- (04) BIBLIOGRAPHIE HELLENIQUE XVII TOME PREMIER
- 272 ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΤΗΣ ΡΩΜΑΪΚΗΣ γλωσσάς. GRAMMATICA LINGVO GR,EC.E VVLGARIS. Auctore Simone Portio Romano Doctore Theologo. PARISIIS, Sumptibus Societatis Typographicse Libro- rum Officij Ecclesiastic!, Iussu Regis constitutae. M. DC. XXXVIII. Cum Priuilegio Regis. In-8° de 16 et 160 pages. Corbeille de fleurs sur le titre. Tres rare. Un exemplaire bien conserve se vend de 15 a 30 fr. Sur le titre de certains exemplaires, notamment celui de notre Bibliotheque nationale ' (X 322 double, Inventaire X 6751) et celui de la Bibliotheque universitaire de Leyde 2 (696. F. 13), la corbeille de fleurs est remplacee par la mention suivante : 1. Il a appartenu aux Dominicains de la rue Saint-Honore, comme en fait foi cette mention qui se trouve sur le titre : Ex libris conventus SS. Annunc. Ord. FF. Prsedic. ad S. Honoratum. En tele de la page 3 liminaire, on lit encore : Ex libris ff<* Prsedicatorum Parisiensium ad S. Honoratum. 2. Il α appartenu a Isaac Vossius, dont il porte l'ex-libris imprime. ANNEE 1638 393 Ex Mandate Eminentissimi Principis Cardi- nalis Ducis DE RICHEL1EV, gratis dispensantur. Collation des eeize pages liminaires : Pages 1-2 : Le titre. Pages 3-6 : Epitre dedicatoire en grec vulgaire, reproduite ci- apres. Pages 7-10 : Traduction latine de la susdite epitre. Pages 11-16 : Privilege du Roi, date de Chateau-Thierry, le 9 decembre 1631, signe LOVIS et plus bas PHILIPPEAVX. ΤΩ ΕΞΟΧΩΤΑΤΩ ΑΡΧΘΝΤΙ ΑΡΜΑΝΔΩ ΤΩ ΚΑΡΔΙΝΑΛΙ ΔΟΥΚΑ ΤΟΥ ΡΙΧΕΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΗΣ ΓΑΛΛΙΑΣ ΠΑΡΙ. Έτράβιξες, ώς λογιάζω, έξοχώτατε άρχοντα., εις Ιπαινον και θαύ- μασμα δικό σου τές γλώσσες ώριμες των λαμπρών ποιητάδων και τών Ρητόρων' ολίγες άπαληθινά,. αν τές συγκρίνωμεν μέ τήν άξίαν σου, ανα- ρίθμητες πάλιν αν στρεφούμεσθεν προς το πλήθος των. Και άγκαλα και εκείνοι μ' έ'να στόμα του Όμηρου και του Μάρωνος, ή. μέ τήν εύφρα- δίαν τών δυο πρώτων αρχόντων τής εύγλωττίας δέν έμπόρεσαν να ζωγραφήσουν μέ ζωντανά χρώματα τήν μεγαλειότητα τής ψυχής, μήτε τές συμβουλές τής καρδίας σου, άξιες ολότελα τοΰ δελφικού τριπόδου, μήτε τήν σταθερήν σου φρονιμάδα εις ολα τα πράγματα, μήτε τα επί- λοιπα στολίσματα τών αρετών σου και τών έ'ργων* μέ ολα τοΰτα είναι άξιοι να τιμηθούνε και δια πάντα να δοξασθοΰνε,. επειδή και αποκοτή-' σανέ κατά τήν δόναμίν τους να σέ μεγαλΰνουσιν. 'Ανέβηκες δηλαδή τόσο ψηλά, και ήλθες εις τόσην άστραπήν όπου ξαπερνώντας όλες τές γλώσ- σες τών θνητών κάμνεις και θαμπώνουνται τα μάτια καλά και όξύθωρα έκεινώνε έπου τολμοϋσι να σέ κοιτάξουν. Θαμπώνουνται, αλήθεια είναι, εκείνοι οί μεγαλώτατοι ά'νδρες, άμή τα μικρά και αδύναμα παιδιά φωτί- ζονται έ"τζι καλά μέ τές λαμπρότατες ακτίνες τής φιλανθρωπίας σου και εΰσεβείας, ώστε από τζευδές όπου ήτανε πρώτα οί γλώσσες των, γίνονται τάρα εύγλωττάτες διαλαλώντας όλουθεν τους επαίνους του 'Ριχελίου, και ευχαριστώντας τον μέ εΰχαριστικές φωνές. *Ας μή σου είναι λοιπόν παράδοξον, άν ίσως κα'ι βλέπεις σκυμμένην εις τα ποδάρια σου τήν 394 BIBLIOGRAPHIE HELLENIQUE 'Ελλάδα , όχι τήν πάλαιαν έκείνην και φουμισμένην δια τα γραψίματα τόσων σοφών ανθρώπων, μα τήν παροΰσαν και δυστυχισμ.ένην, ακόμ.η χοντρήν κ:': εις κάποιον τρόπον στρουφογυρισμένην στα σπάργανα της' ετούτη, λέγω, ή όποια ό'χι μία φορά έδοκίμασε τές εξαίσιες ευεργεσίες τής ελευθερίας σου, γιατί μ? τήν καλότυχήν σου ώραν βλέπει ένα γλυκό- τερον φώς, και ζή μίαν μακαριώτεραν ζωήν, έπιθυμα να σε στολίση οχι με ρητορικά και όμορφα λόγια, άμή με πλούσιον πόθον τής καλής της καρδίας" και χαρούμενη οτι ευρίσκεται άποκάτω εις τήν σκέπην τέτοιου μεγάλου άρχόντου, έ'ρχεται σαν να ξαναζήση τινάσσοντας το κεφάλι της οξω από τές στάκτες εις τές όποιες είναι θαμμένη δια τήν ΰβριν τών βαρβάρων, και να άναπνέη 'έναν ζωντικώτερον και καθαρώτερον αέρα και οϋρανόν. Καυχάται μ,άλιστα γιατί, φωτισμένη και δεμένη μέ τές μεγα- λωσύνες τοΰ όνομάτου σου, δεν ψηφά τα μελανά δόντια του φθόνου, άναγελα τήν άχορταγίαν τοΰ χρόνου, και τολμηρότερη δέν φοβάται νά βαλθή άνάμ-εσα στές ακονισμένες σαίττες τών κριτικών. Συμπάθησε, παρακαλώ σε, έξοχώτατε ά'ρχοντα, τήν πολλά ζεστήν δούλεψιν και προσκύνησιν τής Ελλάδας σου' κάμε μόνον οτι, ώς καθώς τώρα εκείνη μέ τήν λάμψιν σου δοξασμένη απολαύει το κοινόν φώς τοΰ ηλίου με τον τύπον, ετζι παραδοσμένη στά χέρια σου, κάμε νά μετα- στρέψη πάλιν στην πάλαιαν της λαμπρότητα και έλευθερίαν. "Αμποτες νά σε δώση ό παντοδύναμος θεός μίαν ζωήν παρόμοιαν τέτοιας ευχής, φυλάγοντας την όλάκαιρην και μακράν άπ' 'όλες τές κακορριζικιές τοΰ κόσμου, διά νά διαφεντέψης τήν καθολικήν έκκλησίαν καταπονώντας τους εχθρούς της, και διά νά βοηθήσης και νά σωσης τήν πατρίδα σου. "Ετζι παρακαλεί Tijc 'Εξοχής σου ό ταπεινότατος και ευλαβέστατος δοΰλος Σίμων Πόρκιος 'Ρωμανός. Cette Grammaire fut reimprimee par Du Cange, en tete de son Glossarium medi? et infimse grsecitatis (Lyon, 1688, in-f°). Une nou- velle edition en a paru recemment, suivie d'un commentaire gram- matical et historique par Wilhelrn Meyer, professeur a l'universite d'Iena, et precedee d'une introduction par Jean Psichari, maitre de conferences a l'Ecole des Hautes-Etudes (Paris, 1889, in-8°). de Rome, le 12 avant les calendes de juillet (20 juin) 1638, et signee Bartholomxus Tortolettus. Bibliotheque nationale de Paris : R 1603.
- Simone Portio Romano
