487 ΣΪΝΟΨΙΣ ΤΩΝ ΘΕΙΩΝ, ΚΑΙ ΙΕΡΩΝ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΔΟΓΜΑΤΩΝ, ΕΙΣ ΩΦΕΛΕΙΑΝ των ΧΡΙΣΤΙΑΝΩΝ. 'AtcXij φράσει παρά Γρηγορίου Ιερομόναχου, και Πρωτοσυγγέλου τΐ)ς μεγά- λης Εκκλησίας, του έκ ττ<ς αγίας μονΐ)ς ττ|ς νέας, τί)ς κειμένης έν Χίω συντεθεϊσα, ΒΙΒΛΙΟΝ ΠΟΛΛΑ ΩΦΕΛΙΜΟΝ, και πολλά χρειαζόμενον δια κάθε Χριστιανον, και δια κάθε άλλον άνθρωπον, οπού Θέλει να μάθη την άλήθειαν. Con Licenza de' Superiori, e Privilegio. ΕΝΕΤΙΗΣΙΝ, Έτει άπο Χρίστου, αχξθ'. Παρά Άνδρ έα τώ Ιουλλιανώ. In-8° de 192 pages. Sur le titre, une vignette semblable a celle de la premiere edition (voir n°238), representant S. Jean Chrysostome. Communication de Gabriel Sophocle. La presente edition ne differe de celle de 1635 que par l'epilre dedicatoire suivante : Τω εύγενεστάτω έν άρχουσι και χριστιανικοπρεπεστάτω κυρίω κυρίω Μάρκω τψ Καγιάνν^/έκ πόλεως Τιθώμνης τΐ)ς περίφημου Κρήτης, άνδρι σωφροσύνη, παρρησία, καί τινι έμφύτψ διαθέσει προς το μεγαθύμως εύεργετεΓν τους ANNEE 1669 253
απαντάς έξοχωτάτφ, ο το0 ελληνικού γένους τυπογράφος
Ανδρέας Ίουλλιανός τήν άπασαν αίδώ και εύλάβειαν.
Μετά τήν άποβίωσιν τοΰ αειμνήστου μου πατρός, τοΰ οποίου b ζήλος
προς το εϋγενέστατον των Ελλήνων γένος και εϋνοια ήτονε κατά πολλά
υπερβολική, άλλο δεν σπουδάζω παρά τήν αυτήν άγάπην να φέρνω, και
ευνους ειλικρινέστατος να φαίνωμαι εις όλους κοινώς τής 'Ελλάδος.
Πρέπει γαρ (κατά τον είπόντα) τους παΐδας ώσπερ τής ουσίας, ούτω
και τής φιλίας τής πατρικής κληρονομεϊν. Τούτου χάριν, καθώς εκείνος
τω τότε καιρώ μέ τήν τυπογραφίαν τών βιβλίων έγύρευε τα πλέα έξο-
χώτατα πρόσωπα τών Γραικών, δια νά τα άφιερώνη εις τήν εκείνων
άντίληψιν" τοιουτοτρόπως έγώ τήν σήμερον μεταδίδωντας νεωστ'ι τήν
παροΰσαν Σύνοψιν τών Θείων και ίερών τής εκκλησίας δογμάτων ϊξω διά
μέσου τής τυπογραφίας μου εις το ένδοξότατον κα'ι πολυθρύλλητον ό'νομα
τής χαριτομόρφου σου θέας αφιερώνω ώς πλέα περίφημον καΙ περί-
βλεπτον, παρακαλώντας το μεγαλόθυμον τής άδολαμνησικάκου σου
ψυχής νά δεχθή το μικρόν ώσπερ μέγα προς χάριν τής πολλής κα'ι
άμετρου ευλάβειας, οΰ μήν δέ και χρέους ΰπεραπείρου, όπου εις τήν
άκρόπολιν τής καρδίας τής φυλάττω. Τον επαινον και φήμην τής ευγε-
νείας σου άφίνω νά περιγραφή διά ζώσης φωνής ή τών 'Ενετών βασι-
λεύουσα πόλις, και ά'πας τόπος κοινώς τής ανατολής κα'ι δύσεως" επειδή
όμογνώμως μια φωνή κηρύττόυσιν άπαντες το γένος, τήν τιμήν, τήν
ταπείνωσιν, τήν αγαθότητα, τήν άμνησικακίαν, το ελεύθερον, το φιλεύ-
σπλαγχνον κα'ι εύσυνείδητον τής θεοσεβάστου σου ψυχής. Ερρωσο.
Ένετίησιν, αχξθ', μαίω ιή.
Marc Cagiannis, a qui est adressee cette epitre, fut gardien de la
Colonie grecque de Venise, en 1666, 1670 et 1698 (Voir Jean
Veloudo, Ελλήνων ορθοδόξων αποικία ev Βενετία, page 175).
Bibliotheque du Parlement hellenique. ANNEE 1669
255
miracolo quotidiano, a bastanza convincon quai egli Tesoro ne sia.
Compare al Mondo la sua relatione, ed ancorche gli dia
spirito Spiridione ergendola su l'auge de' piu rilucenti splen-
dori, pure non osa apprir bocca che sotta l'aura della labra
meliflue di Monsignor illustrissimo Labia.
Ad ella raccomanda e l'autore e se stesso : e certa di vedersi
sollevata sino al meriggio dall' eminenza di quell' Aquila, ch'
ha l'equatore per seggio, ou θηρεύσει proverbialmente τάς μυίας,
ed in non cale porra qualunque detrattoria mosca.
Son uno dei Consorti di questo iuspatronato, non e dubio ;
ma la serie del discorso fondata in base di scritture incontra-
stabili fan ch' io non sia chi parli, ma la verita medesima, a
cui devon tutti humiliarsi.
Vedera in essa V. S. illustrissima come da Costantinopoli,
quando e per chi segui la traslatione di questo sacrosanto
Pastore a questa sua felice percio Metropoli, che sotto la
Protettione di Spiridione vanta d'esser, e senza rossore, l'an-
timurale del nome christiano. Del suo braccio destro, che
tiensi con divotione a Roma, non sapiamo se sia stato smem-
brato qui a Corfu o in Bizanzo, ό pure in Cipri, ove fu il Santo
sepolto. Si ha solo per relatione data a Don Christodulo, mio
fratello, da regolari di S. Filippo Nerio, coll' occasione che
dimorava in quel studio, qualmente la santita di Clemente VIII
(che fu appunto il primo ad ingrandir coll' ottava nella di lei
diocese l'officio di questo gran protettore dell' isola) l'habbia
dato in dono al cardinal Baronio, tanto benemerito per i suoi
Annali, quale l'habbia anco dedicato alla chiesa nuova della
Congregatione di quell' Oratorio, di cui era quella Eminenza.
Porgo in tanto a V. S. illustrissima e reverendissima i voti
della mia divota osservanza, e miratore ed ammiratore insieme
delie virtu sue sopragrandi dagli uditori acclamate ed adorate,
le baccio humilmente le sacre mani.
Di V. S. illustrm* e reverm*
Divoto ed oblig. serv.
Corfu, li 10 aprile 1669. Nicolo Bvlgari. 256 BIBLIOGRAPHIE HELLΙNIQUE
A CHI LEGGE
La famiglia Bulgari di Corfu discendente, per quello il
nome stesso risuona, da Bulgaria, ? Volgaria, ch' θ l'inferiore
Misja degl' antichi, provincia d'Europa, ch' ebbe tanto ad
emulare l'imperio d'Orientι, θ stata sempre nobilissima, e
fιconda di eccellenti soggetti. ? tralasciando i Bulgari di
Toscana, che sono fuori dιlia mia sfera, ΰ Corfu, celebri
furono Stemmatello Bulgari (per dar principio da chi fω
primo ΰ meritare il iuspatronato, del quale si tratta in quest'
opera), fortunatissimo non tanto ne' bιni caduchi, quanto dovi-
tioso di celesti tesori ; essendo che ΰ questo solo frΰ Corcirensi
tocco, per il matrimonio contratto con Assimina, la pregiatis-
sima reliquia del gran Thaumaturgo Spiridione ; Artemio,
insigne per la dignitΰ pastorale di protopapΰ di quella cittΰ e
isola ; Vettori doi, l'uno cavalier e l'altro dottor ; Christodulo,
non men cιlθbre per l'esquisita peritia d'ambe le lingue, che
per le cariche piω sublimi di quella nobile patria; Pietro,
dignissimo sacellario ; Stemmatello secondo, iurisconsulto ed
orator celeberrimo, che mιrite- per le sue singolari doti le
dignitΰ piω conspicue di quella spettabil cittΰ. Ma non θ ramo
di questo ceppo, quai non fruisca gl' honori, che per il merito
di suddita volontaria gode singolarmente dalla munificenza
publica quella privilegiatissima altretanto quanto fedelissima
Communitΰ, anzi d'acerba morte estinto, di prιsente con
amare lagrime deploriamo Marc' Antonio, laureato in ambe
le leggi ed oratore eloquentissimo, la di cui facondia meritτ le
lodi d'un Senato veneto, mentre corne ambasciador dιlia patria
peroro in quel serenissimo areopago. Fω questo fratello di
Nicolo, l'autore dell' opera; il quale havendo coirandato ΰ me,
Giulio Zibletti, di darla aile stampe, on hτ potuto fare di
meno ch' incontrare i suoi degni desiderij, non solo per la
vicendevole amicitia ed oblighi che professo alla sua nobil
casa, ma per la divotione ancora che spιciale tengo a quel
glorioso santo nato nel regno di Cipro, d'ondθ io traggr l'ori- ANNΙE 1669 257
gine. Ma perchι l'assistenza del torchio ricerca non men perito
che diligente soggetto ; quale correger dovesse gli errori che
nella stampa occorono, quantunque malagevolmente, percio
raccomandai l'affare alla sublime intelligenza e non ordinaria
sollecitudine del reverendissimo ed eccellentissimo Monsignor
Luigi Gbadenigo, giΰ arciprete alla Canea, ed hora maestro e
predicator famosissimo nell' un e l'altro idioma ; soggetto
veramente di quelle virtω e riguardevoli conditioni, che corne
da per tutto conspicuo, cosi nell' inclita cittΰ di Venetia lo
rendono insigne e cιlθbre. Tanto ho voluto significare ΰ letton,
e perchι habbin contezza dell' autore, e per dimostrare l'os-
servanza, quale professo a' signor Corfiotti, nel cui argentato
avello conservasi con tanto culto cosi pretioso tesoro.
Au feuillet 7 recto : Armes de Carlo Labia gravιes en taille-
douce.
IN ILLVSTRISS. AC REVERENDISS. D. D. CAROLVM LABIAM,
MERITISSIMVM CORCYR. ARCHIEPISCOPVM,
EPIGRAMMA.
Labilium labes labefactat Labia labris ;
labe laborifera nec labra lapsa labant.
Evehit hc aquilae regalis Carolus uncis ;
doctiloquis illas deterit ipse labris.
Nicol. Bulgari Corcyr.
Feuillet 7 verso :
IN BEATISSIMVM NICJENVM PATREM
THAVMATVRGVM SPYRIDIONEM
TETRASTICHON EPIGRAMMA.
Spyridion laterem dum dextra strinxit : ab ipso
en subito tellus exiit, ignis, aqua.
Sicque patrem terra, unda natum, pneumaque flamma
ostendit trinum simplicitate deum.
Paul. Varcesii, med. Mcssan.
MDLIOGIUPHIK HEI.l.KMQUK ? — Il 258 BIBLIOGRAPHIE HELLENIQUE
DISTICHON.
Arius a patribus dum non superatur, ab uno
Spyridione sacro vincitur eloquio.
ALIUD.
Spyridion monadam triadis convicit, et ipse
Arius erubuit : Synodus obstupuit.
Stephani Bulgari Corcyr.
Feuillet 8 recto :
Εις το ύπερφυες λείψανον τοΟ Οαυαατουργικωτάτου
Σπυρίδωνος το παρά τη τών Κερκυραίων μητροπόλει,
επίγραμμα.
Και ζϊ)ς έν μακάρεσσι, και ού βαρΰν ΰπνον ίαύεις"
άλλα φέρεις μορφήν άρτιΟανους, Σπυρίδων"
άσσα δέ aot φθιμένω σταυρόγραφα ρήγεα θί)καν
λάτριες, εύθρύπτου σητος ά'μοφα πέλει.
Και λιπαρήν Κέρκυραν Ιχεις, και θαύματα πρήσσεις,
λάτρι φίλε Χρίστου, λάτρι φίλε τριάδος.
Matth. Carioph. episc. Icon K
Έτερον.
Κύπρος σε, Σπυρίδων ίερώτατε, θρέψατο πρώην,
αλλά γε Κέρκυρα σώμα τεον κατέχει.
Ζώντά σε κείνη δερκομένη σφόδρα τέρπετο πάσα,
αυτή καν Ονητον πλην κατατέρπεΟ' ολη.
Christod. Bulgari, presb. Corcyr.
Feuillet 8 verso : Permis d'imprimer date du 18 avril 1669.
La page 22 de cette plaquette est occupee par une gravure en
taille-douce (signee Ruphonus /".), representant S. Spiridion dans
1. Il y a dans l'original : Teon, faute typographique evidente. — Cette piece
de vers est empruntee aux Nodes Tusculan? et Rafennates de Jean-Matthieu
Caryophyllis (Rome, 1621, in-8"), pp. 2G-27. ANNEE 1669
259
sa chasse. En tete on lit : ΛΕΙΨΑΝΟΝ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΣΠΥΡΙΔΩΝΟΣ.
IL CORPO DI SAN SPIRIDION, PROTETTOR DI CORFU. Au
bas, on lit ces vers qui font allusion aux armoiries de la famille
Bulgari gravees au milieu :
Stella ch' e Spiridion spirito al Leone
influe, e a' piedi suoi Cinthia ne pone.
A la page 23, on voit, gravees en taille-douce, les armes de la
famille Bulgari, et au dessous cette piece de vers :
MADRIGALE.
S'allude alt arma gentilitia delia famiglia Bulgari.
Non teme, ne paventa
Il Veneto Leon di Thracia Luna.
Operi pur fortuna
quanto vuol, quanto val, ch' in vano il tenta.
Da etherea gierarchia
Spiridion, Stella fatal gl' invia
prosperi influssi : onde le corna sceme
con generoso ardir le calca e preme.
Gio. Tr. D. e K.
Bibliotheque publique de la ville de Corfou.
Cette relation a ete, de nos jours, traduite en grec et imprimee
sous le titre suivant :
ΑΛΗΘΗΣ ΕΚΘΕΣΙΣ ΠΕΡΙ TOY EN ΚΕΡΚΥΡΑ ΘΑΥ-
ΜΑΤΟΥΡΓΟΥ ΛΕΙΨΑΝΟΥ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΣΠΥΡΙΔΩΝΟΣ,
Έν η δεκνύεται πώς άπό Κωνσταντινουπόλεως μετηνέχθη εις Κέρκυ-
ραν, και πώς ή οικογένεια των Βουλγάρεων ϊχει το έπ' αύτοΰ πατρω-
νικον δικαίωμα, ΠΑΡΑ ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΤΟΥ ΒΟΥΛΓΑΡΕΩΣ ΐατροΰ
και φιλοσόφου Κερκυραίου. Νυν δέ έξελληνισθεΐσα μετά σημειώσεων
και προσθηκών ΰπο Ν. Τ. ΒΟΥΛΓΑΡΕΩΣ ΚΑΙ Ν. Β. ΜΑΝΕΣΗ,
εκδίδεται δαπάνη Α. ΤΕΡΖΑΚΗ. ΕΝ ΚΕΡΚΥΡΑ, ΤΥΠΟΓΡΑ-
ΦΕΙΟΝ ΕΡΜΗΣ 'Αντωνίου Τερζάκη. 1857.
In-8° de ή (8) et 72 pages, plus, en tete du volume, une lithogra-
phie representant S. Spiridion dans sa chasse.
