- (04) BIBLIOGRAPHIE HELLENIQUE XVII TOME PREMIER
- 119 ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΚΑΤΗΧΗΣΙΣ, εις οόξαν του φιλάνθρωπου, . ΘΕΟΥ ΠΑΤΡΟΣ, ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ ΚΑΙ ΑΓΙΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ, ΚΑΙ ΤΙΜΗΝ βοήθειαντε, τών φιλωθέων 'Ρωμαίων έγράφθη ϋπο ΖΑΧΑΡΙΟΥ ΓΕΡΓΑΝΟΥ ΕΥΓΕΝΟΥΣ έκ τής ύπερφήμου "Αρτης. Εν τί] Ουιπτεμβέργτ, έν ττ) του ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ ΒΟΡΕΚ ΧΑΛΚΟΓΡΛ- φία έτυχώθη τω τής θεανθρωχωγονίας 1622 έτ«. Αχοστάτα κάρφος τω οφθαλμω σου ϊσομαι Πάπα. A la fin (au recto du dernier feuillet non chiffre) : WITTEBERGJE, Exscribebat Augustus Boreck, Anno 1622. In-8° de 20 feuillets non chiffres, 272 pages et 1 feuillet non chif-* fre. Sur le titre, imprime en rouge et noir, on voit une vignette representant la descente du Saint-Esprit sur les Apotres. Au recto du dernier feuillet figure la marque de l'imprimeur. Livre de la· plus grande rarete. En tete du volume, on trouve les pieces liminaires reproduites ci· apres integralement a cause de leur importance au point de vue de l'histoire litteraire. Serenissimo, potentissimo principi ac domino, domino Joanni Georgio, Saxoniae, Ju/i?, divise et Montium duci, sacri romani imperii archimarschallo et electori, landgravio Thic- ringiee, marchioniMisnix, burggravio Magdeburgensi, comiti de Marca et Ravensburg, domino in Ravenstcin, etc. domino 160 BIBLIOGRAPHIE HELLENIQUE meo clementissimo, totique domui illustrissimm saxonicse salutem et perennem felicitatem humillime precor. Non casu aut fato aliquo, serenissime celsissimeque princeps elector, sed singulari dei opt. max. providentia ac nutu factum esse affirmo quod narrabo. Operas pretium in animum induxe- ram meum, ante sexennium, studiorum uberiorum gratia, Romam proficisci : verum ύπερευλογημ,ένη ac ineffabilis SS. Trias, cuius est velle et perficere, aliter me rexit et dire- xit, ut nimirum, relicto Romam versus itinere, hanc vestr? serenissimae celsitudinis regionem visitarem, ut eo felicius et maiori cum fructu studia sacra et humana excolerem. Ac sanct? & individual SS. Triadi sit laus, omnia ex voto animique :6ententia cesserunt. Primo salva et incontaminata fide in Groetiam rediturus. Secundo, tua potentissima celsitudo per biennium me largis- sime sustentavit in Academia Witteb. et,, quod magis est, cle- mentissime iniunxit reverendis et clarissimis professoribus ut me in disciplina theologica et humana informerent, ut eo maiori cum felicitate ecclesiaj dei aliquando inservirem. Sunt & alia plura beneficia, qu? hic malo praeterire qua m aperire ; grata itaque mente agnosco, ο impervestigabilis Trinitas, has omnes in me collates beneficentias.^Uti ergo tuas maiestatis beneficia de die in diem, magis magisque in me crescunt, sic et mea obsequia qualiacunque concrescere consen- taneum est. Verum respectu tuas maiestatis obsequia mea nulla suut aut, ut cum SS. scriptura loquar, sunt tanquam pannus men.truatus. Interim confitebor tibi in gentibus, domine, et nomini tuo cantabo. Tuas autem celsitudinis, serenissime elector, quid dicam de incomparabilibus meritis? Σοι δέ θεός δΐίη 'όσα φρεσΐ afjai μενίΐνας. Ac non minimam laudem T. C. nomen ab uni- verso christian! orbis ambitu habiturum. Imo, publiee et pri- vatim testor, T. S. gens nostra graca veluti parentem meritis- simum agnoscet. Utinam et ego, ex parte saltern, in gratiarum actione referenda pr?stare possim quod omnino debeo. Quia vero vires mihi desunt quotninus id a me fieri queat, pro tenui- ANNEE 1622 161 tate mea nihilominus hanc Catechesm (quam superioribus die- bus augustissimo S.T. nomini dedicavi consecravique) loco muneris et valedictionis sitnul adsporto. Si autem non digna T. C. meritis, debilitati meae adscribendum id est. Qure cum ita sint, serenissime celsissimeque princeps elec- tor, T. C. hum 'lime oro'ut hoc levidense munusculum, quod conatus sum exhibere, serena fronte accipere dignetur, mihique obsequioso et iam propediem in Graetiam redituro bene appre- cavi haud gravetur. Et plane confido non ingratum T. S. fore conatum meum, prsertim cum non maius aliud (propter tenui- tatem meam) prstare possim. Quod reliquum est, SS. et in individuam Trinitatem ardentissimis invoco votis ut tuam serenissimam celsitudinem totamque rutam saxonicam servet in hoc perturbationum pelago incolumem, faxitque ne tanti bene- factoris nomen ac memoria ex eorum animis, de quibus optime mιrita est, unquam elabatur. Valeatac vivat T.S.C. pancratice. Anno Filii Altissimi M.DC.XXII. T. S. subiectissimus Zacharias Gerganus, Ithacensis Grcus. Ad serenissimos ac potentissimos reges Moschovi et Hiberise, S. patriarchas, illustrissimos principes Moldavise, Walachi et Rhussise, B. metropolitas episcoposque et sacerdotes, nobiles habitantes in regia urbe Constantinopolis, Galat, Andrianopolis, Iraclise, Thessalonic, Larissse, Trical, Athen, Corinlhi, Patr, Nawpactve et Artis, loannin, Paramithi, Pogoniani, Goriti, Aulonse, Agianlaur, in Bulgaria, Serbia, Albania, Alexandria, JEgypto, Syria, Jiuhea, Caramania, Trapezunda, Cypro, Creta, Cercira, Chio, Zacintho, Cephalonia, Pat/no, ?? et ad retyquos Christi ecclesiw inhxrenles directum est hoc epistolium. Salvete, serenissimi domini et invictissimi athletae, ad vo& lant venio, et, si molestum non est, paucis me audite, non diu vos detinebo. BIBLIOGRAPHIC HELllhnQUE I — H 162 BIBLIOGRAPHIE HELLENIQUE Pneumatophorus apost. Paulus duo in suo discessu pr?dice- bat Ephes. quorum unum erat quod diabolus introducturus esset in ecclesiam Ephesi tyrannos, homines crudelissimos. Apost. verba ita se habent : ego scio quoniam intrabunt post discessum meum lupi graves. Alterum, quod excitaturus esset diabolus ex illis ipsis, Ephesi viros ψβυδολόγους : et ex vobis ipsis, inquiens Paulus, exurgent viri loquentes perversa : illos in forma luporum·; ut coderent atque s?virent ; hos in forma ψευδολέγων, ut fallefent atque imponerent, utraque caterva dia- bolus ecclesiaa dei Eph. noceret. Pulchre etenim loquitur Aug. : Pcrsecutio sive sit a leone, sive a dracone, nunquam tameu ecclesia non affligitur. Verum divinus apost. tanquam provi- dentissimus dux suggessisset Ephes. ecclesiaa arma spiritualia, quibus facile machinationes diaboli subverteret, quando monendo ait : propter quod, inquiens, vigilate, memoria retineatis quoniam per triennium nocte ac die non cessavi ; quasi diceret apost. Eph. : si doctrinam a me vobis traditam retinueritis, nunquam diabolus ac filii eius vos seducere valet. Sed quorsum haec? Novi ex SS. scriptura quod diabolus ubi rem in dei gloriam, in aedifieationem ecclesise directam animadverterit, illico per sua organa conatur earn extinguere. Quoties enim N. Jesu Christi T. per Pharisaeos, Ebionitas, Arianos aliosque hoereticos expugnare ausus est? Quoties Patrum aliorumque bonorum virorum monumeiita conatus est subvertere? Sic etiam dubium non est quin diabolus sit exci- taturus malos et perversos homines, male ct perverse de meo libro loquentes. Quosdam eructabitut palam eum damnent atque respuant. Et hi sunt h?retischismatopapicolre, qui in forma luporum vos invadere conantur, et ideo fit ut eo facilius in profunditatem naufragiosi gurgitis vos precipitent. Quosdam deinde evomet ut eum clam reprchendant atque contemnant. Et hi sunt illi Grrcci qui publiee fatentur quidem se esse giicca) rcligioni addictos, privatirn autem papismum fovent, ANNΙE 1622 163 et ideo fit ut vos absque strepitu illaqueent. H sunt diaboli perpetu insultationes1. At in nos invictissimos athletas nullam prorsus potestatem fallendi habet diabolus & eius filii. Vosne pietate & constantia instructissimos ad aliud sect institutum proruatis, verisi- mile sit? Vos, qui hactenus in vestra fidelitate constantissimi & non sine immortali vestri nominis gloria fuistis, subito mali et perversi homines seducant, quis audet hoc sperare? Absit. Nec mihi propositum hortari vos ut in fide et constantia per- sistans, sponte vestra facturi id estis, vestra sponte horu m hominum persuasiones respuetis, et recte. Nam malus & per- versus homo semper male et perverse consulit. Sicuti enim arbor mala malos producit fructus, ita et homo perversus per- versa loquitur. Neque mirari etiam aut obstupescere debetis, cum malos maie de meo libro loquentesaudietis. Impiorum enim proprium est de bono & salutari opθre maie sentire. Num est mirum quando ita lqquuntur de hoc libro ? nequaquam. Siquidem gentiles Moysis scripta cachinno excipiebant dicentes Mosen multa dicere & nihil probare ; Christi, Judsei & alii haeretici ; patrum Papicol. % Cterum vos deo opt. max. commendo et verbo gratiae ipsius qui potens est dificare et dare hsereditatemsanctificatis omnibus. Prajterea rogamus obnixe omnes pios christianos, & impri- mis reverendus dominus episcopus Hierisu et sancti montis Athonae Nicephorus et R. dominus presbyter Demetrius2, ut ad cuius manus hic libellus noster catecheticus venerit, ante omnia lιgat illam d. Danielis orationem pro liberanda patria ab hostibus : Domine in omnibus misericordia tua avertantur, obsecro, ira tua et furor tuus a civitate Hierusalim, montis sancti 1. En marge, ou lit cette note : Mulli Grci a tenais annis student Borna·, in Galtia, et plerique miserrime ab Esautis decipiuntur. 2. Les noms de ces personnages ιtant au nominatif, il faut considιrer ceux- ci comme adressant cette priθre aux fidθles conjointement avec Zacharie Gerganos. Autrement, il faudruit l'accusatif. 164 BIBLIOGRAPHIE HELLENIQUE tui, quia peccavimus iniquitatibus nostris & patrum nostrorum Hierusalim, et populus tuus in opprobrium factus est etiam omnibus qui circum nos sunt. Et iam exaudi, domine deus noster, orationem servi tui, deprecationes eius, et ostende faciem tuum sacrario tuo deserto ; propter te inclina, deus mi, aurem tuam & audi, aperi oculos tuos et vide vastationem nos- tram & civ'tatis tu?, in qua invocatum est nomen tuum. Nec enim in i is nostris proiiciamus misericordiam nostram coram te, sed in' miseration s tuas multas domino. Exaudi, domine; placare, domine; attende, domine, fac et ne cuncteris propter te, domine mi deus : siquidem nomen tuum invocatum est ad civitatem tuam et ad populum tuum. Amen. Ad omnia paratissimus. Zacharias Gerganus, Ithacensis Gr?cus. Le texte grec, qui figure en regard du latin, est signe : Ζαχαρίας Γεργανάς έκ π
- ΖΑΧΑΡΙΟΥ ΓΕΡΓΑΝΟΥ ΕΥΓΕΝΟΥΣ
