Η ΚΑΙΝΗ ΔΙΑΘΗΚΗ

  1. (09) BIBLIOGRAPHIE HELLENIQUE XVIII TOME PREMIER
  2. 66 Η ΚΑΙΝΗ ΔΙΑΘΗΚΗ ΤοΟ Κυρίου καΐ Σωτηρος ήυ.ών ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ ΔΙΓΛΩΤΤΟΣ, Τοϋτ' ϊστι, ΤΟ ΘΕΙΟΝ ΑΡΧΕΤΥΠΟΝ και ή αΰτοΰ ΜΕΤΑΦΡΑΣΙΣ ΕΙΣ ΚΟΙΝΗΝ ΔΙΑΛΕΚΤΟΝ Μετά πάσης επιμελείας διορθωθέντα, και νεωστι μετατυποθέντα (sic) Έν ΑΛΑ της ΣΑΞΟΝΙΑΣ, Έν τω Τυπογραφεία) του 'Ορφανοτροφείου. Έτει άπο της Ένσάρκου Οικονομίας τοΰ Κυρίου καΐ Σωτήρος ημών Ίησοΰ Χρίστου άψί. 1710. In-12 de 36 feuillets non chiffros -j- 1106 pages-f 1 feuillet non chiffre -f- 1 tableau replio. Signatures (les 2 premiers feuillets ne sontpas signed) : )( 1, 6 feuillets; )(2, 4 feuillets; a-b, 12 feuillets chacune; A-Z, Aa-Zz, 24 pages chacune; Aaa, 4 pages. Titre tiro en rouge et noir. Rare et recherche. Vendu 2 fr. 70, en 1806, a la vente de Villoison, au Catalogue de laquelle il figure sous le n° 18, p. 3. Coto 40 francs, sous le n° 27, dans le Troisiime catalogue de livrea rares (en grec), public* par Paul Lambros, p. 15-16. 90 BIBLIOGRAPHIE HELLfiNIQUE Collation du volume : Feuillet 1 r° : Blanc. Au verso : Frontispice grave sur metal, representant la Transfiguration de J4sus-Christ. Au bas, titre abrege et έgalement gravo. Feuillet 2 recto : Le titre. Bl^nc au verso. Feuillets 3 r° a 8 v° : Proface d'Auguste Hermann Frencke. Nous en detachons le passage suivant : Recusa quidem Londini est, 4apso longissimo temporis spatio, nimirum anno 1703 ilia Calliupolitae' Metaphrasis διορ- θώσει, vt Titulus habet, Seraphimi Hieromonachi, Mitylenesis; verum, quumTextus originalis hie desideraretur, nondefuerunt, qui isthanc editionem vel earn ob causam minus gratam Nationi Graecae putarent, nobisque auctores essent, si aliquando foret animus nouae impressionis curam subire, vt denuo lin- guam veterem nouae jungeremus, adfirmantes, hoc pacto nos Graecis cumulatius esse satisfacturos ; eo quod nuda in lin- guam vulgaris ac profani vsus versione auctoritati verbi diuini aliquantum detrahi compluribus inter os videretur. Itaque & exemplo Editorum versionis Calliupolitae & aliorum consilio ex optima ratione, saltern κατ' »νθρο)-:ν, profecto lubentissime obsequuti sumus. Caeterum vt intelligas, Lector, quo nutu Dei nostrum hoc studium in editionis Noui hujus Testamenti bilinguis procura- tionem collatum sit, quam admirabili Numen prouidentia nobis subuenerit, & quibus in rebus opera, quas illi data est, consumta sit, ho-c paucis indicabimus : Sub initium nostri conatus haud aliam editionem versionis Noui Testamenti linguam Graecam vulgarem, nisi nuperam Londinensem habuimus. Hujus editionis exemplar quinque abhinc annis, & quod superest, Dom. Anastasio Michaeli Macedoni, Constantinopoli ad nos profecto, & turn temporis vna cum aliquot aliis Graecis apud nos commoranti (cujus etiam Epistola extat in Domini Tribbechouii Elementis lingua? Graecae vulgaris) tradidimus, vt ei manum admoueret, & quae rectius crederet exprimi posse, quo turn Textui originali turn ΑΝΝέΕ 1710 91 linguae vulgaris indoli exactius, "responderent, ea sedulo ad- notaret. Id ille prsestitit. Nos autem in eo primum Prouidentise diuinae vestigium agnouimus, quod obtigerit, qui Londinensem editionem renisam nobis daret. Exemplar ab illo correctum seruauimus ac seposuimus, dun? emergeret occasio institutum prosequendi, &, si nostro difficile videretur, alieno remigio ad portum pertingendi. Neque enim lucrum in ea re specta- bamus, nee, vt impendium qusestus aequaret, spes esse poterat, sed exemplaria potius maximam partem dono Graecis, ad quorum quippe vtilitatem ferme vnice pertinerent, mittenda credebamus. Rebus ita gubernationi diuinae commissis, anni tandem supe- rioris ν >rno tempore Deus suam nobis improuiso tulit opem. Incitauit enim augustissimam Borussle reginam SOPHIAM LOUISAM, dominam nostram clementissimam, in studium erga Ecclesiam Graecam vere Christianum tamque serium, vt in impressionem Noui Testamenti Grasci bilinguis munificam facere impensam benignissime decerneret, ita vt larga satis exemplarium copia, ligatura eleganti instructa, Graecis, quorum res essent tenuiores, muneri transmitti possent. Quam singularem muniflcentiam Graeca natio haud dubie gratissima aestimatione pietateque complectetur, Deus vero cumulatissime f 'pendet ac compensabit. .. Quantum ad me, non potui non pulcherrimam occasionem, quam dudum in votis habueram, Graecos iterata Noui Testa- menti editione impertiendi, modis omnibus amplexari. Quamobrem exemplar illud, a Dom. Anastasio correctum, fundamenti loco adsumtum, & vt emendatior & accuratior daretur metaphrasis, etiam Calliupolitae, quam supra lauda- uimus, editio studiose collata, nee cessatum ab opere fuit, usque dum ad umbilicum perduceretur. Antequam autem summa illi manus adjecta est, commode, neque id sine Numine accidit, vt CI. Dominus Ioannes Hey- mannus ex oriente in Belgium ad decretam sibi Professionem Linguarum Orientalium in Academia Leydensi obeundam pro- 92 BIBLIOGRAPHIE HELLliNIQUE ficiscens, in itinere mihi Berolini, vbi eo tempore agebam, sui copiam daret. Is a me rogatus, praefatione in gratiam Graeco- rum & dialecto eorum vulgari scribenda, ceu fructuum suae cum Graecis conuersationis, Linguaeque eorum feliciter appre- henses primitiis quibusdam nostram Noui Testamenti editio- nem donare promisit, fidemque datam paulo post etiam libe- rauit : qua opera & nobis, &, vt speramus, lectoribus rem gratissimam fecit. Nouum accessit prouidentiae diuinse documentum. Quum enim in cursu laboris jam propemoduni calcem videremus, Venetiis ad nos aduentauit Dom. Liberius Coletti, Sacerdos Graecus, suam nobis in iis, quae ad hoc negotium aliaque huic affinia pertinent, operam addicens. Hic se confestim accinxit relectioni Metaphraseos jam impresses, & quum non pauca animaduerteret, quae limam requirerent, inde nobis appendix, quam adjectam vides, Lector, quaque selectum vtilium eius obseruationum Tecum communicauimus, enata est. Idem deinde Calendarium euoluendis textibus, qui in Ecclesia Graeca legi & tractari publice consueuerunt, accommodatum, &, quo fieri potuit, compendio conscriptum adjecit, ratus videlicet, citra eiusmodi Calendarium hanc Noui Testamenti Editionem ad vsum Ecclesia sticum & commoditatem Graecorum haud satis esse adaptatam. Feuillets 9 r° a. 12 r° : Preface en grec vulgaire de Jean Heymann, datoe de Leyde, 13 fovrier 1710. Le verso du feuillet 12 est blanc. Feuillets 13 r° a 18 V : Σημειώματα εις διάφορα ονόματα και βήματα, και έξήγησις διαφόρων στίχων, δντες δυσκολονόητοι, απάνω εις τήν μετάφρασιν τής Ίερας Διαθήκης, γενόμενα πάρα τοΟ ΛΙΒΕΡΙΟΥ ΙΕΡΕΩΣ τοΰ ΚΟΛΕΤΗ έξ ΑΘΗΝΩΝ πόλεως. Feuillets 19 r° a 36 ν°: Φιλοπόνημα ΛΙΒΕΡΙΟΤ ΙΕΡΕΩΣ TOT ΚΟΛΕΤΗ ΑΘΗ- ΝΑΙΟΥ, περί τής συναναγνώσεως των Ιερών Ευαγγελίων και 'Απο- στόλων κάθε μιας Κυριακής όλου τοΟ χρόνου, και των Δεσποτικών Έωρτών (sic) ' τό όποιον περιέχει άκομή και τους κανόνας των, λέ. Πασχαλιών, καθώς είναι ε'ις τό Εύαγγέλιον, βαλμένοι ε'ις πλέον εΰτα- ξίαν και βραχύτητα, άρχηνόντας (sic) άπό τον Δεκέμβριον μη"να, έως τον έρχόμενον πάλιν Δεκέμδριον " εις ώφέλειαν του Ελληνικοί μου γέννους (sic). Pages la 1106 : Nouveau Testament, imprime sur deux colonnes, le texte original a gauche, la traduction a droite. Feuillet final r° : ΔΙΑ ΤΑ ΣΦΑΛΜΑΤΑ, ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΑΝΑΓΝΩ- ΣΤΗΝ. Feuillet final v° : ΚΑΝΟΝΕΣ ΤΩΝ ΠΑΣΧΑΛΙΩΝ. Tableau : ΚΑΝΟΝΙΟΝ ΤΩΝ ΑΠΟΣΤΟΛΟΕΤΑΓΓΕΛΙΩΝ. L'article consacro par Constantin Sathas (Νεοελληνική φιλολογία, p. 459-460) a Liberio Coletti (Λιβέριος ' Κολέτης) est un tissu d'erreurs. N'y lit-on pas, par exemple, que la traduction grecque vulgaire contenue dans l'ouvrage .dont on vient de faire la description fut executee par Jean Heymann ? Sur cette odition du Nouveau Testament, on peut consulter les chapitres 18 et 19 du Status prsesens Ecclesix grmcx d'Alexandre Helladios ([Nuremberg], 1714, in-8°); mais il faut le faire avec une extreme reserve, car ce bilieux auteur avait surement des griefs per- sonnels contre ce pauvre Coletti, auquel il va meme jusqu'a contes- ter sa nationalite hellenique. On trouve dans un petit ouvrage du R. P. Pierling, La Sorbonne & la Russie (Paris, Leroux, 1882, in-18), principalement aux pages 100-101 et 172-173, de tres curieux details biographiques sur Liberio Coletti. Bibliotheque de l'Ecole des Langues orientales de Paris : R. VII. 27. [Bibliotheque d'Athanase Bernardakis (a Athenes). Bibliotheque d'Ingram Bywater (k Londres).]