Η Χαλκηδόνα (Χαλκηδών), σημερινό Καντίκιοϊ, ήταν αρχαία παραθαλάσσια πόλη της Βιθυνίας, στη Μικρά Ασία, δεξιά του εισερχομένου στο Βόσπορο από την Προποντίδα, σχεδόν απέναντι από την πόλη του Βυζαντίου. 
Κτίστηκε το 675 π.Χ. ως αποικία των Μεγαρέων, 18 χρόνια πριν κτιστεί το Βυζάντιο και αναπτύχθηκε πολύ γρήγορα λόγω του πανελλαδικά φημισμένου εκεί Μαντείου του Απόλλωνα. Κατακτήθηκε από τους Πέρσες επί Δαρείου και έπαιξε σημαντικό ρόλο στον μετέπειτα Πελοποννησιακό πόλεμο, οπότε η πόλη ταλαντεύτηκε πολλές φορές μεταξύ Αθήνας και Σπάρτης στις συμμαχίες που σημάδεψαν την αρχαία Ελλάδα, για να περιέλθει τελικά σε παρακμή όταν μετά την ίδρυση της Νικομήδειας και τον θάνατο του Βασιλέως της Νικομήδη το 74 π.Χ. κατελήφθη από τους Ρωμαίους, από τους οποίους την απέσπασε για λίγο καιρό ο Μιθριδάτης. Το 133 π.Χ. έγινε μέρος της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας από τον Άτταλο Γ΄ της Περγάμου. Επί Αυτοκράτορα Διοκλητιανού στη πόλη αυτή μαρτύρησε η Αγία Ευφημία. Μετά την επικράτηση του Χριστιανισμού η Χαλκηδόνα υπέστη πολλές επιδρομές εκ μέρους των βαρβάρων. Το 616 καταλήφθηκε από τους Πέρσες και το 667 από τους Άραβες. Το 451 έγινε στην πόλη η Δ΄ Οικουμενική Σύνοδος, η μέχρι σήμερα λεγόμενη «Οικουμενική Σύνοδος της Χαλκηδόνας» και το 507 τοπική σύνοδος. Υπέστη αλλεπάλληλες επιθέσεις βαρβάρων μέχρι την κατάκτησή της από τους Οθωμανούς Τούρκους.