέ είσέφρησαν ψευδοδιδάσκαλοι, οί'τινες παρείσαξαν αιρέσεις απώλειας, τον άγοράσαντα αΰτους δεσπότην αρνούμενοι, και πολλοί έξηκολούθησαν αυτών ταΐς άπωλείαις: καί γε δι' αΰτους ή οδός τής αληθείας τάρα πολλών έβλασφημήθη" 5 έκδικος 'όμως τοΰ δικαίου κα'ι τής αληθείας θεός, διττά 'όπλα δικαιοσύνης άνέστησεν εις κατάλυσιν τής αιρετικές οφρύος, τους μεν διδασκάλους τ^ς εκκλησίας δηλονότι να άποσκορακίζωσι το ψεΰδος μέ. ταΤς άγίαις σύνοδαις και μέ τα συγγράμ- ματα των' τους δέ ορθοδόξους αρχηγούς να τα βεβαιώνουν" όθεν οί ευσε- βέστατοι αυτοκράτορες δια ταύτην τήν αΐτίαν ήθροισαν τάς αγίας συνό- δους, "να διορίσωσι περί τών άναφυέντων αμφισβητήσεων, έβεβαίωσαν δέ τα διορισθέντα μέ σάκραις, μέ εΐδικτα, μέ έπιστολάς, μέ δίαταγάς και μέ άτ,λους αγώνας. Έν δέ το?ς καθ' ήμδς καιροϊς, το μίγμα τών αιρέ- σεων, τήν άσέβειαν λέγω τοΰ Καλουίνου έθεάτρισε κα'ι κατήσχυνεν ο μακαρίτης Βασίλειος βοεβόδας, σύνοδον άθροίσας εις Γιάσιον, κα'ι έπι- τρέψας τον μακαρίτην Μελέτιον Συρίγου ίνα συγγράψη τό παρόν βιβλίον ε'.ς παντελή έξουδένωσιν αυτής. 'Επειδή δέ έχρειάσθη εις τήν έκκλησίαν νΰν ή έ'κδοσίς του δια .αναγκαίας αιτίας, έ'μεινεν έργον τής σής έκλαμ- πρότητος κα'ι να το φέρης εις φώς βάνωντάς το εις τύπον, κα'ι να το δ'.αφεντεύσης, παρέχων αυτό δωρεάν τή καθόλου εκκλησία. Ότι δέ το τοιούτον έ'ργον ί'διον σον, οΰ μόνον διά τήν ά'κραν ορθοδο- ξίαν κα'ι τήν σύνοικον άρετήν ή άνετράφης κα'ι. συζής, ά'γαλμά τι τών αρετών κα'ι έκμαγεϊον υπάρχων, αλλά κα'ι διά το αυθεντικον και βασί- λειον αίμα όπου έχεις προγονικόν κα'ι προπατορικόν έ'κ τε πατρός κα'ι μητρός. Το μέν γαρ από πατρός γένος σου αυθεντικον τε κα'ι άρχαΐον, καθότι πρόγονος υμών ό άοίδιμος Μπασαράμπας βοεβόδας ό κα'ι λόγω κα'ι έ'ργω περίβλεπτος και πολλά αγαθά κα'ι ωφέλιμα έργασάμενος κα'ι έν τ9) μητρ'ι αύτου εκκλησία κα'ι έν τοις ύπηκόοις τής αΰτοΰ ηγεμονίας, καθώς αϊ παρ' ύμΐν ΐστορίαι φανερώνουσιν, και άΤνλοι πολλοί άΰθένται μετ' έκεϊνον πανευλαβέστατοι, κα'ι δή κα'ι ό προ ολίγων χρόνων περιφα- νώς αΰθεντεύσας Ματέης βοεβόδας, ό πολλά κα'ι μεγάλα βοηθήσας τω ANNEE 1690 463 άγ(ω Τάφω, και πλουσιοδώρω χειρ! επάρκεσα; πολλαΐς έκκλησίαις εις τε τήν Βλαχίαν και άλλους τόπους, ου και τήν καθέδραν και τήν προς θεον εύλάβειαν έκληρονόμησεν ή σή ϋψηλότης. Αλλά κα'ι το από μητρός σου γένος, βασιλικόν τε και θεοσεβές' πέντε γαρ αυτοκράτορας ευρίσκω προγόνους σους : Άλέξιον τον Κομνηνον, όστις έβασίλευσεν έν έ'τει άπο Χρίστου απά, κα'ι έγέννησε τον Κομνηνον Ίωάννην, ό'ς είχε υιον τον αυτοκράτορα Μανουήλ, κα'ι κόρην ην είχε σΰζυγον 6 Καντακουζηνός 'Ιωάννης (ώς b Χωνειάτης φησ'ιν εις τον τρίτον τόμον τοΰ Χρονικού του), ό πολλά κα'ι μεγάλα στρατηγήματα κατορθωκώς έπι τής βασιλείας τοΰ γυναικάδελφου. 'Απόγονος δε τού- του του 'Ιωάννου έγένετο ό αυτοκράτωρ Καντακουζηνός κα'ι αΰτος 'Ιωάννης- τοΰτου δέ πάλιν υιός και αυτοκράτωρ Ματθαίος & Καντακου- ζηνός (ώς ιστορεί αΰτος Ιωάννης o Καντακουζηνός εις το τέταρτον βιβλίον των ίστοριών του, κεφαλαίω εΐκοστω όγδόω). Ήσαν δε οι πέντε ούτοι αυτοκράτορες οΰ μόνον βασιλείς, άλλα κα'ι αρχιερείς, καθ' ό'ν τρόπον ή εκκλησία ψάλλει περί τοΰ ίσαποστόλου Κωνσταντίνου' καθότι μεν 'Αλέξιος ήγωνίσθη διαφόρως ΰπερ τΐ}ς καθολικής εκκλησίας- .·' : οτι Νεϊλον τον ψευδομόναχον, όπου ελεγεν οτι φύσει έθεώθη το πρόσλημμα τοΰ σωτήρος, δια συνόδου αναθεμάτισε' β' : οτι τους Παυλικιάνους, όπου 'Ιωάννης ό Τζημισκής μετέφερεν άπο τήν άνατολήν και κατω- κισεν ε'ις τήν Φιλιπποΰπολιν, ό αυτοκράτωρ 'Αλέξιος αυτός μόνος μέ ταϊς διάλεξαίς του, κα'ι ϊτι έχων συνεργούς τον Φιλιππουπόλεως αρχιε- ρέα, και Εΰστράτιον, τον μητροπολίτην Νικαίας, μετήνεγκεν ώς έπ'ι το πλείστον απέ τής αίρέσεως εις τήν εΰσέβειαν γ' : Βασίλειον, τον άρχηγον τής αίρέσεως των Βογομίλων, κατέκαυσεν εις το ίπποδρόμιον, κα'ι τήν αί'ρεσίν του άρδην κατέστρεψε' δ' : έπρόσταξεν Εύθΰμιον τον Ζυγαβηνόν, και συνέγραψε κατά πασών των αιρέσεων τήν δογματικήν πανοπλίαν, το ώραιότατον βιβλίον όπου να είναι εις τήν έκκλησίαν' έ : Ίωάννην τον Φουρνή και ήγοΰμενον τοΰ Γάννου, και Νικήταν Σείδην, τον έξ 'Ικονίου, ώρισε και συνέγραψαν κατά τής καινοτομηθείσης προσθήκης εις το σΰμβολον τής πίστεως' κα'ι δή και αΰτος μόνος του διαλεχθε'ις με τον έπίσκοπον Μεδιολάνων δια τήν προσθήκην, είχε τα νικητήρια κα'ι τα 464 BIBLIOGRAPHIE HELLENIQUE υπέρ τής ευσέβειας τρόπαια* ς-' : συνεργήσας Γοδιφρέδω και τοις δυτι- κοΐς άρχηγοϊς κατά των εθνικών, ou μόνον ήλευθέρωσεν άπό Βιθυνίας εως Ταύρου του ορούς το δρθόδοξον φϋλον, άλλα και δια ξηράς και δια θαλάσσης συστρ"ατεύσας, και χρήματα δοϋς υπέρ το μέτρον απελύτρωσε Συρίαν, Φοινίκην, Παλαιστίνην και αυτήν τήν άγίαν πόλιν 'Ιερουσαλήμ, συγκ'όψας τους Σαρακηνούς' και άν οί δυτικοί δέν ήθέλασιν αθετήσει τάς μετά του 'Αλεξίου συνθήκας εις τήν Άντιόχειαν, δέν ήθέλασιν έλθη τα μελετημένα ί'ς ην κατήλθον ύστερον έσχάτην φθοράν, άλλ' έ'φθανον εις αϋξησιν κα'ι μεγάλην έπίδοσιν. "Οσα δέ έπιλοτιμήσατο περ'ι ξενώνας και σχολεία, ορφανοτροφεία και πτωχοτροφεΐα, δύσκολα ευρίσκει τ'ις τον αύτω συγκρινόμενον. 'Ιωάννης δέ δ Κομνηνός αύταρχήσας, ου μόνους τους εις τήν άνατολήν Πέρσους, κα'ι δή και Σέρβους και Οΰγκρους και Ίταλιώτας πολ)νάκις κα'ι διαφόρως κατέστρεψεν, άλλα κα'ι τους Σκύθας ώσε'ι ά'μμον τήν παρά τήν θάλασσαν στρατεύσαντας κατέφθειρε, σύμμα- χον έχων τήν εικόνα τής Θεομήτορος, ώσπερ δ Μωϋσής ποτέ κατεπολέ- μ.ησε τους Άμαλικίτας μέ του τιμίου σταυρού τον τύπον'όθεν μετά τήν νίκην ΰριαμβεύων εις τήν βασιλεύουσαν τών πόλεων είχε μέν τήν θεομη- τρικήν εικόνα έφ' άμαξαν καινήν, ως δ Δάγ (lire Δαβ'ιδ) ποτέ τήν κιβωτόν' έκράτουν δέ τα χαλινά τών ίππων τής άμάξης^οΐ μεγιστάνες, αυτός δέ έπροπορεύετο πεζός έμπροσθεν, βαστάζων έπ' ώμων τον τίμιον σταυρόν, άνυμνών τον σωτήρα Χριστον, ώς Δάγ (lire Δαβίδ) κατωρχεΐτο ενώπιον τής κιβωτού, άνθομολογούμενος τω θεώ έπ'ι τοις θαυμασίοις αϋτοϋ. Δορύκτητον δ' έποίησε κα'ι τήν Κιλικίαν κα'ι Συρίαν, και αΰτδν τον Εΰφράτην διαπεράσας έβούλετο καταστρέψαι τα έ'θνη κα'ι προσκυ- νήσαι τον ά'γιον του κυρίου Τάφον. Κα'ι ήλθεν αν εις τέλος ή προθυμία, αν δέν έγίνετο έμπόδιον δ θάνατος όστις τοϋ έσυνέβη, τής τύχης τών 'Ρωμαίων φιλοτιμουμένης εις τα οπίσω χωρεΐν. Ποίος δ' ειπείν δύναται τοΰ αΰτοκράτορος Μανουήλ τα τρόπαια κατά Σέρβων, Οΰγκρων, Ίτα- λιωτών, Σικελών κα* Άγαρηνών ; ό'ς και περ'ι τής δ πατήρ μου μείζων μου εστί φωνής σύνοδον άθροίσας, δρθοδόξως περί αυτής διω- ρίσατο, κα'ι τους βλάσφημους καθεΐλε1 β', τινας δπου έβλασφημοΰσαν ε!ς τδ άγιώτατον μυστήριον τής ιεράς ευχαριστίας δια συνόδου αναθεμάτισε, ANNEE 1690 465 και συνοδικώς απέδειξεν 'ότι εν τω άγιωτάτω μυστηρίω ό αυτός Χρίστος εστίν ό προσφέρων και ό προσφερόμενος. Και δή και κατά πόλιν και χώραν διδασκάλους απέστειλε κηρύττειν τον λόγον τής αληθείας, ώς πάλαι ό βασιλεύς Ίωσίας πεποίηκε κηρύττων το Δευτερονόμιον. Και εχομεν εις τοΰτο μάρτυρα άξιόπιστον Νικόλαον, τον Μεθώνης έπίσκο- πον, εις την αρχήν των κατά Σωτηρίχου 'Αντιρρητικών αύτοΰ' γ', Άνδρόνικον, τον μέγαν δρουγγάριον τί|ς βίγλης, επέτρεψε και συνέ- γραψε κατά τής έν τω Συμβόλω προσθήκης. Περ'ι δέ 'Ιωάννου του Καντακουζηνού τί χρή και λέγειν ; 'Επειδή συνοδικώς ανέτρεψε και αυτός τά κατά Βαρλαάμ κα'ι Άκίνδυνον, και Γρηγοραν, και Ίωάννην τον Κωνσταντινουπόλεως πατριάρχην' β', συνέγραψεν εί'πέρ τις άλλος κατά του Έθνικοΰ' και γ , ανέτρεψε τά κεφάλαια Προχώρου του δυσσε- βοΰς, κα'ι απέδειξε διά των αγίων πατέρων οτι ά'κτιστος ή τε θεία χάρις κα'ι ή θεία ενέργεια." 'Αλλά δή και ό θαυμαστός και γενναίος Ματθαίος ό Καντακουζηνός άξια λείψανα άφήκε τής αύτοΰ αρετής' όστις δεν είναι επιφανής τόσον άπό το γένος όσον διά τήν γενναιότητα κα'ι τήν άρετήν και τήν παιδείαν όπου εις κάθε έλευθέριον τέχνην κα'ι έπιστήμην είχε' διότι εις τήν πρώτην άκμήν τής ηλικίας του, έπ'ι τής βασιλείας του πατρός αύτοΰ, έφάνη νικητής περιβόητος κατά κα'ι άλλων πολλών, και μάλιστα κατά των Περσών' β' δέ, γενόμενος κα'ι στρατηγός τών ρωμαϊ- κών στρατοπέδων, μέ μεγάλην αγχίνοιαν και ανδρείαν εις ένα κα'ι τόν αυτόν καιρόν έφόνευσε μόνος του τρεις δυνατούς και φοβερότατους εχθρούς του' γ', αφ' ου και τά σκήπτρα τής βασιλείας διεδέξατο ταρ'χ του τοιτρος αύτοΰ, έ'γινεν ά'μετρος χαρά εις Ολον τον λαόν διά τήν άρετήν του' δ', παρά 'Ιωάννου του Παλαιολόγου έκβληθε'ις άπό τήν αύτοκρατορικήν μεγαλειότητα, συν πολλή μεγαλοψυχία ύπέμεινε πάντα τά μελετώμενα καθ' έκάστην κατ' αύτοΰ χαλεπά' και έ, ήσυχάσας εις ένα τόπον ελεύθερος άπό φροντίδας, διά ύπακοήν πατρικήν άφήκε περισσά σημεία τής άρετ^ί και μαθήσεως του' ανάμεσα είς τά όποΐα είναι ή θαυμαστή ερμηνεία όπου έ'καμεν είς το 'Ασμα τών 'Ασμάτων κα'ι εις τήν Σοφίαν τοΰ Σολομώντος, κα'ι είς άλλα πολλά, κάμνωντας μέ τοΰτα περισσοτέραν ώφέλειαν είς όλον τόν κόσμον παρά είς τόν βασιλικόν BIBLIOGRAPHIE HEI.I.EMQLE M _ 30 466 BIBLIOGRAPHIE HELLENIQUE Ορόνον. Οί πέντε ουν αυτοκράτορες ouTOt και υμέτεροι πρόγονοι τοιαύτα πεποιηκότες, ουχί άρμοζόντως εί'ρηνται και βασιλείς και αρχιερείς' όθεν και οί πέντε μακαρίζονται εις το συνο'δικόν τί)ς ορθοδοξίας μετά των ομοίων αΰτοΐς αυτοκρατόρων. Οί δέ μετ' αυτούς προπάτορες όλοι ήσαν ύ'πατοι και στρατηγοί και αύθένται κα'ι αύθεντών σύμβουλοι, ώς ήν ό σος πάππος άοίδιμος Κωνσταντίνος Καντακουζηνός b μέγας ποστέλνικος' ου το κλέος σχεδόν εις πασαν τήν οΐκουμένην διέδραμε. 'Ανακαλείται δέ το πατρικόν αξίωμα ό μακαρίτης θειος Σερμπανος βοεβόδας, και επι- σφραγίζεται τοΰτο ή θεία χάρις εις τήν σήν έκλαμπρότητα. Έπε'ι ουν φιλάρετος αυτός και ευσεβέστατος κα'ι πανευλαβής εις τήν μητέραν σου τήν έκκλησίαν, είτα κα'ι το σον γένος άρχίκον και αύθεν- τικόν κα'ι μάλιστα άνάκτων κα'ι αύθεντών τοιούτων όπου έδήλωσεν b λόγος, ΐ'διον σον και ό τύπος του παρόντος βιβλίου, έπου ελέγχει τάς του παρόντος αιώνος αιρέσεις' Οθεν δικαίως συγκατένευσας κα'ι εις τήν έμήν υπέρ Χρίστου και του σώματος αύτοϋ (Οπερ έστί'/ή εκκλησία) πρεσβείαν' ι'να εν τω παρόντι α'ιώνι συναριθμήσαι έν τί) καθόλου εκκλησία, έ'χων το καύχημα έν αυτί) μετά τών ευσεβών και υπερμάχων τής καθολικής πίστεως αυτοκρατόρων κα'ι αύθεντών, έν δέ τω μέλλοντι συγχορεύοις έκείνοις έν τΐ) εκκλησία τών πρωτοτόκων τών απογεγραμμένων έν οΰρανοΐς, τ?| χάριτι του κυρίου ημών Ίησοϋ Χρίστου, ω ή δόξα ά'ίδιος εις άίδίους αιώνας. 'Αμήν. Έν ετει τω σωτηρίω αχι^', κατά μήνα μάϊον, άπο Άδριανουπάλεως. Feuillets 4 verso a 6 verso : Avertissement de Dosithee au lecteur. Nous en reproduisons seulement la fin (ff. 5 v° a 6 v°) : ¦ ΕΊς δέ το αφλή έ'τος άνεφάνη και ά'λλος τις 'Ιωάννης ονόματι, νόθος υιός τινός λατίνου ιερέως, τοΰπίκλην Καλβίνος κα'ι, παίρνωντας τα δόγ- ματα του Λουτέρου, έσύστησεν αί'ρεσιν, -ήτις μίγμα έστ'ι πασών τών από τοϋ αιώνος αιρέσεων. Λοιπόν έκάμασι και ά'λλους μαθητάς κα'ι έσυραν διαφόρους και μεγάλους τόπους τΐ^ς δύσεως κα'ι τών βορείων μερών εις τήν γνώμην των. Αλλά δέν τους έ'σωσεν αυτό' άμή ήβουλήθησαν να ρίψουν το φαρμάκι τους οι μαθηταί των κα'ι εις τήν άνατολικήν έκκλησίαν Κα'ι δή και αχλγ , πατριαρχεόοντος Κυρίλλου τοϋ Λούκαρη εις ANNEE 1690 467 Κωνσταντινούπολη, φαίνεται ενα βιβλιδάριον έξαφνα εις Κωνσταντινού- πολη, τυπωμένον εις τήν χαρά τάς "Αλπεις Γεννούαν, περιέχον ελλη- νικά δεκαοκτώ κεφάλαια και τεσσάρας ερωτήσεις, ε!ς όνομα του πατριάρ- χου Κυρίλλου, πώς τάχα να ήτον σύνθεσις του Κυρίλλου, και να λέγη οτι τούτη είναι ή πίστις τής ανατολικής εκκλησίας, αν καλά και αύτο ητον όπου περιείχε τήν καλβινικήν αί'ρεσιν. Περιείχε 2έ και εις τήν αΡΧήν ^αν έπιστολήν λατινικήν, έπου έφανέρωνε πώς να ήτον ή τοιαύτη έ'κδοσις του Κυρίλλου. Τούτο το βιβλίον έ'δωκεν εις το κοινον τής Κωνσταντινουπόλεως πολλήν σύγχυσιν και πολλήν λύπην' το πρώ- τον, οτι ό Κύριλλος έκαμε ιή χρόνους πατριάρχης εις Κο)νσταντινού- πολιν και άλλους τόσους χρόνους πάπας ε!ς Άλεξάνδρειαν, και ποτέ παρεκκλίνων τής εΰσεβείας δέν έγνωρίσθη, άλλα μάλιστα και έπ' ά'μβωνος έδίδασκεν ορθόδοξα, και εις τάς μάχας, όπου είχεν a Θεοφάνης Ιεροσολύμων μέ τους δυτικούς όπου έζητοΰσαν να άποξενιόσουν τους αγίους τόπους άπο τους ορθοδόξους, ήτον συνήγορος ά'κρος και βοηθός του 'Ιεροσολύμων, και είτα να τον ήξεόρουσιν οι ορθόδοξοι τοιούτον και νά ακούσουν νά δυσφημήται το περίφημόν του όνομα, έταράττοντο' πάλιν βλέπωντας ό Κύριλλος να ζή μετά τήν φανέρωσιν ,τοΰ βιβλιδαρίου εξι χρόνους και νά μή γράψη τίποτα εναντίον τών κεφαλαίων, και μέ τήν σιωπήν τούτην νά δίδη ύποψίαν εις το κοινον, έλυποϋντο. Τέλος πάντων όμως, παρόντων εις τήν Κωνσταντινούπολιν του τε 'Αλεξανδρείας και του 'Ιεροσολύμων έπ'ι του έκ Βερροίας Κυρίλλου, πατριάρχου Κωνσταν- τινουπόλεως, ποιήσαντες σύνοδον άπεκήρυξαν αυτόν. 'Αλλά το κακόν δέν έ'παυσεν έ'ως έδώ' επειδή τινές όπου επαγγέλλονται νά διαυθεν- τεύουν μέ τήν σοφίαν τους τήν καθολικήν πίστιν, και είναι όμως το 2ργον τους το άληθινον νά- άγωνίζωνται και νά στρατεύωνται μέ τήν καταργουμένην σοφίαν του αιώνος τούτου κατά τής καθολικής πίστεως, πειράζοντες καί μέ τον λόγον και μέ έξωτερικήν δυναστείαν τους ορθο- δόξους 'Ρώσους εί'ς τε τήν Λεχίαν και Λιτφανίαν και Ποδώλιαν και Ούκραίναν νά κλίνουν εις νεωτερισμούς, εΰ'ρισκον α'ιτίαν ευλογον τάχα ίτι δ πατριάρχης των ήτον καλβΐνος. Διά τούτο παροξυνόμενον το πνεύμα του δοϋκα τής Μολδοβλαχίας Βασιλςίου βοεβόδα του Λούπου- 468 BIBLIOGRAPHIE HELLENIQUE λου (καταγόμενου άπο το Άλβανιτοχώριον όπου κείται εις τήν Μυσίαν, ήτοι εις νά περιτούναβα (sic), κα'ι έ'χοντος το αρχαιότερον αύτοϋ γένος άπο τής Μακεδονίας) ϋπό τής θείας προνοίας, έ'γραψεν εις τήν Λεχίαν, εις το Κίαιβον, κα'ι εις τήν μεγάλην συνοδον εις Κωνσταντινούπολη- δέν έλυπήθη Ιξοδα, άλλα διεσκόρπισε τά χρήματα υπέρ Χρίστου πάμ- πολλα, κα'ι συνεκρότησε τοπικήν συνοδον εις Γιάσι, έπ'ι Παρθενίου γέροντος, πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως, παρόντων λεγάτων από τε Κωνσταντινουπόλεως κα'ι Κιαίβου, και αύτοϋ τοΟ μητροπολίτου Ρωσίας Πέτρου Μογίλα του φΛοχρίστου κα'ι τω οντι πανιερωτάτου' κα'ι δή ανα- θεμάτισαν τά κεφάλαια τοΰτα κα'ι τον συγγραφέα αυτών. Κα'ι, ωσάν έδιαλύθη ή σύνοδος και είρηνοποιήθη κατά το παρόν ή 'Ρωσία, ό εΐρη- μένος Βασίλειος βοεβάδας, αν καλά κα'ι έ'καμε πολλαϊς έλεημοσύναις εις το πατριαρχεΐον Κωνσταντινουπόλεως κα'ι εις τά μοναστήρια όπου είναι εις τον "Αθωνα, κα'ι είχε δώσει κα'ι σαράντα δυο χιλιάδες φλωρία οϋγκρικα καΊ έξεχρείωσε τον ά'γιον Τάφον κα'ι ά'λλα πολλά τοιαύτα έ'κα- μεν, όμως του έφάνη και τοΰτο δια πολύ και έπαρακίνησε μαζί μέ τον παναγιώτατον κα'ι πανευλαβέσταπον πατριάρχην τής βασιλίδος Κωνσταν- τινουπόλεως Παρθένιον τον γέροντα, τον διαληφθέντα διδάσκαλον Μελέ- τιον νά σχεδίαση τήν παροΰσαν βίβλον. Ύπακούσας δε εκείνος κα'ι συγ- γράψας αυτήν, ανέτρεψε μέν τά ιή κεφάλαια κα'ι τάς τεσσάρας ερωτή- σεις του Κυρίλλου- διέλυσε δ! πασαν καλβινικήν κακομηχανίαν, κα'ι έσυστησε τρόπω εγχειριδίου παν ευσεβή (sic) κα'ι όρθόδοξον δόγμα. *Ην όμως το βιβλίον ά'γνωστον κα'ι οΰδεν'ι φανερόν άπΰβληθέντος γάρ τής ηγεμονίας του Βασιλείου βοεβόδα, μετέπεσον κα'ι τά του Συρίγου εις ανωμαλίας και μάλιστα εις πτιυχείαν τήν σύνοικον τοϊς φοβουμένοις τον κύριον. Ίστέον δέ ότι, περίπου δε το αχό έτος τής σωτηρίας, δ έν Κωνσταν- τινουπόλει πρέσβις του ρηγός τής Γαλλίας έζήτει άπο αρχιερείς τινάς κα'ι άπ' αυτούς τους πατριάρχας τήν γνώμην τής ανατολικής εκκλησίας εις τά περ'ι πίστεως έ'γγραφον, κα'ι έδώκασι πολλοί κα'ι δή κα'ι ή έν Κωνσταντινουπόλει ιερά σύνοδος- ότε κα'ι ήμεΐς Έγχειρίδιόν τι Ιλεγχον τής καλβινικής φρενοβλαβείας έσχεδιάσαμεν, το όποιον κα'ι αΰτο έντυ- ANNEE 1690 469 χόντες είσεσθε τήν αΐτίαν όπου έγΰρευον τα τοιαύτα συγγράμματα οι Κελτοί. Είτα έλθόντες έν έ'τει τω σωτηρίω αχπ' εις Βλαχομπογδανίαν, έδεήθησαν ήμΐν οι εις τήν Έρδελίαν ορθόδοξοι να τους δώσωμεν τίποτα συγγράμματα να δυνωνται να άποκρίνωνται των Καλβίνων, έπου τους ενοχλούσαν κατά πολλά, και ευρισκόμενοι εις λογισμον να τους βοηθή- σωμ,εν, χάριτι Χρίστου, εϋρομεν τήν παροΰσαν βίβλον τοΰ μακαρίτου Συρίγου όπου εί'παμ.εν ανωτέρω, και διελθόντες αυτήν πολλάκις, εϋρο- μεν ίκανήν εις πασαν άπόκρισιν των τοιούτων αιρετικών' πρώτον, 'ότι είναι ορθόδοξος και έν πασι σύμφωνος τγ5 καθολική εκκλησία' δεύτερον, οτι εις 'όλα τα αναγκαία αποκρίνεται, και μέ τον έκκλησιαστικόν λόγον πασαν αίρετικήν πρότασιν αναιρεί και διαλύει ώς αράχνης ίστάν' τρίτον, οτι ό μακαρίτης εκείνος συγγράψας αυτήν πρώτον ελληνικά, τήν έ'κα- μεν ύστερον εις κοινήν γλώσσαν, και δύνεται καθένας χριστιανός νά έ'χη άπ'αυτήν μεγάλην βοήθειαν" και μ,άλιστα πολλοί τών έν Βλαχο- μπογδανία ευγενών έλληνίζοντες τά πολλά εις τήν γλώσσαν, θέλουσι τήν μετάφραση εύκολα εις γλώσσαν βλάχικην, όπου να γενή κοινή ωφέλεια εις πασαν τήν έκκλησίαν' έσυνάψαμ.εν λοιπόν αυτήν και το ήμέτερον Έγχειρίδιον εις ένα τόμον, και θέλοντες να τα βάλωμεν εις τον προ- γεγονότα παρ'ημών νέον τύπον, δεν έδυνήθημεν και άπό τάς ακατα- στασίας τοΰ καιροϋ και άπό τήν πτωχείαν μας. 'Αλλ' έν τούτοις ό νυμφίος τής εκκλησίας, ό μονογενής τοΰ θεοΰ υιός, κηδόμενος τοΰ λαοΰ αύτοΰ, ηϋδόκησε και αύθεντευσεν ό έκλαμπρό- τατος, ευσεβέστατος και υψηλότατος αΰθέντης πάσης Ούγκροβλαχίας κύριος 'Ιωάννης Κωνσταντίνος Μπασαράμπας βοεβόδας, και οΤα ων και γένους χρηστοΰ και ανατροφής εύσεβοΰς και πολιτείας ενάρετου, και μάλιστα ζηλωτής τής ορθοδόξου πίστεως, εύθυς όπου έμηνύσαμεν αυτω, πρεσβεύσαντες υπέρ Χρίστου, έδέξατο μετά χαράς τήν αϊ'τησιν, και ώρισε νά τυπωθή ή βίβλος μέ έξοδα τής έκλαμπρότητός του, και νά μοιρασθή εις τους ορθοδόξους δωρεάν έκ μέρους τής υψηλότητος αύτοΰ. Άποδεχόμ-ενοι ουν τήν βίβλον εΰχεσθε, δεόμενοι τοΰ κυρίου ημών Ίη-ίϋ Χρίστου υπέρ ύγιείας και ειρηνικής καταστάσεως και σωτηρίας τοΰ έλλαμπροτάτου αύθεντός και κοινοΰ ευεργέτου. Άναγινώσκετε δέ 470 BIBLIOGRAPHIE HELLENIQUE αυτήν μέ έπιμέλειαν και σοφίαν πνευματικήν, ίνα, έχοντες τήν όρθό- δοξον γνώσιν τής καθολικές πίστεως άπαράτρωτον τύχητε τής αιωνίου ζωής τή χάριτι τοΰ σωτήρος ημών Θεοΰ' ψ ή δόξα εις τους αιώνας. 'Αμήν. Έν έτει τω σωτηρίω.αχι^', κατά μήνα μάϊον, έν Άδριανουπόλει. Feuillet 7 recto et verso. Βίος Μελετίου τοΰ Συρίγου συγγραφείς παρά Δοσιθέου πατριάρχου Ιεροσολύμων. Μελέτιος ιερομόναχος © Συρίγου τοΰ έν τή Κρήτη Χάνδακος ήν γέννημα κα'ι θρέμμα' έπαιδεύθη δέ τα κοινά γράμματα και τήν κυκλο- παιδείαν παρά Μελετίω ίερομονάχω τω Βλαστώ. Είτα άπελθων εις Ίταλίαν έμαθε τήν μέν λογικήν παρά Θεοφίλω τω ΚορυδαλλεΓ ρητο- ρικήν δέ, μαθηματικήν κα'ι τα φυσικά εις Πάντωβαν. 'Επανερχόμενος δέ εις τήν πατρίδα αύτοΰ, γίνεται ιερεύς εις Κυθηρείαν, επειδή έν τί) Κρήτη ουκ ήν επίσκοπος ορθόδοξος, επικρατούντων τών Βενετικών. Διδάσκων δέ έπ' εκκλησίας εις τον Χάνδακα τον λόγον τοΰ θεοΰ σοφώς τε κα'ι όρθοδόξως, έπεβουλεύετο παρά τίνος ά'ρχοντος, ώς δήθεν το καλυμαύχιον αύτοΰ μή ε^αίρω^/ έν ταΐς προς εκείνον προσρήσεσι. Γέγονε δέ κα'ι ηγούμενος εις μοναστήριον κείμενον εις τους έν ταϊς άποστολι- καΐς Πράξεσι φερομένους Καλούς Λιμένας, έν ω άπελθων εις προσκύ- νησιν i γενεράλης τής Κρήτης, επέτρεψε τοις ιδίοις φράτορσι λειτουρ- γεϊν έν τή εκκλησία του μοναστηρίου' άλλα, τοϋ άρχηγοϋ άποδημήσαντος τής μονΐ)ς, ο Μελέτιος ουκ άφγ|κεν ΐερουργήσειν τους ορθοδόξους πριν ή ποιήσαι άγιασμόν έν τή εκκλησία" όπερ τοΰ έπιβουλεύοντος αύτώ προρ- ρηθέντος ά'ρχοντος Κωνσταντίνου τοϋνομα άναγγείλαντος τω γενεράλη, κα'ι αποφάσεως γενομένης θανατωθήναι τον άνθρωπον τοΰ θεοΰ, εί'δησιν λαβών εκείνος άποδιδράσκει εις Άλεξάνδρειαν" άφ' ης, μηνυσαντος αύτώ τοΰ Κωνσταντινουπόλεως Κυρίλλου τοΰ Λουκάρεως, ανάγεται εις Κωνσταντινούπολη, κατά το αχλ' έτος, κα'ι έ'χων τήν οί'κησιν αύτοΰ έν τή Χρυσοπηγή έδίδασκεν έν τή εκκλησία ηθικούς κα'ι θεολογικούς λόγους, καί γε κα'ι σχολήν άποκαταστήσας έδίδασκε γραμματικήν κα'ι έπιστήμας ANNEE 1690 471 τους βουλομένους εως του αχλθ' έ'τους. Έπ'ι δέ τοΰ Κωνσταντινουπό- λεως Παρθενίου τοΰ γέροντος, έπέμφθη ε!ς Γιάσιον μετά τοΰ Νικαίας ΙΙορφυρίου" και συνεστήσαντο τήν έκεΐσε μετά τών 'Ρώσων τοπικήν σύνοδον, επιμέλεια τοΰ άοιδίμου Βασιλείου βοεβόδα. Έπανελθών 8έ εις Κωνσταντινούπολη έν ετει αχμδ', και μή λέγων τα άρέσκοντα τω τότε Κωνσταντινουπόλεως Παρθενίω τω δευτέρω, αλλά τά δοκοϋντα τγ) αλή- θεια, φυγαδεύεται εις Γιάσιον. 'Αναγκαία δ' αίτια αναχθείς εις Κων- σταντινούπολη, και μάλιστα τί) προς τον Παναγιώτην, έρμηνέα του Καίσαρος τον και ί'διον αύτοΰ μαθητήν, έλπίδι, κα'ι κατανοήσας άμείλι- κτον του πατριάρχου τον θυμδν, αποδημεί εις Κιόν (sic) κα'ι τάς έκεΤσε κωμοπόλεις' κα'ι, μετά τήν εκείνου καθαίρεσιν κα'ι τήν άπό του πατριαρ- χικού θρόνου αποβολήν, ανάγεται αύθις έπ'ι Ίωαννικίου εις Κωνσταντι- νούπολη, κατοικήσας εις τήν προτέραν αύτοΰ κατοικίαν εις τήν Χρυσο- πηγήν. Πάλιν δε πατριαρχεύσαντος του Παρθενίου, αποδημεί εις Τρύγλιαν, κώμην νής Βιθυνιακής Άπαμείας, εως τοϋ αχνά έ'τους. Τελευτήσαντος δε του Παρθενίου, προσκαλείται ύπο του Ίωαννικίου, κα'ι κάθηται πάλιν εις τήν Χρυσοπηγήν. Είτα μετά δύο έτη μετώκησεν ε'ις τήν Ελπίδα εις το Κοντοσκάλιον, έως αχξ'. 'Λλλ' επειδή συνέβη τότε ή πυρκαϊά, ην εις το ένδέκατον βιβλίον τών έν Ίεροσολύμοις πατριαρχευσάντων έσημειώσαμεν, μετέβη εις τον Γαλατάν εις τον Χριστον τών Μποστανιών, ένθα διατριβών μετ στη τών τήδε αχξδ ετει τω σωτηρίω, άπριλίου ιζ', ήμερα κυριακή, ετών ων έβδομήκοντα οκτώ. Το δέ σώμ.α αΰτοϋ έκόμισαν τίνες είς Τρύγλιαν εις το μοναστήριον τών αγίων Πατέρων, κα'ι έθαψαν έκεΐ. Μαθητα'ι δε αύτοΰ έτι δύο : 'Αρσέ- νιος ιερομόναχος και πνευματικός τών έν Κωνσταντινουπόλει ευγενών, κατ' ίχνος τω ΐδίω διδασκάλω έν τ?) κατά Χριστον ζωή πορευόμενος. και Ίωαννάκης Πορφυρίτης, ό χρηματίσας πρώτος δραγουμάνος τής άλαμανικής βασιλείας εις τήν ϋψηλοτάτην οτμανικήν Θύραν, κα'ι νΰν εισέτι έν τω βίω περιών κα'ι ζών ει'πέρ τις άλλος φρονήσει κα'ι εύσεβεία' διαπρέπει γάρ έν πολιτικαΤς άρεταΐς προσφυώς, κα'ι ζηλωτής έστ'ιν ά'κρος τοΰ σωτηρίου κα'ι προσκυνητοΰ φρονήματος τής καθολικής εκκλησίας. Συνέγραψε δέ το παρόν βιβλίον κατά τών κεφαλαίο)ν τοΰ Κυρίλλου 472 BIBLIOGRAPHIE HELLENIQUE και των ερωτήσεων' και εις τάς κυριακας 'όλου του χρόνου ομιλίας" και τόμους τρεις εις διάφορα £ητά τΐ}ς αγίας Γραφής- και μαρτύρια πολλών μαρτυρησάντων ε'ις τους κατ' εκείνον καιρούς· και δή και τήν Όρθόδοξον λεγομένην Όμολογίαν, ην συνέγραψαν μέν 'Ρώσοι και έ Κιαίβου Πέτρος, ούτος έδιόρθωσε προτροπή τής έν Γιασίω συνόδου. Μετέφρασε δέ και τήν Ιρμηνείαν το3 Ώριγένους τής προς 'Ρωμαίους επιστολής άπο τής λατινίδος εις τήν ελληνίδα' και τοΟ γε 'Ιωάννου Καντακουζηνού, Ρωμαίων αΰτοκράτορος το κατά του 'Εθνικού, και τα ΊνστιτοΟτα του 'Ιουστινιανού, και τήν Νομικήν έπιτομήν Λέοντος και Κωνσταντίνου των βασιλέων άπο τής ελληνικής γλώττης μετήνεγκεν εις πεζήν φράσιν, προτροπή του Βασιλείου βοεβόδα. ΕΓτις δέ βούλεται και τήν ζωήν αΰτοΟ γνώναι έποία τίς ήν, συγκρίνας αυτήν μεθ' δτου αν βούλοιτο τών αγίων' Ιεραρχών, ί'σην αύτή[ν] και εις ουδέν έ'λαττον γεγενημένην εύρήσει. Les feuillets 8 et 9 contiennent les Tables. Pages 24 a 28 de ΓEnchiridium de Dosithee, on trouve le texte des Πρακτικά du Concile de Jassi contre Cyrille Lucar. Et pages 28-29, la lettre suivante, adressee a Basile le Loup : Επιστολή της έν Γιασίω συνόδου τφ έκλαμπροτάτω και μεγαλοπρεπέστατη δουκι, θεοσεβεστάτω αύθέντη και ήγεμόνι πάσης Μολδοβλαχίας, κυρίω κυρίω 'Ιωάννη Βασιλείω βοεβόδα, σωτηρίαν παρά θεοΟ. Σον ήν ώς αληθώς, δουξ μεγαλοπρεπέστατε, τύποις έκδοΰναι και τα συνοδικά ταυτ'ι γράμματα. Επειδή γάρ σοι το σύνθημα δέδωκεν ό κύριος του είναι τής εκκλησίας αύτοϋ πρόμαχον και τών αίρέσεων γενναΐον καταλύτην, σέ μόνον έκ πάντων τών έπ'ι γής ηγεμόνων ώς εϋχρηστον Λΰτώ έκλεξάμενος, τίνι αν αΧλω έπέκειτο τας κακοδρξίας στηλιτεΰσαι, ειμή ά'ρα τή σή θεοσεβεστάτη μεγαλονοία, ος ΐδών τάς τοΰ Χρίστου εκκλησίας ταραττομένας έπ'ι τοις νεωστ'ι άναφανεΐσι καλουϊνικοΐς κεφα- λαίοις, διατεινομένοις ήμετέροις εΐναι τω έπιγράφεσθαι ανατολική ομο- λογία τής χριστιανικής πίστεως, οΰδοτιοΰν κατενάρκησας' άλλα, πάντα κάλων κινήσας, ούκ απέστης εως ου, μεταπεμψάμενος τοποτηρητας τοΰ αγιωτατου και αποστολικοί θρόνου τοΰ οικουμενικού και πάσης τής περ'ι αύτον ΐερας συνόδου, και άπό 'Ρωσίας λεγάτους τής εκείθεν εκκλησίας, συν αϋτοΤς πάντα τα νενοθευμένα κατέρραξας δόγματα, δημοσίοις βίβλοις έγκρίνας τε και κυρώσας τα τή - ανατολικές εκκλησίας γνήσια διδάγματα" και νΰν πασι τοις χριστιανών παισ'ιν έρθοδόξοις έκκαλύπτων τον έγκε- κρυμμ,ενον ιόν τοΤς κεφαλαίοις έκείνοις, κοινώς προκεΤσθαι έθέσπισας ην έχει δόξαν περ'ι αυτά ή καθ' ήμας τοΰ Χρίστου μεγάλη εκκλησία, έφ' ω έ'χει πανταχή" τα τοΰ κυρίου πρόβατα διαγινώσκειν όποιων βρωμάτων απέχεσθαι χρή και ποίαις τισ'ι νομαΐς αναμφιβόλως προσπελάζειν. Διο χάριτας τω θεώ αποδίδοντες έπ'ι τοΐς δια σου παρ' αΰτοΰ οίκονομισθεισιν ήμΐν, έξ όλης ψυχής ίκετεΰομεν αυτόν την παροΰσαν ζωήν μακραίωνα τε και εΐρηνικήν σοι δωρήσασθαι, τον τής ηγεμονίας θρόνον μέχρι τέλους κοσμοΰντα έν τή αΰτοΰ χάριτι, έν τγ5 μελλουση έκ των έπ'ι γής τα ουράνια μεταθέσθαι σε βασίλεια. Οι άπο Κωνσταντινουπόλεως λεγατοι και ε'ξαρχοι πατριαρχικοί, 4 πρώην Νικαίας Πορφΰριος. Μελέτιος Συρίγος ιερομόναχος και κήρυξ τοΰ ευαγγελίου Κα; άπο 'Ρωσίας λεγατοι, 'Ησαΐας Τρόφιμος, ηγούμενος τοΰ αγίου Νικολάου. 'Ιγνάτιος ό Ξενοβίκιος, ό τοΰ ευαγγελίου κήρυξ. 'Ιωσήφ Κοινωνοβίκιος, ηγούμενος των αγίων Θεοφανίων. Bibliotheque Mazarine : n° 1380 Β. Cet exemplaire, qui est bien con- serve et revetu de sa reliure originale, provient du Couvent des Jacobins de la rue Saint-Honore, a Paris. Au bas du titre, ou lit aussi cet ex-libris : ε/, των του Χρύσανθου Ιερομόναχου. 1683 (sic).
  3. MEΛETIOΥ ΣΥΡΙΓΟΥ