CRETENSIS EPISTOLAE

  1. (03) BIBLIOGRAPHIE HELLENIQUE XV-XVI TOME QUATRIEME
  2. 570IOANNIS IVSTINIANI CREΟENSIS EPISTOLAE Fami- liarcs. Scholastics, siue Morales. Declamatoria?,. EIVSDEM, Do diuo Nicolao Smyrna1, Pontifice Sermo. ITEM, Memorabilis l'ucti Sereniss. Bohemia' regis Maximiliani, Commentariolus. BASILEAE, PER lOANem Oporinum. (A la fin :) BASILEAE, EX OFFIGINA Ioannia Oporini, Anno Salulis Immaitas 1554. Mense Augusto. In-lt; de 8 feuillets non chiffrιs -+- 2-41 pages chiffrιes -f- trois pages non chiffrιes, dont les deux derniθres blanches. Rarissime. Un exemplaire brochι, bruni et piquι, est cotι 3 marks 50 pf., sous le n° 3080, dans le catalogue XXVIII de Ludwig Rosenthal; un exemplaire reliι en parchemin est colι 2 fr. sous le n° 1193, dans le Catalogue 100 de Enrico Vismara (Milan, 1901, in-8°), p. 42. En tκte de ce volume, on trouve deux ιpitres adressιes ΰ l'impri- meur Jean Oporinus. Viennent ensuite les lettres proprement dites. Nous croyons devoir donner le dιtail des Epistolœ familiares, les- quelles sont fort intιressantes : 1) Giustiniano au cardinal Georges d'Armagnac, datιe de Venise, veille des calendes de janvier (31 dιc.) 1544. 48 BIBLIOGRAPHIE HELLΙNIQUE 2) Le mκme au mκme, de Padoue, 10 des calendes de novembre (23 octobre) 1545. 3) Georges d'Armagnac ΰ Giustiniano, de Ferrare, ides de no- vembre (13 novembre) 1545. 4) Giustiniano au card. Georges d'Armagnac, de Padoue, 7 des ides de dιcembre (7 dιcembre) 1546. 5) Le mκme au mκme, de Venise, ides d'avril (13 avr.) 1542. 6) Le mκme au mκme, de Padoue, 12 avant les calendes d'avril (21 mars) 1550. 7) Le mκme au mκme, sans indication de date. 8) Le mκme ΰ Paul Manuce, de Padoue, nones de mai (7 mai) 1549. 9) Le mκme au card. Georges d'Armagnac, de Padoue, nones d'aoϋt (5 aoϋt) 1552. 10) Le mκme ΰ Paul Jove, de Venise, ides de septembre (13 sept.) 1540. 11) Le mκme I). Joanni Comiti Haye ac sacri Ro. Imperil procura- tors, de Padoue, 3 des calendes de juin (30 mai) 1553. Parmi les Epistolœ dιclamβt or ice, nous en signalerons une fort curieuse de Laurent Contareni, dans laquelle il engage Giustiniano ΰ partir pour Nicosie, dans l'ξle de Chypre, oω il ιtait demandι en qualitι de professeur. Cette lettre fournissant bon nombre .do dιtails biographiques concernant Jean Giustiniano, nous croyons devoir en reproduire le passage suivant : Tu vero non patriam deseris, sed in cam quodammodo remi- gras. Exccssisti enim Creta, ubi natus, puer ferme annorum decern, redis in Cyprum, quinquagenario maior. Primum quan- tulum interest inter eas insulas, si reliquamorbis, quam per tot annos cmensus es, vastitatem mente atque animi considera- tione metiri velis? Deinde quid refert utro in Cyprum ne an in Cretam redeas, ubi idem est sermo, iidem fere hominum mores, iidem sensus, eadem ingιnia, idem cœlum, eadem fere omnia, ut non patriam, ut dixi, deserere, sed patriam repetere atque in eamtanquam alter Ulysses longo postliminioreuorti videarc? Kmisit te patria puerum nudum, rerum omnium expertem, rudem, sine litteris, sine doctrina, clinguem, infantem, absque ulla rerum bonarum cognilione, solo instructumanimodiscendi ac sciendi cupidilatc, tum peragrandi orbis, videndi, cognos- ANNΙE 1SS4 40 cendi, rerum nouarum et incredibilium, quas in patria fando ab aliis admirans puer audiebas. Nunc eidem fere patriae te reddes, atque restitues non puerum rudem atque imperitum, sed virum ut eetate atque annis ita animi maturum et grauem ; non nudum sed varus animi dotibus ornatum atque instructum, non elinguem ac mutum, sed varus unguis etiam comptum et elegantem : id quod scripta tua italice, hispanice, latine facile ostendunt. Denique si non doctissimum, aut iisce florentem dis- ciplinis quibus olim Pythagoras, Solon, Plato, reliquique vete- res philosophi orbe pererrato in patriam reuersi sunt instructis- simi, non tamen omnino expertem earum rerum quae pertinent ad recte turn loquendum, turn sentiendum ; neque modo ad linguam puerorum rite formandam, sed etiam ad animos exci- tandos atque infiammandos ad virtutem, idoneum. Postremo quando maximam vitae partem egisti in aulis principum, quibus et ingenii suavitate et fide prope singulari fuisti gratus, vixisti in consuetudinc praestantissimorum virorum ac, more Ulyssis illius homerici, mores hominum multorum atque urbes vidisti, multa inspexisti, multa cognouisti, ac memoria tenes quae non minima est pars prudentiae, quae (ut est apud Aphranium) pβtre usu, matre memoria prognata est. His ego de causis spero equidem fore te ciuitati Nicosiensium non solum gratum, verum etiam iucundum. Plura dicereni, nisi me tibi plura quam pro re dixisse dubitarem, neue omnino timerem ne cre- dercs non satis esse ex potentia, quae non putamus ipsi sufficcre qui dicimus. Itaque hic linem faciam, si illud addidero, propter quod hoc captum est agi : nimirum tibi ut affirmem me iudi- care tibi esse in Cyprum proficiscendum, in qua quidem insula futurum est ut sis uniuersae illi egregiae nobilitati charissimus, cuius tu liberos bonis artibus excolendo, monitis instruendo, virtutibus ornando, illi te vicissim beneficiis et grati animi significatione prosequendo, pulchcrrimum ac maxime laudabile inter vos cortamen suscepisse videamini. Cette lettre est datιe du premier septembre 1S52. Bibliothθque de l'Ιcole des langues orientales.
  3. IOANNIS IVSTINIANI