ΑΝΤΙΡΡΗΣΙΣ

  1. (05) BIBLIOGRAPHIE HELLENIQUE XVII TOME DEUXIEME
  2. 568 TOV ΜΑΚΑΡΙΩΤΑ- TOV ΚΑΙ Σ0ΦΩ- TATOV HATPIAPXOV ΤΗΣ ΜΕΓΑΛΗΣ ΚαΙ αγίας πόλεως 'Ιερουσαλήμ, κυρίου Νεκταρίου προς τας προσκο- μισθείσας θέσεις παρά των ΕΝ ΙΕΡΟΣΟΛν- ΜΟΙΣ ΦΡΑΤΟΡΏΝ ΔΙΑ ΠΕΤΡΟν TOY AVTQN ΜΑίΣΤΟΡΟΣ περί τ^ς άρχ^ς ~οΰ πάπα ΑΝΤΙΡΡΗΣΙΣ Τυπωθεΐσα νΰν πρώτον έν τ?) σεβάσμια Πατριαρχική και αυθεν- τική μονί) τών άγιων ένδοξων και πρωτοκορυφαίων. αποστόλων, τΐ) καλούμενη Τζετατζουία- κατά το : αχπδ : έ'τος το σωτήριον. έν μην! Ίουλίω Έν Γιασίω Tfc Μολδαβίας. Page 255 : Έτυπώθη παρά του έν Ίερομονάχοις Μητροφάνους. In-folio de 12 feuillets non chiffres, 255 pages chiffrees et 7 pages BIDUOGnAl'Hll: UELI.IINIUCE II — 2G 402 BIBLIOGRAPHIE HELLENIQUE non chiffrees, dont les trois dernieres blanches. En outre, on doit trouver entre les pages 230 et 231, un feuillet blanc appartenant au cahier signe e, mais non compris' dans la pagination. Pour etre complet, ce volume doit se composer, en plus des 12 feuillets limi- naires, de 33 cahiers de 4 feuillets chacun. Les 32 premiers sont signes Α-Ω et a-0, le trente-troisieme n'est pas signe. Rarissime et recherche. Cet ouvrage est la premiere production de l'imprimerie fondee, en 1G80, a Jassi, par Dosithee, patriarche de Jerusalem. Voici, en effet, ce qu'il raconte a ce sujet, dans son Histoire des patriarches de Jerusalem (Livre XII, "chapitre XII, § 1, p. 123G) : Έν έ'τει ci χιλιοστώ έξακοσιοστώ όγδοηκοστώ, ό'ντες εις Γιάσιον και ίοόντες τους μ.έν Μολδαβίους τύπον έχοντας, τους 3' "Ελληνας ου, έκαιόμεθα τήν καρδίαν. Ο δέ θεός, ό των καλών αρχηγός και τελειω- τής, φέρει ήμΐν Βλάχον τινά ΐερομόναχον τοϋνομα Μητροφάνη, και δίδομεν αύτω εξακόσια γρόσια, και κατασκευάζει τύπον καινόν' και δή δίδομεν αΰτώ άναλώματα και χαρτία, και το βιβλίον του Νεκταρίου κατά τ^ς άρχ?5ς του Πάπα πέμπομεν, και παρ' ελπίδα τυποΰταΓ ο κα'ι διενείμαμεν τοΤς πασιν άδωροδοκή-ως. Ώφθη δέ ήμΐν γλυκύ το πράγμα- και, έν Άδριανουπόλει ευρισκόμενοι τω χιλιοστώ έξακοσιοστώ όγδοηκο- στώ τρίτω ετει, άπεστείλαμεν χαρτία ε'ις Γιάσιον, κα'ι έδώκαμεν τω τύπω και το του Συμεών Θεσσαλονίκης βιβλίον, γράψαντες έπιστολάς και τω Δούκα βοεβόδα. Au verso du titre, on lit les epigrammes suivantes : Έπίγραμαα εις τον τύπον. Ηυχετ' όφρΰς δυτική σοφίη μέγ' έν Ελλάδι πρώην εν τε τύπω βιβλίων άντολικών προφέρειν' αμφοτέρων δ ανέτειλε τέως χάρις ένΟάδε πιστοϊς, ταΰτα κλέος κείνων, άντολικών δέ θεός. Εις τήν βίβλον. Νεκταρίου σοφίης πόμα λάψατε άρχιερήος, ρεϊθρον θευλογίης κ' όρθοσύνης νάματα. ANNEE 1682 403 Έτερον εις τήν αυτήν. Μηκέτι τοςοφόρων ψαύει βέλεα ςυνορίης, κ εύθυγνώμων αϊ ήθεα θειολόγων' οττι κε Νεκτάριος νυν τεύξατο τείχεα πιστοΐς, εΰσεβίης πύργους κ' έ'γχεα τής σοφίης. Au feuillet 2 recto : Citations du Nouveau Testament et de S. Jean Chrysostome. Aux feuillets 2 verso a 3 recto : Avis au lecteur. Au feuillet 3 Yerso : Τω έκλαμιπροτάτω, εύσεβεστάτω, γαληνοτάτω τε και ένδο- ξοτάτω αύΟέντη και ήγειχόνι κυρίω κυρίω 'Ιωάννη Δούκα, ,,βοεβόνδα πάσης Μολδοβλαχίας, {Λεγαλοπρεπεστάτω τε άρχηγω και τοπάρχη πάσης Ούκρα'ι'νης και των πέριξ αυτών, σωτηριαν παρά ΟεοΟ. Νικώντι Φιλίππω τω Μακεδόνων βασιλεΐ κα'ι μείζονα ποιουμένω τήν κατ' αυτόν αρχήν έδυσχέραινεν ό 'Αλέξανδρος' πάντα προλήψεται, φησίν, ό πατήρ, έμο'ι οϊ ουδέν καταλείψει έργον έπιδείξασθαι. "Ακαιρος δ' ην ή φιλοτιμία, περί γαρ ματαίων ην, άτινα προ του δρασθήναι φεύγει και προ τοϋ συσχεθήναι άποίχεται. Σου δε ή μεγαλόνοια οϋ μόνον τήν του έπ'ι το ευ είναι μετά Οεόν πατρός σου μακαρίτου κα'ι άοιδίμου Βασιλείου βοεβόνδα αρχήν εκπληρώσω νομίμως, μηδέν έκείνω παντάπασιν έπιφθονήσας, άλλ' εϋαγγελικήν έντολήν άποπληρών, καλώς και προθύμως έξυπηρέτησας, και των εκείνου κατά ψυχήν χαρισμάτων πολλαπλάσια τα υμέτερα (τα γαρ πνευματικά παρεχόμενα πληθύνεται, και πλεονεκτούμενα άφθονα γίνεται κα'ι ϋπερεκπερισσεύεται) ές ων ταυτ'ι κα'ι μόνον χρν.εΧ εις εΰφημίαν άίδιον' εκείνος γαρ θεοφιλής ων σπουδτ) κα'ι προθυμία τοπικήν σΰνοδον συναθροίσας έν Γιασίω, τα έν τ$ μικρά 'Ρωσία τότε κατά τής αποστο- λικής πίστεως έπιφυέντα σκάνδαλα κατεσίγασε, κα'ι τάς των Καλουίνων δια των λεγομένων Κυρίλλου κεφαλαίων συκοφαντίας φωράσας διεσκέ- δασε, συ.δε ώς ό Έλισσαίε δι,;λοϋς παρά θεοΰ τής θεοσεβείας τους τρό- πους λαβών κα'ι καλλυνόμενος εϋποιία τε κα'ι σωφροσύνη συνυπερμαχήσας 404 BIBLIOGRAPHIE HELLENIQUE και κατά τον ζήλον του Ήλιου έφιλοτιμήσω εις τήν Τθ3 ελληνικού τύπου κατασκευήν, ou μόνον Ρώσων τους ορθοδόξους ρυθμίζων, ουδέ συκοφαν- τίας μερικές άπαλλάττων τήν έκκλησίαν, άλλα παντ'ι ορθοδοξοΰντι οιόν τι φως τής ευαγγελικές πίστεως, κα'ι των αποστολικών και πατρικών παραδόσεων τών αγίων τα συγγράμματα άντιθέμενος και κατά παντός σχίσματος και αίρέσεως όπλον άήττητον χρηματίζων. Τοΰτό σοι τής ορθοδοξίας ειλικρινές τεκμήριον, τοϋτό σοι τών αρετών το κεφάλαιον, κα'ι έ'νδειξις τω όντι τής προς σέ τοΰ κυρίου εύνοιας, κα'ι έν τω παρόντι έ'ση διαφρουρουμενος άπο παντός εναντίου, έ'ως γήρως κα'ι πρεσβείου, κα'ι έν τω μέλλοντι τευξη τής ουρανίου μακαριότητος. Δοσίθεος ελέω θεοΰ πατριάρχης τής αγίας πόλεως 'Ιερουσαλήμ, κα'ι εΰχέτης τής υμετέρας έκλαμπρότητος. Feuillet 4 (recto et verso) : Τών κατά τον άοίδιμον Ιεροσολύμων πατριάρχην κύριον Νεκτάριον ώς έν συντόμω διήγηση. Νεκτάριος, δ άοίδιμος πατριάρχης 'Ιεροσολύμων, τής περίφημου Κρήτης ήν γέννημα και ανατροφή. "Ωρμητο δε από κώμης τινός άσημου, κειμένης παρά τον Χάνδακα, πατρός Γεωργίου τοΰπίκλην Πελοπίδου- άπο γαρ τής Πελοποννήσου καταγόμενον είχε το γένος. Έμαθήτευσε δέ τα ποιητικά παρά τω ίερομονάχω Μελετίω τω Μακρή και διδασκάλω 'του κατά τον Χάνδακα ποτέ μετοχίου τών Σιναϊτών έπ' ονόματι τιμω- μένου τής αγίας Αικατερίνης. Έν νεανίσκοις δέ τελών άπετάξατο και άπελθών εις τό Σίναιον ορός τήν άσκητικήν έπαιδεύθη ζωήν, χρηστός κα'ι αγαθός γενόμενος οΰ μόνον έαυτώ άλλα κα'ι τοις έκεΐσε πατράσι. Τεσσαράκοντα δέ κα'ι πέντε έ'τη τελών τής ηλικίας αΰτοΰ, Θεοφίλω τω Κορυδαλλεϊ, φιλοσοφώ περιπατητικά), συνεγένετο, τα λογικά κα'ι φιλο- σοφικά άκροώμενος Άθήνησιν, ελεημοσύνης έ'νεκα τοΰ Σίνα ορούς τότε έκεΐσε κα'ι έν Πελοποννήσω διατριβών. ΙΙεντηκονταετής δ' ων, r.xpzyi- νετο δις και τρις προς τον Βασίλειον βοεβόνδα Μολδοβλαχίας, προς ANNEE 1682 405 σωφρονισμον του 'Αλεξανδρείας Ίωαννικίου, κωλύοντος τους Σινα'ίτας ίερουργεΐν έν τω εύκτηρίω ο είχον έν Α'ιγύπτω. Και ηττηθείς εις Σινώπην, ζητίας χάριν, άπελθε, κάκεΤθεν έπανελθών εις το Σίναιον, συνέγραψε το περί αρχαιότητος τής Αιγυπτίων βασιλείας, εως και τοΰ τήν άραβικήν καταλύσαντος αρχήν σουλταν Σελήμ. Τον βίον δε τοΰ επισκόπου Σίνα ορούς Ίωάσαφ έν γήρα βαθεϊ καταστρέψαντος έν Αίγύ- πτω, έκοιμήθη έν κυρίω και 6 'Ιεροσολύμων κυρ Παισιος παρά τινι λιμένι άναμέσον κειμένω Μυρών και Καστελόριζου. Έν Κωνσταντινου- πόλει δέ ευρισκομένων των δοκούντων τότε Άγιοταφιτών και Βασιλείου βοεβόνδα, και τοΰ μεγάλου έρμηνέως χν}ς βασιλείας ΙΙαναγιώτου, και πολλών όσων έγκριτων και λογίων αρχόντων, πατριαρχοΰντος του πρώην Προΰσης κυρ Παρθενίου, και γενομένης σκέψεως περ'ι χρησίμου πατριάρχου Ιεροσολύμων, και δή ΰπό πάντων έκλεχθέντος τοΰ κυρίου Νεκταρίου και τοΰ άπο Λίνδου Γαβριήλ Φιλιππουπόλεως μητροπολίτου πεμφθέντος κοινώς εις χειροτονίαν αύτοΰ εις τον πατριαρχικον των Ιεροσολύμων θρόνον, νεύσει θεοΰ, και οί Σιναίται εις έπίσκοπον και ήγουμενον αυτόν έξελέξαντο. Και δή μή είδώς τα κατά τον κυρ Παίσιον και τα κατ' αϋτον, ό κυρ Νεκτάριος έρχόμ.ενος εις 'Ιεροσόλυμα κατά τήν ά'νωθεν κανονικήν συνήθειαν χειροτονηθήναι επίσκοπος Σίνα ορούς, και ά'κων χειροτονείται πατριάρχης Ιεροσολύμων. Εύρων δέ χρέος βαρύτατον έν τω άποστολικώ έκείνω θρόνω, έμεινεν ένιαυ-ον όλόκληρον Ίδεΐν και μαθεϊν τους τε πατέρας και τήν τοΰ τόπου εκείνου συνήθειαν. Διδάξας δέ, ώς ήν δυνατόν, κοινοβιακήν τάξιν και παροτρύνας τους νέους γραμμάτων άντέχεσθαι και αρετής, δια τής Άτταλείας άφίκετο εις Κωνσταντινούπολη- οτε και τήν έν τή Όρθοδόξω λεγομένη 'Ομολογία φερομένην αύτοΰ έπιστολήν συνεγράψατο. Είτα, κατά το αχξδ , εις Μολδοβλαχίαν άπεδήμησεν, έπι 'Ιωάννου Ευστρατίου Δαμπίζα βοεβόνδα' και τα έκεΐσε μοναστήρια τοΰ αγίου Τάφου διευθετήσας, και φιλοξενηθείς αρκούντως ύπο πάντων, μ.εγίστης έ'τυχεν επιμελείας και προσδοχής παρά τοΰ τότε μεγάλου βεστιαρίου ά'ρχοντος Δούκα, τοΰ ύστερον έκεΐσε ήγεμο- νευσαν?ος μεγαλοπρεπώς και ήδη ηγεμονεύοντος. Είτα τον μάρτιον άπήλθεν ε'ις Οΰγγροδλαχίαν, έπι Γρηγορίου βοϊβόνδα, και ή μηδέν ή 406 BIBLIOGRAPHIE HELLEMQUE μικρόν άπωνάμενος τής εκείνου βοηθείας, διαπεράσας τον Δούναβιν, και τας περ'ι αυτόν κωμοπόλεις περιερχόμενος ελέους χάριν, φθάσας τον δεκέμβριον εις το Τούρνοβον, καΐ συσχεθε'ις ϋπο κωλικής διαθέσεως άπήλθεν εις Άδριανούπολιν, οντος τότε του βασιλέως έκεϊ' κάκεϊθεν εις Κωνσταντινούπολη, έ'νθα και άπελθών εις το άγιασμα τής ζωοδόχου πγΪΥήζι τ° κείμενον ϊξω τής πύλης Συλληβρίας, άπηλλάχθη τής νόσου. Τον ίουλιον δέ έμβας εις πλοΐον καλλιουπολί-ικον άπήλθεν εις Μιτυ- λήνην κα'ι Σμύρναν και Χίον. Κάκεϊθεν δια νηός φορτίόος άνήλθεν εις 'Ιεροσόλυμα, ενασχολούμενος μάλιστα έν καλλωπισμοϊς διαφόροις τοϋ πολύφωτου ούρανοϋ τοϋ ναοϋ τής αγίας Χρίστου του θεού ημών 'Αναστά- σεως , και εις άνακαίνισιν πάσης σχεδόν xijc μονής κα'ι νέων τειχών οικοδομήν τής Λαύρας του αγίου Σάββα έν τή έρήμω, κα'ι έκ βάθρων ξενώνας κα'ι κατοικίας των προσκυνητών ορθοδόξων έν Ράμελ πόλει τής Παλαιστίνης. Κα'ι μετά δύο χρόνους έπανελθών δια θαλάσσης εις Κωνσταντινούπολη, κα'ι παραιτησάμενος δια γήρας κα'ι άσθένειαν έπα- νήλθεν εις 'Ιεροσόλυμα έπιτροπεύων, κα'ι μ.ετά το έπιτροπεϋσαι ησύχαζε γηροτροφοόμενος έν τή μονή τοϋ 'Αρχαγγέλου, οτε κα'ι τήν παροϋσαν πραγματείαν, παροξυνόμενος ΰπό τών φρατόρων, συνέγραψεν. Απελ- θόντος δ' εις Ίεροσόλυμ,α τοϋ πρέσβεως τών Γάλλων Δενοίντε[λ], περιηγήσεως οΰ προσκυνήσεως χάριν, κα'ι άποκτεινάντων τών έκεϊ φρα- τόρων τινας τών ορθοδόξων μ.οναχών θάρρει τω προς εκείνον, ό κυρ Νεκτάριος επαπειλούμενος κακώς παθεϊν, ώς μή ύπαντιάσας έκείνω σωματικώς, όλιγοψυχήσας απέδρα εις το Σίναιον, Ινθα κα'ι εκστατικός γεγονώς κα'ι απειληθείς τα πάνδεινα, ώς μή ποιήσας καλώς άφε;ς τα Ιεροσόλυμα, έπανήλθεν δια τοϋ ΙΙηλουσίου δρομαίως, κα'ι ήσυχάζων αύθις έν τή τοϋ 'Αρχαγγέλου μονή, ούκ έστηρήθη τή,ς ης έφίετο παρα- κλήσεως. Είδε γαρ τους ορθοδόξους ίερουργοϋντας τήν άναίμακτον θυσίαν έπ'ι τοϋ κυριακοϋ μ.νήματος. Και μετά μήνας πέντε τής παρα- κλήσεως άνορεκτήσας, ούδενός έγεύετο, πλην άρτου όλιγίστου μετ' οίνου κεκραμένου εως ήμερων πεντήκοντα- κα'ι, τή δεκάτη πέμπτη τοϋ Ιουλίου, λαλήσας μετά τών πατέρων τα πρόσφορα, κα'ι παραγγείλας έπιμένειν γενναίως τοις δεινοΐς τούτου, κα'ι ΰπεραγωνίζεσθαι τοϋ οί'κου κα'ι τής ANNEE 1682 407 πίλεοις του Θεοί ημών, και μικρίν έπιρριγώσας, έκταΟεις έχΐ τ^ς κλίνης «ΰτΐΐ και πρίσευχόμενις ως ό πατριάρχης Ιακώβ, εξέλιπε, λύπην si την τοχοΰσαν άφεις τΐΐς μετ' αύτΐΰ γενομενιις, ή μάλλον ειπείν μνη- μότυνον αίώνιον, οι' ων ε*πε και δι' ων έ'πραςε τγ) καθολικί) τοΰ Χρίστου εκκλησία, καταλιπών. Les 8 derniers feuillets liminaires sont occupes par les Tables. Bibliotheque nationale de Paris, D 36 (Inventaire, D 7), Reserve. Une traduction latine de l'ouvrage de Nectaire fut faite par Pierre Allix, et publiee sous le titre suivant : ΤΟΥ ΠΑΝΥ ΚΓΡ NECTARII PATRIARCH/E HIEROSO- LYMITANI CONFUTATIO IMPERII ΡΑΡ.Έ INECCLESIAM. LONDINI, Extat apud JOANNEM TAYLOR, in C?metcrio Paulino sub signo Navis. Anno MDCCII. In-8° de 8 feuillets non chiffres, xv et 439 pages. Tres rare. Dans la Bihliotlicca Rliynwykiana (catalogue de livres theologiques a prix marques, publie, en avril 1889, Amsterdam, in-8°, par le libraire Frederic Muller), on en trouve, sous le n° 1129, un exemplaire cote 3 florins hollandais. L'epitre dedicatoire a Thomas, archeveque de Cantorbery, est datee de Londres, 10 janvier 1702, et signee P. Allix. Biblioth. nat. de Paris : D 37 (Inventaire D 11625). Bibliotheque Sainte-Genevieve (deux exemplaires). Bibliotheque d'Emile Legrand. Enfin, de ce meme ouvrage de Nectaire parut une refutation, dont voici le titre : STEPHANI DE ALTIMURA, PONTICENSIS, PANOPLIA CONTRA SCHISMA GR^ECORVM, QUA ROMANA ET OCCI- DENTALE ECCLESIA DEFENDITUR, ADVERSUS CRIMI- NATIONES NECTARII nuperi Patriarch? Ilierosohjmitani, quas concessit in Libro Περί άρχη·ς το3 Πάπα, de Primatu Papa?. PARISIIS, Apud NICOLAUM SIMART, Serenissimi Delphini Typographum ordinarium, via Jacoboea, ad insigne Delphini coronati. M.DCC.XVIII. Cum Approbatione & Privilegio Regio. In-4° de 4 feuillets non chiffrιs, xxxiu pages chiffrιes en chiffres romains, 19 pages non chiffrιes et 444 pages chiffrιes en chiffres arabes. Rarissime. Etienne d'Altimura est le pseudonyme de Michel le Quien. Biblioth. nationale de Paris : D 7391 (Inventaire D 5813).
  3. TOVΜΑΚΑΡΙΩΤΑ-TOV ΚΑΙ Σ0ΦΩ-TATOVHATPIAPXOVΤΗΣ ΜΕΓΑΛΗΣΚαΙ αγίας πόλεως 'Ιερουσαλήμ, κυρίουΝεκταρίου