DE OFFICIIS

  1. (03) BIBLIOGRAPHIE HELLENIQUE XV-XVI TOME QUATRIEME
  2. 612DE OFFICIIS M. T. CICERONIS LIBRI TRES. Item,, de Amicitia : de Sencctiite : Paradoxa : §· de Somnio Scipionis. Cum quorundam virorum doctissimorum Annotationibus. Quibus accessit Gra;ca Thcodori Gaza; in libr. de Seneclutc, & Somnium Scipionis longι omniϋ emendalissima traductio. Ex castir/atione foannis Bonlierij. LVGDVNI, Apud Antonium Vincontium. 1562.(A la fin) : LVGDVNI, Excudebat Symphorianus Barbierus. In-8° de 311 pages chiffrιes + 1 page blanche. Signatures : a-u, de 8 feuillets chacune, sauf u, qui n'en a que 4. Marque typogra- phique sur le litre. Rarissime. En tτte, prιface do Jean Boulier au lecteur. Elle est suivie de l'ιpξtre d'Ιrasme ΰ Jacobus Tutor, datιe de Louvain, 1 des ides de septembre (10 sept.) 1519. Les deux seuls exemplaires que je connaisse sont incomplets des traductions grecques de Tuιodoru Gaza. Librairie Alphonse Picard et fils (ΰ Paris). Bibliothθque roy. publique de Dresde : Lit. Horn. M 1022 m. 88 BIBLIOGRAPHIE HELLENIQUE 613 ΣΠΑΝΟΣ Ένετίησι παρά γριττοφόρω τω ζανέτω. In-4° de vingt-quatre feuillets non chiffres, en un seul cahier signe α (alpha). Sur le titre, marque de Zanetti avec les initiales C. Z. Au verso du titre, une xylographie representant le Spanos en conversa- tion avec un bouc. Plaquette d'une extreme rarete. Bibliotheque universitaire de Tubinguc : DKI. 6. 4°. Cet exemplaire a appartenu a Marlin Crusius, qui a ecrit sur le titre l'es notes suivantes : Αιαβολή ές τους Σπανούς ota τα; αυτών ε'ς του? "Ελληνας οεινοτάτας άο'.κίας, ut pulo. Πάμπολλα ακάθαρτα κα! βοελυκτά. Librum hune d. Hieronymus Viscevus, 9 nouemb. 1588, Veneliis mihi M. Crusio scripsit non esse in Jlispanos Οβριστιχόν, se.d eravou; d'ici quibus barba tenuis raraque est. Pulo χρώμα ' esse Gi'wcorum Jlispanos metuentium. Jit, 23 ianu. 1581, mihi d. Argyros Grmcus dicebat in mensa mea : Σπανός est libellas in raram ha beates barbam, qui sunt astuti2. Marlin Crusius nous a laisse, dans sa Tureogneeia (p. 206-208), des details tres complets sur cet Argyros. Nous allons y puiser. Disons d'abord que. Lucas Argyros etait accompagne de son neveu (tils de sa s?ur), nomme Andre, et laissons la parole a Crusius : ·« Et, quia φιλέλλην sum, de Argyris, quantum sesquidic inter occupationes cognosecre polui, hic inseram. Die 2.'i ianuar. 1581, vencriint domum meam duo Gtteci, cum interprete loan. Friderico Vueidnero Lipsensi, procero iuvene, latine et italicc, non lanluin germanice, loquente. Ipsi, mcdiocris statural viri, nacli illum Vuircel)urgi, scientes, ultra vulgarem grajcam, eliam ilalicam lin- guam. Exhibuit mihi pelilionem corn m latine Vueidnerus, ut com- 1. Comme en francais couleur dans son sens populaire, c'est-a-dire mauvaise .raison, ynensonr/e. i. On ne sait si, apres cette double affirmation, le brave Crusius fut convaincu que le Stpaiius (Hait non pas un Espagnol, mais un homme a la barbe rare. Nous avons publie dans notre Bibliotheque vulr/aire (t. Il, p. 28 d «) un texte du Spanos different de celui-ci. Voir ce que nous avons ecrit u ce sujet dans la prelace du uiAnic volume, p. xxiv axxviu. ANNEE 1562 89 mendatos haberem, in qua hsec narrabantur. Venit ad te, inquit, Lucas de Argenteis, seruus humilis E. T., qui, cum esset dominus in temporalibus castelli S. Nicolai ins. Santorin? in Archipelago, anno 1577, oppressus fuit a decern triremibus turcicis. Captum est id eius castellum cum omnibus suis perlinenHis. Abducli sunt Tripolin Syri?, in miserrimam captiuitatem, ipse et uxor eius cum liberie, et sororius ac soror cufn tribus nepotibus et pr?senie Andrea. Quibus indicta est taxa 2500 cechinorum, siue tria millia coronalorum et sepluaginta. Con fug it ergo priedictus Lucas ad charitatem principum et prxclaro- rum virorum. Adiuua ipsum commendaliuncula ad magnif. d. rec- tor em Academiiv, et Uteris aliquo commendalitiis. Τότε εγώ έδεξ'.ωσάμην αυτούς. Postea, dum hic fuere, mens? meai adhibui, semper aliquid interrogans et annotans. D. Lucas sexagenarius erat, semicanus ; D. vero Andreas, 30 annoruin, vir χαρίεις, Luc? e sorore nepos, cognomento .'Αργυροί ', ex ins. Σαντορίνη, quai olim θτ,ρασία fuisse fertur... Huius autem ins. castello S. Nicolai praefuerat D. Lucas, τοϋ nots Ματθαίου υ'.ός, tribularius Turcai ; sed postea, castello des- tructo, a pirata X triremium Tripolin abductus est, qui etiam τους χριστιανούς όλους (inquil Andreas) του αύτοϋ κάστρου αίχμαλώτευσεν. Abducli sunt familiai ipsius in Syriain hi : « Κύρ Λουκάς, κυρ 'Ανδρέας, D. LuCUi UXOr 'Ρεγ~να, liberi eorum 2 Μανόλη (Manuel) et 'Αντώνιο. Soror eius ΕΙρήνη, sororius Ίωάννή; Τζί- γν,ς, et 3 nepotes 'Ιωάννης, Ματθαίο; κα· Λουκάς. « Habebanl ipsi duo inultoruin magnorum lileras commendatitias, ut Gregorii - XIII P. membranous cum bulla plumbea, in cuius uno latere nomen hoc, in allero vero lacies Petri et Pauli. Item Lolha- ring. & Badens. principum, neciion Bauariue ducis ad Vuirtenber- gens. ducem. Pra;terea comilurn, baronum etaliorum. « Iter eorum fuit hoc : 1 Oeta, Κρήτη. 2Ζάτ·.οοί, Zante, Zacynthus. 3. Ancona, ubi Gnecorum Icmplum S. Ann? est. A Roma. 5 Vene- tian .... 3 0 Gallia el Lulelia. 7 Treuiris. 8 Mogunlia. 9 Herbipolis, Vuirceburgum. 10AuguslaViiidelic.il Ralisbona. 12 Passauium. 13 Salisburgum. 14 Monacum. 15 Conslantia. 10 Tybinga. Lucas barbam et crines μελανόλευκος : Andreas μελανόΟριξ και μελανοπώγων, 1. Je conserve l'accentuation adoptee par Ousius, niais il faudrait ecrire "Αργυροι. Andre ecrit plus loin "Αργυρος. 2. Le texte porte par erreur Georgii. 3. Les quelques lignes que nous passons ici, et qui concernent Gabriel Severe, archeveque de Philadelphie, ont ete reproduites dans le tome 11 du present ouvrage, p. 148, note 2. 90 BIBLIOGRAPHIE HELLENIQUE facie boni coloris ; ulerque humanissimus, senior autem paucioris sermonis, uterque ad interrogata mihi benigne respondens. « Non multo post quam illo die venissent, mihi Epicleti έγχ*φί- Stov donarunt, Luteci? eleganter minutis litcris graecis ab Iacobo Έπισκοπόπουλο, cognato ipsorum, Hispaniam petenle, descriptum, Candida membrana ligatum, cui Regis Galliarum insignia aurata impressa. Cuius initio Andreas inscripsit : To αΰ'το βυβλ/,ο έδοκά εγώ άνδρέας άργυρος, κα;. ώ Οίος μου ό κΰρ λουκάς, δ;ά μικρή Οιμυιι τοϋ κυρίου μαοτήνου Κρουσύου, αξιότατου διδάσκαλου. 'Εγώ άνδρέας άργυρος εκ wwou σαν- δορήνη τοϋ άρτζιπελάγου.... - « Tunc idem Andreas M. Eusebio Stettero, schol? apudnos ana- tolic? moderatori, munus danti et bene precanti gratias agens, ait : καθος παοακαλεΐς έσί oti εμε, ήτ!ς ιταρακαλο εγώ διατασίνα, quemadmodum precaris tu mihi, sic precor ego tibi. «Die 24 ianuar. aliquot florenos αύτο~ς διετφαξάμν/ a Senatu Aca- demico et Collegio meo Philosophico. Commendaui eos Uteris : 1 Stutgardiam, illustrissimi principis nostri pneeipuo secretario D. Melchiori Segero, et M. Leonhardo Engelharto, Schoko ibi rectori. 2 Argentinam, D. Ioanni Pappo theologo. 3 Genevam, I). Francisco etAemylio f. eius Portis '. Nam repetituri Galliam erant. Etoptimus princeps (ut postea cognoui) liberaliter cos munerauit. Turn in prandio hilares cramus, inleruenienUbus etiam honestissimis malro- nis, commatribus meis, et uxori meai charae assidentibus : Marga- retha Eggelspacchina, D. Iacol)i Eggclspacchii, consularis in oppido imp.Bibcraco, viri pii et prudenlis, F. Magistri BarthoIomaM M?ger- lini, professons hic μακαρίτου, vidua : et nobili ac decora f?niina Susanna Gallianerina Carintina, M. Chilian! Freimylleri Ilalens. Sueui (cui loan. Iacobum f. e s. baptismale sustuli) uxore : eo tem- pore, donee vir eius peregre rediret, domi noslne habitante. Postea magnopereelerebro mihi, quanquam indigne-, gratiis aclis, dcxtram meam osculali, eique fronte sua imposila εΰλογίαν Domini precati, discesserunt (quanquam libenter eos diulius retinuissem), principem nostrum qua>situri. Eis famulus meus, Iacobus Maicr Binicccnsis, viam aliquo usque monstrauit. Pallia nigra gestabant el sncculos, atque ulerque Gra'cus scloppum cubilalem; solus vero Vueidnerus gladium. Dederam ois eandem quam biennio fere ante Slamatio Cypriobenediclionemex 121 psalmo. Τοις ιύγενέϊΐ χα! τιμίοις avooaet 1. Cette lettre de Crusius a Francois et Emile Portus est publiee ilans la Turco- grsecia, p. £iii-S22. ANNEE 15b2 91 χυρ(ψ Λουκοι και κυρίψ Άνορέ?, τοις ΆργοβοΤς. Koptoc φυλάξει υμάς, κύριος σκέπη υμών, et quae in psalmo sequuntur : quae verba etiam Vueidnero latine descripsi Μαρτΐνος ό Κρούσιος, εν Τυβίγγιρ, χή κδ' Ιανουαρίου, ετει τή"ς σωτηρίας τψ αφπά '. » Martin Crusius est le premier qui se soit serieusement occupe en Occident de la langue et de la litterature des Grecs modernes. Une telle etude presentait alors de serieuses difficultes. Aussi avons-nous pense que le lecteur ne serait pas fache d'apprendre en quelles cir- constances et avec quels gens Crusius tachait de s'initier aux choses de la Grece. On trouvera plusieurs fois encore, par la suite, des rela- tions analogues a celle que nous venons de reproduire. Note sur l'annee 1562. En cette annee, eut lieu la publication du livre suivant : Zacharise Orthi Pomerani, poetae lavreati, Carminvm liber primvs. Rostocliii Stcphanus Myliander excudebat. Anno M. D. LXII. In-8° de 32 feuillets non chiffres. Rarissime plaquette. Cet ouvrage contient une piece de vers ainsi intitulee : Zaehariai Orthi, poeta1, Iaurcati, ad illustrissimum princip.em D. Iacobum lleraclidem Basilicum, despotam Sami, marchio- nem Pari, &c. equitcm auratum Caroli V et coraitem Palati- num, Elcgia s. Bibliotheque municipale Je Stralsund : Ν. Β. 14. 1. Andre Argyros visita de nouveau Tubingue environ quatre ans plus tard. Crusius note ainsi le passage de ce Grec, dans ses Annales suevici (t. II, p. 192).: « Fcbruar 18 (an. 1585), Graeci duo ad nie veniebant, Ioannes Tholoites, ιερεύς Tliessalonicae, et iterum Andreas Argyrus, nihil petens, sed amiciti? altcrius gra- tificans. » 2. Je J'ai reproduite dans Deux vies de Jacques Basilicos (Paris, 1889, in-8°), p. 273-278. BIBLIOGRAPHIE HELLENIQUE 614 NICEPHORI GREGORAE, ROMAnae, hoc est Byzantin» his- toriee Libri XI : quibus res a Graecis Imperatorib. per annos cxlv, a Theodore- Lascari priore, usque ad Andronici Palasologi pos- terioris obitum gestae, describuntur, & Nicet? Acominati Cho- niatas παραλειπόμενα supplentur : Nunc demum liberalitate Magnifici & Generosi uiri, D. ANTONII FVGGERI, &c. & HIE- RONYMI VVOLFII labore, Graece Latineque editi, cum Indice copioso.His adiunximus LAONICI CHALCOCONDYLAE Tur- cicam historia, CONRADO CLAVSERO Tigttrino interprete : sed recogniiam ab eodem, $ ad D. PHILIP PI GVNDELII exemplar emendatam. Ita quatuor his scriptoribus, Zonara, Choniate, Gregora, Chalcocondyla coniunctis^ integrum Byzan- tins historiee corpus a Constantino magna ad Constantinum pos- tremum, § Constantinopolim a Turcis occupatarh # possessam, habituri sunt studiosi, ittraq; lingua exposition, tit '# de fide interpretum constaret : $tarn rudibus Grsecarum Hterarum, quam doctis, maiore commoditate quam sump tu consuLretur. Cum C?s. Maiest. & Christianiss. Gallorum Regis priuilegijs ad decennium. BASILEAE, PER IOANNEM Oporinum, Anno Salutls 1562. (A la fin :) BASILEAE, EX OFF1CINA IOANNIS Oporini, Anho~ Salutis humanae M. D. LXII. Mense Auguste In-folio de 8 feuillets non chiffres -f 274 pages +. colonnes chiffrees 275—534 + 20 feuillets non chiffres. Signatures : «, 8 feuillets; a-y, 6 feuillets chacune; z, 4 feuillets; Λ-Ν, 6 feuillets chacune; 0, 8 feuillets. Marque typographique sur le titre et a la fin du volume. Edition peu commune. Biblioth. royale publique de Dresde : Hist. Byzanl. uo. Bibliotheque Mazarine : n° i>672.
  3. CICERONIS