- (05) BIBLIOGRAPHIE HELLENIQUE XVII TOME DEUXIEME
- 510 Άνδραγαθείαις του ευσεβέστατου και άνδρειοτάτου Μιχαήλ Βοϊβόνδα' έτι δέ και τα όσα έσυνέβησαν εις την Ούγκροβλαχίαν άπο τον καιρόν όπου άφέντεψεν ό Σερμπάνος Βοϊβόνδας εως Γαβριήλ Μογίλα Βοϊβόνδα" έ'τι δέ περιέχει καί τινας παραγγελίας προς τον Άλέξαν- δρον Ηλιάσι Βοϊβόνδα, και εις όλους τους διαδόχους τής Άφεντείας, και θρήνος περ'ι τής Κωνσταντινουπόλεως. Con Licenza de' Supe- rior!. Ένετίησι, Παρά Βαλεντίνι Μορτάλει. αχοβ'. Titre de la seconde partie : ΕΤΕΡΑ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΟΥΓΚΡΟΒΛΑΧΙΑΝ Τελεσθέντων, άρξαμένη άπο Σερμπάνου Βοϊβόνδα, μέχρι Γαβριήλ Βοϊβόνδα, του ένεστώτος Δουκός. Ποιηθεΐσα παρά του έν Άρχιερεΰσΐ Πανιερωτάτου Μητροπολίτου Μυρέων, Κυρου Ματθαίου τοϋ έκ Πογω- νιανής. Και άφιερωθεΐσα τω ένδοξωτάτω (sic) άρχοντι Κυρίω 'Ιωάννη τω Κατριτζί). Con Licenza de' Superiori. ΕΝΕΤΙΗΣΙΝ, Παρά Βαλεντίνι Μορτάλει. αχοβ'. In-8° en deux parties comprenant ensemble 174 pages et un feuil- let blanc. La seconde partie commence a la page 64. Rarissime edition. Le seul exemplaire de cette edition que j'aie eu sous les yeux se trouve dans ma bibliotheque. Il est malheureusement incomplet du titre de la premiere partie, que l'on a remplace par un feuillet con- tenant ecrit a la main l'intitule ci-dessus reproduit. En tete du volume on lit la preface suivante, qui ne manque pas d'avoir un certain interet. Προς τους έντυγχάνοντας τω παρόντι ποιήρ,ατι πασαν χαραν και ευφροσύνη ν παρά θεού. "Οταν τις ά'νθρωπος ακουη δια λόγου πράξεις και ιστορίας ένος μεγαλόψυχου και ανδρειωμένου, όλως δι' όλου ή διάνοια του και ολη του ή 'άθεσις συντρέχει έκεΐ έπου ό λόγος ττ}ς ιστορίας διαγράφει το πράγμα. Τοιούτον και παρόμοιον συνέβη και εις έμέ, αγαπητοί μου 278 BIBLIOGRAPHIE HELLENIQUE αδελφοί, άκούωντας τα προτερήματα τοΰ άνδρειοτάτου Μιχάλη" και δέν φαντάζομαι ά'λλο, μόνον πώς τον βλέπω να άνδραγαθί) μέ τον ϋψηλον αΰτοΰ βραχίονα, εις τόσον όπου έκατέβαλεν έναν λέοντα έπου έκαυχάτον πώς κυριεύει 'όλον τον κόσμον, και τον έταπείνωσεν τόσον έως όπου τοΰ έ'στειλεν μεγάλα χαρίσματα να Ιχη τήν άγάπην του. Και οΰτως έκρά- τησεν τήν έξουσίαν τΐ)ς Ούγγροβλαχίας μέ το σπαθί του εις ολην του τήν ζωήν, καθώς ή ιστορία το δείχνει πλατύτερον, και τοΰτο όλον έγεννήθη άπο τον μεγάλον ζήλον όπου φυσικά ειχεν προς τήν πατρίδα του, τήν περίφημον Βλαχίαν, εις τήν οποίαν έγεννήθη και άνετράφη. Μή δυνά- μενος να τήν βλέπη εις τα έσχατα κινδυνεύουσαν, επειδή έκαταπατήθη άπο τους ασεβείς δια τα πολλά χρέη έπου συνέβαινον, μέ το να άλλάσ- σουνταν οί αφεντάδες συχνάκις, και όλα τών παλαιών τα χρέη τά έδέ- χετον ό νέος αΰθέντης, κατά διαδοχήν ώστε όπου έπληθύνθη το χρέος και άπήγεν εις ά'πειρον εις τρόπον ότι οί οφείλεται, μή έχοντες ελπίδες νά πληρωθούν, έγιναν τύραννος και ήρπαζαν τών αρχόντων τά πλούτη τους δυναστικώς, και τών πτωχών τά τέκνα τους, καΙ τον άφέντην τον εξύ- βριζαν και έλίθαζαν. Τοΰτο βλέπωντας ό πολύς τήν γνώσιν και άνδρείαν Μιχάλης, έβαλεν καλήν βουλήν νά λύτρωση τήν πατρίδα του άπο τά πάθη έπου τήν έτριγύρισαν. Και έπ^γεν εις τήν Κωνσταντινούπολη xfj έχρονία αφπή, και μέ κάθε τρόπον και μέσον έλαβε τήν αυθεντίαν tfjc Βλαχίας άπο τόν σουλτανον τΐ)ς πόλης. Και, κατά το σύνηθες, έστερξε και αυτός όλα τά χρέη τών άπερασμένων αφεντάδων μέ ύπόσχεσιν νά τά πλήρωση- διά το όποιον σύντομα έπου εΰωδώθη και έκάθισεν εις τον θρόνον του αΰθέντης, μετ' ολίγες ήμερες Ολους εκείνους τους δυνάστας έπου έτυραννοϋσαν τους έφόνευσεν κα'ι έστάθη ανδρείως εις τήν αΰθεν- τίαν δεκατρείς χρόνους άντιτασσόμένος εις Ολους έκείν,ους έπου κατά καιρόν έβουλήθησαν νά τόν διασείσουν, καθώς εις τές άνδραγαθίες του φαίνεται, άπο τές έποΐες δέν είναι γραμμένες ούδέτό μικρότατον μέρος. Ύστερον Λ τόν έπιβουλεύθη έ Ζώρζης Μπάστας, κρΜρ-ης τοΰ φουσ- σάτου τοΰ νέμσικου, και σύντροφος αύτοΰ τοΰ Μιχάλη" και έστειλεν ανθρώπους αρματωμένους και έφόνευσάν τον εις τους κάμπους τής Τόρτας, έκεΐ έπου εΰρίσκετον τεντωμένος εις τους τόπους τη*ς Έρδε- ANNEE 1672 279 λίας, δπου είναι θρόνος των κράληδων" εις τον όποιον τόπον ό άν^ρεΧος Μιχάλης, Οταν έκάθισεν κράλης έκτισεν ενα μοναστήριον τών ορθοδόξων, και στέκεται 'έως την σήμερον εις δόξαν θεοΰ και άίδιον μνήμην και ψυχικήν του σωτηρίαν. Το δέ αυτοΰ υπόμνημα έ\ράφη μετά τον θάνατον του άπο τον κυρ Σταυρινον, βιστιάριον τοΰ δηθέντος κυροΰ Μιχάλη, φυλακωμένου (sic) 2ντος (sic) άπο τον άνωθεν Μπαστιάν εις το κάστρον τής Μπίστριτζας (ώς λέγουσιν, μέ το θέλημα του), καθώς εις το τέλος τής ιστορίας φαίνεται. Ύστερον δέ μετά τριάκοντα χρόνους δ αΰτος Σταυρινός έφονευθη δμοΰ μέ τον υίόν του ύπό Στεφάνου βοεβόδα εις την Μπογδα- νίαν, χωρίς πταίσιμον. Και μετά πολύν καιρόν ευρέθη αυτό το υπόμνημα δμοΰ μέ ά'λλον 2να ποιηθέν και γραφέν παρά τοΰ πανιερωτάτου μητρο- πολίτου Μυρέων, κυροΰ Ματθαίου, του έκ Πογωνιανής, άνδρος τα πάντα πιστού και ενάρετου* το όποιον διελάμβανε τα συμβάντα σκάν- δαλα εις την Ούγγροβλαχίαν, μετά πολλής σκέψεως και συμφωνίας στίχων ήρμοσμένον" Ομως και αυτά τα δυο υπομνήματα συμβεβηκος ϊφθασαν εις τάς τιμίας χείρας του φιλομαθέστατου καΐ χρησιμωτάτου έν ά'ρχουσιν κυροϋ Πάνου Πεπανοΰ έκ Πογωνιανής, συμπατριώτου κα'ι φίλου κατά πολλά τοΰ ρ'ηθέντος άρχιερέως' ό όποιος ϊχωντας πάντοτε διάπυρον πόθον προς την περίφημον Βλαχίαν, έπεθυμησεν να τής άντιδώση κάποιον τι δια καλήν ένθύμησιν. Δια τοΰτο μέ μεγάλην έλευ- θερίαν έξωδίασεν και ϊβαλεν εις τον τύπον αυτά τα δύο υπομνήματα όπου τα ονομάζουν, τό μέν εις άίδιον μνήμην τοΰ χριστιανικώτάτου και μακαρίου κυροϋ Μιχαήλ" το δέ εις Ιπαινον εκείνων δποΰ ήλευθέρωσαν την πατρίδα τους άπο τα πάθη δποΰ τής έσυνέβησαν' £τι δέ και εις έγκώμιον εκείνων δποΰ έσύνθεσαν τα επιγράμματα' 'άτι εΐναι δίκαιον να έπαιναται πάντοτε ή αρετή και ή ανδρεία εκείνων όπου την έργάζουνται προς τους τής πίστεως εχθρούς, δια να αγαπήσουν κα'ι άλλοι να γένουν ζηλωτα'ι αυτής. Δια τούτο, όσοι έντυγχάνετε το αΰτο ποίημα, παρακα- λοΰμεν να το αναγνωθετε μέ πόθον, κα'ι να μακαρίζετε οΰχ'ι μόνον εκείνους δποΰ το ϊδαλαν εις φως, άλλα και εκείνον όπου μέ μεγάλην προθυμίαν έξώδιασε κα'ι έτυπωσέν το. Κα'ι αν τύχη κα'ι μικρόν σφάλμα, 280 BIBLIOGRAPHIE HELLENIQUE μήν το σκώψετε, μάλιστα διορθώσετε το. Εις δόξαν θεοΰ, αμήν. "ΚρρωσΟε οι έντυγχάνοντες. Ό πάντων ελάχιστος άλλα πιστός φίλος, Νεόφυτος ιερομόναχος. /
- Μητροπολίτου Μυρέων, Κυρου Ματθαίου τοϋ έκ Πογω-νιανής
