Βιογραφικά στοιχεία

Ο Γιάννης Παππάς (13 Μαρτίου 1913 – 2005) ήταν Έλληνας γλύπτης, ένας από τους πιο σημαντικούς νεοέλληνες γλύπτες που έδρασαν στο δεύτερο μισό του 20ού αιώνα στην Ελλάδα, μεταφέροντας και αξιοποιώντας τις διδαχές της μεταροντενικής γαλλικής σχολής στην ελληνική πραγματικότητα.

Ο Γιάννης Παππάς γεννήθηκε στις 13 Μαρτίου του 1913 στην Κωνσταντινούπολη, γιος του χειρουργού Αλέξανδρου Παππά και της Ελένης Φ. Φωτιάδη. Το Σεπτέμβριο του 1922, μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή, η οικογένειά του εγκαθίσταται στην Αθήνα. Το 1929 ολοκληρώνει τις γυμνασιακές σπουδές του στο Γ' Γυμνάσιο Αθηνών.

Το 1930 εγγράφεται στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών (École Supérieure des Beaux-Arts) του Παρισιού. Από το 1930 ως το 1932 σπουδάζει στο εργαστήριο του καθηγητή Ζαν Μπουσέ (Jean Boucher). Το 1937 βραβεύεται με χρυσό μετάλλιο στη Διεθνή Έκθεση των Παρισίων. Το 1939 εκθέτει στο Παρίσι το πρόπλασμα του ανδριάντα του Αδαμαντίου Κοραή.

Επιστρέφει στην Ελλάδα προκειμένου να υπηρετήσει τη στρατιωτική του θητεία. Την 28η Οκτωβρίου 1940 επιστρατεύεται και υπηρετεί στη ζώνη των πρόσω ως απλός οπλίτης. Τον Απρίλιο του 1941 επιστρέφει από το μέτωπο. Τα χρόνια της Κατοχής εργάζεται στο εργαστήριό του στην αθηναϊκή συνοικία Ζωγράφου.

Το Δεκέμβριο του 1944 κατατάσσεται στο Βασιλικό Ναυτικό και υπηρετεί στην Ανωτέρα Ναυτική Διοίκηση Αλεξανδρείας ως ναύτης. Παραμένει στην Αλεξάνδρεια ως το 1951 και μελετά τα μνημεία της αιγυπτιακής τέχνης στο Κάιρο και την Άνω Αίγυπτο. Το 1952 επιστρέφει στην Αθήνα, όπου το 1953 εκλέγεται καθηγητής των Εργαστηρίων Γλυπτικής της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών (Α.Σ.Κ.Τ.).

Το 1972 εκλέγεται αντεπιστέλλον μέλος της Γαλλικής Ακαδημίας Καλών Τεχνών, ενώ το 1980 εκλέχθηκε τακτικό μέλος της Ακαδημίας Αθηνών. Έχει βραβευθεί με τον Ταξιάρχη dell’ Ordine del Merito Nazionale της Ιταλίας.

Ο Γιάννης Παππάς πέθανε στην Αθήνα στις 18 Ιανουαρίου 2005 σε ηλικία 92 ετών και ετάφη στο Α΄ Κοιμητήριο Αθηνών.

Καλλιτεχνική δημιουργία

• Ανδριάντας Ελευθερίου Βενιζέλου (ορείχαλκος, ύψος 4 μ., Αθήνα – Πάρκο Ελευθερίας). Τοποθετήθηκε στα τέλη του 1969.

• Ανδριάντας Οδυσσέα Ελύτη (ορείχαλκος, Αθήνα – Κολωνάκι, Πλατεία Δεξαμενής). Τα αποκαλυπτήρια έγιναν το Μάρτιο του 1997, ένα χρόνο μετά το θάνατο του ποιητή, από τον τότε Υπουργό Πολιτισμού Ευάγγελο Βενιζέλο και τον πρώην Δήμαρχο Αθηναίων Δημήτρη Αβραμόπουλο

• Ανδριάντας Ελευθερίου Βενιζέλου (μάρμαρο, ύψος 3.50 μ., Αθήνα – Προαύλιο Βουλής των Ελλήνων). Τοποθετήθηκε το έτος 1990.

• Ανδριάντας Στρατηγού Μακρυγιάννη (ορείχαλκος, ύψος 2 μ., Αθήνα – Οδός Διονυσίου Αρεοπαγίτου και Βύρωνος). Τοποθετήθηκε επί δημαρχίας Δημήτρη Αβραμόπουλου το Μάρτιο του 1996.

• Ανδριάντας Χαριλάου Τρικούπη (μάρμαρο, ύψος 3.45 μ., Αθήνα – Προαύλιο Βουλής των Ελλήνων). Φιλοτεχνήθηκε το 1998 και τοποθετήθηκε το 2000.

• Προτομή Δημητρίου Υψηλάντη (μάρμαρο, 1934, Αθήνα - Πεδίον του Άρεως).

• Προτομή Κωνσταντίνου Τσάτσου, πρώην Προέδρου της Ελληνικής Δημοκρατίας (ορείχαλκος, 1989, Αθήνα – Πλάκα, πεζόδρομος οδού Κυδαθηναίων). Βρίσκεται κοντά στο σπίτι, όπου έζησε επί της οδού Κυδαθηναίων αριθ. 9.

• Έφιππος ανδριάντας Μεγάλου Αλεξάνδρου (μπρούτζο, μήκος 3,8, ύψος 3,45 μέτρα), ο οποίος μετά από 32 χρόνια συστηματικής εργασίας ολοκληρώθηκε το 1973, αγοράστηκε από το Υπουργείο Πολιτισμού το 1993 και τοποθετήθηκε το 2019 στην Αθήνα, στη συμβολή των οδών Αμαλίας και Βασ.Σοφίας.

Ο Γιάννης Παππάς φιλοτέχνησε επίσης ανδριάντες και προτομές προσωπικοτήτων, που βρίσκονται σε άλλα μέρη της Ελλάδας ή το εξωτερικό, όπως τους ανδριάντες του Αδαμαντίου Κοραή (1938 – 1940, Χίος), του Ελευθερίου Βενιζέλου (Ηράκλειο Κρήτης και Θεσσαλονίκη, 1977), του Μικέ Σαλβάγου, Χιώτη μεγαλέμπορου βάμβακος στην Αίγυπτο (Αλεξάνδρεια), του Ευάγγελου Αβέρωφ – Τοσίτσα (Μέτσοβο), του Ίωνα Δραγούμη (Πλατεία Μακεδονομάχων Θεσσαλονίκης), του Παντελή Πρεβελάκη (Δημαρχείο Ρεθύμνου Κρήτης), τις προτομές των αδελφών Αργέντη, λογίων από τη Χίο, του Ανδρέα Μιχαλακόπουλου (Πάτρα, 1975 – 1976).

Το έργο του περιλαμβάνει ακόμη πλήθος γλυπτών, μεταξύ των οποίων ξεχωρίζουν: «Ο γλύπτης Χρήστος Καπράλος (1936), «Έφηβος» (χάλκινο άγαλμα στο κοινοτικό στάδιο της Αλεξάνδρειας), «Εργάτες στην Κατοχή» (1943), «Κοπέλλες Ελληνίδες» (1953), «Γυναίκα με το Χταπόδι» (1959), «Αναμνήσεις από το καλοκαίρι» (1959), «Η γέννηση της Αφροδίτης» (1976) κ. ά.