ORAZIONE DETTA NE' FUNERALI DI MICHIEL FOSCARINI SAVIO GRANDE

  1. (06) BIBLIOGRAPHIE HELLENIQUE XVII TOME TROISIEME
  2. 651 ORAZIONE DETTA NE' FUNERALI DI MICHIEL FOSCA- RINI SAVIO GRANDE, ed ISTORICO DELLA SERENISS. REPURBLICA DI VENEZIA. Dedicata ail' Ecce/lenza de! Sig. GEROLAMO ASCANIO GIUSTINIANO SAVIO GRANDE da tommaso cataneo. VENEZIA, MDCXCII. Presso Andrea Poletti, all' Italia. CONLICENZA DE' SVPERIOR1. ln-12 de 46 pages. Vignette sur le titre. Rarissime. Biblioth. Saint-M-arc (a Venise) : 33591 b. LXXII. 3. 12 BIBLIOGRAPHIE HELLENIQUE teres grecs et en caracteres slaves. Titre encadre d'un bois a com- partiments. Dans la partie superieure, on voit au milieu Jesus ayant les bras ouverts et un livre sur la poitrine; a sa droite S. Matthieu, a sa gauche S. Jean. Dans la partie inferieure, au milieu Constantin le Grand designe par la lettre Κ et Helene, sa mere, designee par la lettre E, ils sont separes par une croix plantee en terre et qu'ils tiennent de la main. Λ leur droite, S. Marc; a leur gauche, S. Luc. Impression rouge et noire sur deux colonnes. Rarissime. Au verso du titre, il y a un grand bois des armes de Valachie, autour duquel on lit : ΕΛΕΩ ΘΕΟΥ ΙΩΑΝΝΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΜΠΑΣΛΡΑΜΠΑΣ ΒΟΕΒΟΔΛΣ ΑΤΘΕΝΤΗΣ ΚΑΙ ΗΓΕΜΩΝ ΠΑΣΗΣ ΟΥΓΚΡΟ- ΒΛΑΧΙΑΣ. Au dessous de ce bois, il y a seize vers roumains a la louange du prince Constantin Basarab et ayant pour auteur Serban Greceanu, second logothete. Les feuillets 2 r° a 4 r° sont occupes par une epitre grecque- roumaine du meme Serban Greceanu aux lecteurs orthodoxes. Nous la reproduisons ci-apres. Les feuillets 4 v° a 5 r° sont remplis par deux vies de S. Jean, l'une par Sophronios, l'autre par Dorothee, eveque de Tyr. Le verso du feuillet 5 est occupe par une grande xylographie represen- tant S. Jean. L'Evangile selon S. Jean commence a la page 1; en tete de cette page, il y a une vignette au milieu de laquelle on voit Jesus-Christ nimbe et tenant une croix dans sa main gauche. La page 46 est occupee par une grande xylographie representant S. Matthieu. L'Evangile selon S. Matthieu commence page 47. En tete de cette page, il y a une vignette au milieu de laquelle on voit Jesus enfant. La page 120 est occupee par une grande xylographie represen- tant S. Luc. L'Evangile selon S. Luc commence page 121. En tete de cette page, il y a une vignette au milieu de laquelle on voit Jesus- Christ ayant a sa droite la Vierge Marie et a sa gauche S. Jean. La page 215 est occupee par une grande xylographie represen- tant S. Marc. L'Evangile selon S. Marc commence page 210. En tete de cette page figure la meme vignette que page 47. Les nombreuses initiales ornees, tant grecques que slaves, qui se trouvent dans ce volume ont ete certainement copiees sur des manuscrits. ANNEE 1693 13 ΙΙδσι τοις έντευξομένοις ορθοδόξοις και άδελφοίς ημών έν κυρίω χαίρειν. kva κήπον όπου να ίδή τινάς και θέλει μέ τον νουν του να τον γνω- Ρ'-ση αν είναι είίμορφος και καρποφόρος, και άπό άλλα τεκμήρια ημπορεί να το πληροφορηθή, άμή περισσότερον άνίσως και ιδή 'άτι εις τον κήπον μέσα είναι δαψίλεια υδάτων όπου τρέχωσιν άπο πηγών και ποταμών' τα οποία ΰδατα να ποτίζωσι τον εύτυχέστατον εκείνον κήπον κάκεΐθεν να γίνεται ή καρποφορία και ή ευφορία εις τά φυτά, και εις τά δένδρη τοΰ ωραίου και καρποφόρου περιβολίου. Βλέπων ταύτα τοΰ άνθρωπου δ οφθαλμός, άκ-λούθως κρίνει ό νους του πώς είναι ευμορφος και ά'ξιος πολλών εγκωμίων ό κήπος" τούτο έ'ξω όπου ό φυσικός λογαριασμός μας to βεβαιώνει, άμή και ή θεία Γραφή λέγουσα ότι Ό θεός Οταν έ'καμε τόν παραοεισον, εις τόν κήπον εκείνον τής μακαριότητος έ'βαλε μέσα και μιαν πηγήν άφοριζομένην εις τεσσάρας αρχάς, ήτοι εις τέσσαρους ποτα- μούς, να ποτίζη τόν παράδεισον' και δήλον ότι ή πηγή εκείνη και οί έξ αυ-^ς ποταμοί έποίουν ώραιότερον και πλέον καρποφόρον τόν παράδεισον. •Χριστιανοί ευλογημένοι, ένας κήπος είναι ή εκκλησία τοΰ Χρίστου ώς εκείνον τόν κήπον δια τόν όποιον ό προφήτης 'Ιεζεκιήλ λέγει κεφαλαίω I'll t Λζ" : και εροΰσιν ή γή εκείνη ή ήφανισμένη έγενήθη ως κήπος τρυφής" αφανισμένη γή είναι ή ήρημωμένη και μηδέποτε καρπόν δουσα" τοιαύτη ή εκκλησία περ'ι ης Βασιλειών πρώτη, κεφαλαίω β', λέγει ή Γραφή ότι πολλά τά τέκνα τής έρημου, μάλλον ή τής έχούσης τόν ά'νδρα. Άλλ' όταν ό γεωργός ηύδόκησεν έπ' αυτή, έγένετο. κήπος τρυφής, κανένας καρπός δεν είναι αρετής όπου δέν τόν κάμνει και δέν τόν γεννά ούτος ό Χήπος- διό ώς θαυμάζοντες έροΰσιν ή γή εκείνη ή ήφανισμένη έγενήθη εις κήπον τρυφής· ένας κήπος ή εκκλησία και ένα περιβόλι εις το όποιον έφυ- τεύθη ό κόκκος τοΰ σινάπεως, ον λαβών άνθρωπος έφύτευσεν εις κήπον αυτοΰ, και ηϋξησε και έγένετο εις δένδρον μέγα- ευλογημένος ό κήπος οποΰ έ'χει τοιοΰτον περιβολάρην, όστις σπείρει μικρά, καΙ γίνονται μεγάλα. Κόκκος σινάπεως ήτον ή πίστις ή ε!ς Χριστόν, ήτις έσπάρθη εις τήν εκκλησίαν και έγένετο δένδρον μέγα,'ώς εκείνο όπου έ'βλεπεν ό προφήτης &»νιήλ κεφ. δ', όπου έ'φθανεν έως τοΰ ούρανοΰ, και το κϋτος αύτοΰ 14 BIBLIOGRAPHIE HELLENIQUE εις τα πέρατα πάσης τής γής, και τα θηρία κα'ι τα ϊρνεα κατεσκήνουν έπ' αυτω, κα'ι έτρέφοντο έξ ουρανοί, τούτέστι τα έ'θνη τα μή νόμον έχοντα κα'ι μή γινώσκοντα θεόν, γνόντα δέ μετά ταύτα κα'ι γενηθέντα βασίλειον ίεράτευμα κα'ι έ'θνος άγιον. Κήπον λοιπόν καλεί το πνεΰμα το άγιον τήν έκκλησίαν, ούτινος τήν ωραιότητα και τήν εύφορίαν γνωρίζομεν από του πλήθους των υδά- των τών τεσσάρων ποταμών έπου άναβλύζουσιν εις αυτόν, οί'τινές εισι τα τέσσαρα ευαγγέλια δποΰ τον κόσμον δεικνύουσιν ώραιάτερον κα'ι τόν μακαρίζουσι ποτίζοντες κα'ι άρδεύοντές τον άεννάως μέ τήν θεϊκήν διδα- σκαλίαν δποΰ περιέχουσι, και ύ'δατα όντα φωτίζουσι μάλλον παντός φωτός εγκόσμιου πάντα ά'νθρωπον έρχόμενον εις τον κόσμον, διότι αν Ολη ή θεία Γραφή λέγεται από τον ά'γιον Αύγουστϊνον εγκυκλοπαίδεια όλω- νών των επιστημών, ήγουν τέχνη τεχνών και επιστήμη επιστημών, τής σοφίας Πανδώρα κα'ι Άθηνα' αν είναι, κατά τον μέγαν Βασίλειον, τών ψυχών έργαστήριον και αποθήκη τών πνευματικών βοτάνων κα'ι καθάρ- σεων, έξάπαντος υπερέχει ανάμεσα εις δλην τήν άγίαν Γραφήν το πάνσεπτον εύαγγέλιον, καθότι το εύαγγέλιον είναι προφητεία ανοικτή, κα'ι ή προφητεία εύαγγέλιον σκεπαστόν, του ευαγγελίου οι τέσσαρες ποταμοί ένούμενοι κάμνουσι πέλαγος, ώς το καλεί ό μέγας 'Αμβρόσιος, εις το όποιον ευρίσκεται το πλήρωμα τών χαρισμάτων, θάλασσα τών πνευματικών μυστηρίων, εις τήν δποίαν πλέει δ μυστικός ιχθύς, δ Ίησοΰς Χριστός θεοϋ υιός σωτήρ,κατά τήν ακροστιχίδα τής Σιβύλλης' τό εύαγγέλιον, ειπεν ό απόστολος Βαρθολομαίος, φαίνεται μικρόν εις τό μήκος, άμή μέγα και εΰρύχωρον εις τό πλάτος τών νοημάτων γνωρίζεται Οθεν ό άγιος Ιερώνυ- μος λέγει έπιτομήν πάσης θεολογίας τό εύαγγέλιον" δέν έ'σφαλεν όποιος Ικραξε τό ιερόν εύαγγέλιον βάσιν κα'ι κέντρον τής παλαιάς διαθήκης κα'ι ήλιον τής νέας Γραφής, κα'ι δ Ώριγένης δποΰ ώνόμασεν άπαρχήν Ολης τής Γραφής τό εύαγγέλιον, εις τούτο κατά πολλά ήλήθευσε, καθότι λίαν υπερέχει του ευαγγελίου ή φωνή πασαν άλλην τής παλαιάς διαθήκης φωνήν. "Οταν διαβάζεται τό εύαγγέλιον, άνάπτονται τα κηρία εις χαράς σημεΐον κατά μίμησιν τών πέντε φρονίμων παρθένων, αλλά και σηκώνονται Ολοι εις τά ποδάρια κατά τόν Σωζόμενον μάίίστα οι ANNEE 1693 15 φορεμένοι αρχιερείς εϋγάζουσι το ώμοφόριόν τους, κατά τον Πηλουσιώ- Triv Ισίδωρον και Συμεών τον Θεσσαλονίκης, ο τι χαρών ευρίσκεται ό αρχιποιμήν Χριστός" 'όθεν ή εβδόμη άγια οικουμενική σύνοδος προστάζει οτι μέ όμοίαν τιμήν έχει να τιμάται ή δεσποτική του Χρίστου είκών και το αγιον εϋαγγέλιον. Θέλει ό Χρυσόστομος και όποιος έχει το εϋαγγέ- Xtov εις το σπίτι του μέσα, ε'ις έκεΐνο οΐ δαίμονες δεν έμπαίνουσιν. ΟΟεν και ή παρθένος και μάρτυς Κικιλία το εϋαγγέλιον έβάστα επάνω της προς -άμυντήριον και προς φυλακτήριον. Ό πρεσβύτερος Μαρ- κιανος, όταν είδε και έσίμωσεν ή φωτία εις τον ναόν τής αγίας 'Αναστα- σίας, ανέβη μέ το ιερόν εϋαγγέλιον εις τήν στέγην και έφύλαξε τον ναόν εκείνον ακατάφλεκτον. Λέγει ό αναγνώστης Θεόδωρος και Νικηφόρος Κάλλιστος ό ΞανΟόπουλος' ό μέγας Κωνσταντίνος το εϋαγγέλιον έγκο- σμημένον μέ πετράδια και μέ χρυσάφι έστειλε του μεγάλου Νικολάου προς οωρον, και ό βασιλεύς Θεοδόσιος μέ το χέρι του έ'γραψε το εϋαγγέλιον. Αλλ ό έκλαμπρότατος, ευσεβέστατος και φιλόχριστος αϋθέντης και ήγεμων πάσης Οϋγκροβλαχίας κύριος 'Ιωάννης Κωνσταντίνος Μπασα- ραμπας βοεβόδας δέν πέμπει το ιερόν εϋαγγέλιον δώρον εις ένα άγιον,
  3. GEROLAMO ASCANIO GIUSTINIANO SAVIOGRANDE