- (18) ΕΡΑΝΙΣΤΗΣ
- 83.-ΜΑΤ. DEVARII/LIBER/DE/GRAECAE LINGVAE/ PARTIGVLIS/EMENDAVIT/ET/NOTAS ADDIDIT/IOH. GOT- TFR. REUSMANN./RECTOR SCHOLAE SCHNEEBERG./E- DITIO ALTERA./LIPSIAE,/Impensis ΙΟ. AMBR. HARTHII./ CI[)Io CCLXXXXII1. 20,5 έκ. — φ. [15] + σ. 386-(-φ. [4] — όκτάφυλλα: «1-5 [6-8] _ £1-5 [6-8] Λα1-5 [6-8] _ Bbl-4 [5-6].— Casanatense: Υ. VIII. 57 (στην προμετωπίδα σφραγί- δα τοϋ καρδιναλίου Casanata). Περιεχόμενα: φ. [2] αφιέρωση τοϋ έπιμίλητη I. G. Reusmaiin στον I.F. Fischer- φφ. [3 - 6]: Ό πρόλογος. Στό τέλος: Scripsi Schneeberg mense Martii A.C. CIoPjCCLXXY- φφ. [7-10]: Matthiae Devarii Praefatio in tractatum De Graecae linguae particulis" φφ.[11 -15]: Ό πρόλογος τοϋ έγγονοϋ τοϋ Ματθ. Δεβαρη, πού τον αναδημοσιεύει ό Legrand, XV - XVI, II σ. 52-59. Παραλεί- πονται μόνο δσα δημοσιεύει ό Β. Legrand στη σ. 60' στα 4 χωρίς αρίθμηση τελευ- ταία φύλλα: Index parlicidarum Graecaruin... Και: Kmendata... Της γραμματικής αυτής τοϋ Μ. Δεβαρη γνωρίζαμε, μέχρι σήμερα, τέσσερες εκδόσεις: Των ετών 1588 Romae (Legrand, ο.π.,) 1700 Amstelaedami (Legrand, XVII, V σ. 167), 1718 Noribergae (Legrand, XVIII, Ι σ. 149) και 1775 Lipsiae- Schloizae (Legrand, XVIII, II σ. 212). Άπό τόν πρόλογο δμως τοϋ επιμελητή τής εκδόσεως πού παρουσιάζουμε προκύπτουν πληροφορίες για δυο ακόμα εκδόσεις τής γραμματικής αυτής, οι όποιες μέχρι σήμερα λανθάνουν. Παραθέτουμε τό σχετικό απόσπασμα άπό τίς σελ. αν4 — αΓ6: «...hoc Deuari- ano libello iterum edendo tironibus non ingratum munus oblatum iri iudica- l)amus, qui et eorum tenuitati fortunarum, cuius ratio his temporibus maxima habenda est, parabilior, et propter molis exilitatem esset Iractabilior. Vt vero nova haec edilio superioribus, quae, quantum quidem scio, omnino extant sex, et comtior et emendatior exiret, ante omnia romanum exemplar coepi con- quirere. Exemplum enim Noribergense, hoc ipso ineunte seculo oditum, quan- quam in tilulo ad romanum dicatur expressum, ita tamen vitiosum est, ul BJschenbachiue, qui curauit, supinae negligentiae culpam effugere nequeat. Anglicanam vero editionem, quae prodiil Londini ('.I;)C1CLVIL octonis, plane ignorauit. Sic enim in praefatione: opportune, ait, Matthaei huius Deuarii in hoc argumento labor sese obtulit, a multis hactenus desideratus, et nul- libi, quantum quidem scio, post editionem Romanam, quae anno GIqICLXXX VIII. [sic] prodiit, recusus. At hie libellus eodem anno, quo Noribergae prodi- bal, etiam apud Amstelodamenses edilus est, et exempli utriusque ea est simililudo, ul praeter formam, qua internoscantur, omnia pene vitia habenl communia, adeoque alteram ex altera ductum videatur. Etiam exemplum Londinense admodum negligenter fuit descriptum. Peropportune igitur acci- dissot, si Romani exemplaris videndi mihi copia data fuisset, ingratoque labore collationis reliquarum editionum supersedere potuissem...». 'Από τα παραπάνω προκύπτει πώς ό επιμελητής γνωρίζει και κάνει μνεία στις ακόλουθες έξη εκδόσεις τοϋ έργου: 1) Romae 1588. Την γνωρίζουμε. Βλ. παραπάνω. 2) Londini 1657. Ή έκδοση δεν έχει ακόμη επιβεβαιωθεί. Ή άποψη ενισχύε- ται και άπό την ασαφή πληροφορία τοϋ Κ. Σάθα, Νεοελλ. Φιλολογία, ίί.π., σ. 159, ό όποιος λέει πώς τό έργο εκδόθηκε τά 1657 στή Νυρεμβέργη-Άμστελόδαμο - Λονδίνο. 3) Amstaelodami 1700. Ί'ήν γνωρίζουμε. Βλ. παραπάνω. Ί) Noribergae 1700. Μας είναι ακόμη άγνωστη. ΊΙ έκδοση, ή οποία διατεί- νεται πώς ακολούθησε εκείνη την πρώτη της 1'ώμης τοΰ 1588, κατηγορείται, άπό τον επιμελητή αυτής πού περιγράφουμε, οτι είναι γεμάτη λάθη κι οτι αγνόησε τήν δεύτερη έκδοση τοϋ έργου, εκείνη τοΰ Λονδίνου στα 1657. .">) Noribergae 1718. Ί'ήν γνωρίζουμϊ. Βλ. παραπάνω. 'Ο εδώ επιμελητής δέν τήν μνημονεύει. Μέ αυτήν, όμως, πρέπει να συμπληρωθεί ή πληροφορία του οτι γνωρίζει συνολικά είη εκδόσεις τοΰ έργου. Έξαλλου σχολιάζοντας κατηγόρησε τήν έκδοση τοϋ 1701) στί)ν ίδια πόλη. ΊΙ της Νυρεμβέργης τοϋ 1718 ήταν επανέκ- δοση εκείνης και δέν χρειάστηκε ό HtMisiiniim νά τήν αναλύσει ιδιαίτερα. 6) Lipsiae-Schleizae 1775. Τήν γνωρίζουμε. Μνεία της εδώ, στον πρόλογο, σελ. 6: Scripgi... CPjIjTjCCLXXV. Βλ. παραπάνω. Έμεϊς τις δαό αυτές ακόμα λανθάνουσες εκδόσεις θεωρήσαμε χρήσιμο νά τις προσθέσουμε στην παρούσα εργασία δχι γι' όίλλο λόγο, άλλα για νά χρησιμεύσει ή μνεία τους σάν κίνητρο για έρευνα ανευρέσεως αντιτύπων πού νά τις επιβεβαιώνουν. •
- ΜΑΤ. DEVARII/