- (10) BIBLIOGRAPHIE HELLENIQUE XVIII TOME DEUXIEME
- 1768. Ιίαρα Δημητρίω Θεοδοσίου τω έζ 'Ιωαννίνων. CON LICENZA DE' SUPERIORI. In-4° rle 2 feuillets non chiffres et 132 pages, dont la derniere blanche. Marque de l'imprimeur sur le titre. Feuillet 2, preface signee 'Ιερεμίας 'Αρχιμανδρίτης Σιναίτης, ό έχ Κυδοινίας της Κρήτης. Bibliotbeque du monastere de Xenophon (au Mont Athos). Bibliotheque de S. Marc (a Venise) : 10880. BQ. 1. Bibliotheque de Jean Gennadius (a Londres). ANNEE 1768 87 αληθή χαΐ γνήσιον τοΰ συγγράμματος πατέρα, τον υπό τφ ονόματι το3 Βουρδιλλονίου εκείνου του επίπλαστου χρυπτόμενον, λέγων ότι, χατα βδλογον κρίσιν, άποδίδοται τούτο πάρα πάντων εις τόν περίφημον Βολ- τάϊρον. Καί τφ δντι το γέννημα άριδήλως μαρτυρεί τον γεννήσαντα" χα: J συγγραφεύς (3ν αυτός ηθέλησε να όποχριθή τόν Βουρδιλλόνιον) άλλο δέν Ικαμε πάρα όπου έζήτησε να κρυψη οπίσω τοΰ δακτύλου του τόν εαυτόν του. Τό βιδλιάριον Ιπεσεν εις χιϊριχς ενός Γραικού, όστις μετρίαν τίνα είδησιν έχων τής γαλλικής γλώσσης, καί ΐδών ότι τα έν αύτω περιεχό- μενα δέν είναι πράγματα εις τό γένος αΰτοΟ παντελώς αδιάφορα, τό μετέφρασεν εις την κοινοτέραν των νυν 'Ελλήνων διάλεκτον, καί τό ίδωκεν εις άλλον ομογενή και φίλον αυτού δια να τό ανάγνωση. Ό φίλος δέν άνεπαύθη εις τόσον, άλλα προθυμηθείς να τό διαδώση και ε'ις τους λοιπούς τού Γένους, έζήτησεν επιμόνως παρά του μεταφράσαντος καί τίνα σημειώματα, αναγκαία πάντως ή προς σαφηνισμόν των δυσχε- ρέστερων τόπων, έν οις πολλά κατά πάροδον διασπείρονται εις μεν τους πεπαιδευμένους γνωστά, εις δέ τους λοιπούς αγνοούμενα" ή προς έπί- κρισιν καί διόρθωσιν των μή καλώς λεγομένων. Πολλά δέ άπαντώσι τοιαύτα, έν οΤς ό συγγραφεύς ακολουθεί τό ίδιον γρόνημ» και τό ίδιον ήθος. Ό Βολτάριος πάντοτε είναι Βολτάριος, καλά κακοϊς συναναφέρων έν τοις εαυτού πονήμασι, καί συγκαταμιγνύς μέ τα άξια παραδοχής χαΐ επαίνου τά αποστροφής καί μέμψέως άξια. Τα σημειώματα όμως ταύτα δέν είναι αμφιβολία ότι εις τους Ποντιφικίους θέλει συναριθμηθούν μέ τά δεύτερα, καί ότι οι παπισταί είς τήν αυτήν τάξιν μέ τόν συγγραφέα θέλει κατατάξουν καί τόν μεταφραστήν καί τόν σημειωτήν του, μεμφό- μενοι ότι καί διά τής μεταφράσεως καί διά των σημειωμάτων κοινολο- γούνται εις τους Γραικούς πράγματα τά όποια αυτοί δέν ίπρίπε να ήξεύρουν. 'Αλλά ο*. Γραικοί φεύ ! μόνοι οί Γραικοί πρέπει να ήναι τυφλοί ανάμεσα ε'ις τους βλέποντας ; ΕΊς τους Γραικούς μόνους πρέπει να ήναι ανήκουστα εκείνα των οποίων δ θροΰς Ικαμεν εις πάντας καί ήχησαν τά χμψότερα ώτα; Είς τά σημειώματα δέν ήτον τρόπος νά μή έκτεθώσι συντόμως εκείνοι οί ποντίφικες καί εκείνα τής 'Ρωμάνας 'Εκκλησίας τά αθλα, τά οποία ό μέν συγγραφεύς, ώς ήδη φανερά τοίς πασι καί δήλα παροδιχώς άνέφερεν, ό δέ σημειωτής. ώς εις τους άναγνώστας Γραικούς, τους περισσοτέρους, 88 BIBLIOGRAPHIE HELLENIQUE άδηλα, χρέος είχε να διασάφηση. Μά και τί θαΟμα άν ένας Γραιχός τολμά και σηχόνει ολίγον ίνα άχρον τοϋ καλύμματος εκείνου, οπού σκεπάζει χαί στολίζει τον παπισμόν, όταν αυτοί οί ίδιοι Παποσέπται, χαί έν αΰτοϊς ετι οί πλέον θερμοί χαϊ διάπυροι, δεν έσυστάλησαν χιλιάκις και μυριάκις έν τοις αυτών συγγράμμασι να ανακαλύψουν τήν γύμνωσιν το3 πατρίς αυτών, και να θριαμβεύσουν τήν αύτοΟ άσχήμοσύνην ; Ό Βαρόνιος αυτός 4 καρδινάλιος έν τοις χρονικοΐς αύτοϋ (Αίώνι θ' και ί) δεν λείπει να περιγραφή τών τότε παπισάντων τήν άνοσιότητα και βδελυρίαν και ονομάζει εκών άκων τους τοιούτους πάπας : monstruo- sos, turpissimos, perditissimos, usque quaque foedissimos (Έτ. 896. κξ.), τουτέστιτερατώδεις, άσχημονεστάτους, έξωλεστάτους, πάντη πάντοθεν βδελυρωτάτους. Και δ 'Ρακίνας, έν τ!) Έπιτ. τής Έκκλ. Ίστορ. Αιών. ί. αρθρ. ή, αριθμ. δ': Nous aurions voulu pouvoir dissimuler l'opprobre dont le saint Siege fut couvert pendant le dixieme siecle. « 'Ημείς, λέγει, ήθέλαμεν, άν ήτον τρόπος, να κρύψωμεν το αίσχος, άπό το όποιον πλήρης ευρέθη κατά τον δέκατον αιώνα ή αγία καθέδρα τής 'Ρώμης. » Μα να κρύψη αυτό το αίσχος δέ.ν έδυνήθη" όθεν δικαιολογούμένος προσθέτει- Les plus grands adula- teurs de la Cour de Rome n'en parlent pas moins fortement que nous. « Οί πλέον μεγάλοι κόλακες τής αυλής τής 'Ρώμης δεν όμιλοΟν μέ περισσοτέραν συστολήν άπό ήμδς* Τελευταΐον λαμβάνω χαί εγώ εις το στάμα έχεϊνο δποϋ εις τας ημέρας μας δ Φεδρόνιος, άφιε- ρώσας το περίφημον αΰτοϋ βιβλίον, το « περί τής χαταστάσεως τής 'Εκκλησίας κτ. », εις τον νΟν βασιλεύοντα πάπαν Κλήμεντα τον ιγ', έφθασε να είπή προς τήν εκείνου Παναγιότητα' Pater sancte, non novum vulnus detego, sed antiquum et exulceratum. « Πάτερ άγιε, δεν ανακαλύπτω νέαν πληγήν, άλλα πληγήν πάλαιαν ήδη και έξηλκωμένην. » Οί δίκαιοι λοιπόν μεταξύ τών Λατίνων δεν θέλει μεμφθοϋν Ινα Γραικόν, άν ήναγκάσθη να άναφερη, προς σαφηνισμόν τοϋ παρόντος συγγράμματος, εκείνα τα όποια οί πλέον πιστοί ζηλωταί και οί πλέον εΰλαδεϊς προσκυνηταί τής παπικής Μεγαλειότητος χαϊ έκπαλαι πολλάκις και Εως ε'ις τάς έδικάς μας ημέρας δεν έλειψαν και δέν λείπουσιν άνυποστόλως να δημοσιεύουν. 'Από τό άλλο μέρος δ θρόνος τής 'Ρώμης (καθώς χαί οί λοιποί πατριαρχικοί θρόνοι) άν έλαδέ τινας αναξίους όπου τόν κατήσχυναν, ίλαίε και πολλούς και σοφία καΐ άγιότητι περιωνύμους όπου τον έστόλισαν' καΐ δια τήν εκείνων κακίαν δεν λάμ- πουσιν δλιγώτερον ούτοι εις xb τ>}ς 'Εκκλησίας στερέωμα. ΈνθυμοΟμαι το τοΰ Ίώβ, καΐ « ιδού ή"λθον ο', άγγελοι ενώπιον τοΰ θεοΰ, χα'ι ο διάβο- λος έν μέσω αϊτών » αλλ' ουδέν ^ττον οί άγγελοι άγγελοι, καί διάβο- λος δ διάβολος μόνος. Εις Tb τέλος τοΰ βιβλίου έπροστέθη το « Σχεδίασμα περ'ι τί}ς Άνεξιθρησκείας ». Έφάνη δέ εϋλογον και άναγχαΐον να προστεθτ] ώς ύπόθεσις περί ^ς συχνή γίνεται μνεία και προς ήν έπ ευθείας αποβλέ- πει όλον τό έκδ'.δόμενον πονημάτιον. Ταΰτα πρέπον ένόμισα να σέ προυπομνήσω, φίλτατε άναγνώστα" σύ δέ ασμένως δέξαι τύ προσφερόμενόν σοι βιβλιάριον τοΰτο και ϋγιώς έχε. L'Essai περί της Άνβξιθρησχείας commence a la p. 217. Bibliotheque du Parlement hellenique. [Bibliotheque nationale d'Atbenes : Thool. 2015 Μ et 2073. Bibliolheque d'Athanase Bernardakis (a Athones). Bibliolheque de l'icole eVangelique (a Smyrne) : Kx 248. Bibliotheque de la Cororounauto grecque a Trieste : 217 et 524. Biblioteca civica a Trieste. Bibliotheque de Jean Gennadius (a Londres).]
