Η Ειρήνη η Αθηναία (λογοτεχνικό ψευδώνυμο της Ειρήνης ή Ευρυδίκης Μεγαπάνου) αποτελεί αινιγματικό πρόσωπο στην ιστορία της νεοελληνικής λογοτεχνίας. Σύμφωνα με προσωπική της δήλωση γεννήθηκε στην Αθήνα. Η χρονολογία γεννήσεώς της δεν είναι γνωστή, τοποθετείται από τους μελετητές γύρω στο 1885, με βάση την πρώτη της δημοσίευση στο Νουμά στα 1903. Σύζυγος του Πολύβιου Δημητρακόπουλου, υπέγραφε άλλοτε ως Ειρήνη Μεγαπάνου, άλλοτε ως Ειρήνη η Αθηναία και άλλοτε ως Ειρήνη Πολ. Δημητρακοπούλου. Η φυσική της οικογένεια ήταν πολύ φτωχή και πολύτεκνη. Η Ειρήνη μεγάλωσε υιοθετημένη και το επώνυμό της προέρχεται κατά πάσα πιθανότητα από τον θετό της πατέρα. Μετά τη διάλυση του γάμου της με τον Πολύβιο Δημητρακόπουλο συνδέθηκε ερωτικά με τους Αθανάσιο Σουλιώτη-Νικολαΐδη και Ίωνα Δραγούμη, ούτε οι σχέσεις αυτές όμως ευδοκίμησαν. Εργάστηκε στο Υφυπουργείο Τύπου και Τουρισμού, στην υπηρεσία της λογοκρισίας της μεταξικής δικτατορίας. Πέθανε άρρωστη και εγκαταλελειμμένη στην Αθήνα, έχοντας εξαντλήσει τους οικονομικούς πόρους που είχε κληρονομήσει από τη θετή της οικογένεια. Την πρώτη της εμφάνιση στη λογοτεχνία πραγματοποίησε γύρω στα 1904-1905 με δημοσιεύσεις ποιημάτων, αφορισμών και γνωμικών, όλα σε ελεύθερο στίχο. Στην ίδια εποχή (άγνωστη η ακριβής χρονολογία) τοποθετείται και η έκδοση του πρώτου βιβλίου της, της συλλογής πεζών ποιημάτων Νύχτες. Το λογοτεχνικό έργο της τοποθετείται στα όρια ανάμεσα στην ποίηση και την πεζογραφία, ενώ έγραψε και ένα θεατρικό μονόπρακτο με τίτλο Το Σφυρί. Μεγάλο μέρος του έργου της, που περιλαμβάνει εκτός από λογοτεχνήματα δοκίμια, μελέτες, βιογραφίες, πορτραίτα και κριτικές λογοτεχνικών, εικαστικών και μουσικών έργων, παραμένει ανέκδοτο και δημοσιευμένο σε περιοδικά της εποχής - η Ειρήνη η Αθηναία συνεργάστηκε με πληθώρα περιοδικών από τα οποία ενδεικτικά αναφέρουμε τα Νουμάς, Πινακοθήκη, Εθνικόν Ημερολόγιον, Παναθήναια, Νέα Εστία, Ελληνικά Γράμματα, Τα Νέα Γράμματα, Πειραϊκά Γράμματα, Ελληνική Δημιουργία, Σκριπ, Εστία, Νέα Εστία. Τιμήθηκε με το βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών και του Υπουργείου Παιδείας (1938 για το Σιωπηλά). Το λογοτεχνικό έργο της Ειρήνης της Αθηναίας ξεφεύγει από τα όρια των παραδοσιακών κατηγοριοποιήσεων του γραπτού λόγου. Με έντονες επιδράσεις από το καλλιτεχνικό ρεύμα του συμβολισμού αλλά και από τη σχέση της με τη μουσική, η συγγραφέας συνδύασε στοιχεία της αφηγηματικής και ποιητικής γραφής, ξεκινώντας από την λεγόμενη πεζή ποίηση και οδηγούμενη σταδιακά στο χώρο της λεγόμενης ποιητικής αφηγηματογραφίας, παραμένοντας σταθερά προσανατολισμένη στο χώρο της βιωματικής γραφής και του εσωτερικού μονολόγου.