- (04) BIBLIOGRAPHIE HELLENIQUE XVII TOME PREMIER
- 87 ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ TOT ΘΕΟΥ ΡΩΜΑΪΚΗΣ, και καθολικές Εκκλησίας. ΕΡΜΗΝΕΜΕΝΗ ΕΙΣ ΤΗΝ ΚΟΙΝΗΝ γλώσσαν τών Ρωμαίων, και εις μερικούς τόπους εξηγημένη Προς την τάξιν και συνήθειαν τΐ;ς ανατολικές Εκκλησίας. ΕΝ ΡΩΜΗ-. Παρά Βαρθολομαίω τω Ζανέτω. αχιστ΄ μέ το θέλημα τών προεστιο-ων. In-e^de 246 (non 244) pages chiffrees fautivement et 1 feuillet, lequel contient au recto les trois approbations reproduites ci-apres. Le volume se compose de 15 cahiers de 8 feuillets chacun et d'un cahier de 4 feuillets. Rarissime. Cette traduction de la Doctrine chretienne de Bellarmin est due a Leonard Philaras, qui en donna lui-meme une nouvelle edition ANNΙK 1616 105 accompagnιe d'une version latine, ΰ Paris, en 1633. Voir plus loin, page 309, numιro 223. APPROBATIONS Ego Fr. Basilius Mazza, Chiensis, sac. theol. mag. ord. ' raed. Rom. Prov., ex commissione reverendissimi Patris Mac. fr. Yacinthi Petronii, sacr. Palatii. apostol. mag., christianam Doctrinam graeco idiomate vulgari donatam at que additionibus nonnullis auctam, ad erudiiendos- eos qui ritu graeco divinum cultum exercent accurate visain consideravi, nihilque in ea fidei bonisve moribus adwrs-iati» i*ep«ri ; quin potins multa unde Iructus uberrimos Garawi possint pro spiritual! vita servanda atque augenda colligere : pr*>p.terea dignam qua; typis mande- tur existimavi. Ita est. Fr. Basiuus qui sup. manu propria. Ego Andreas Eudjemon Ioannes, sacerdos Societatis Iesu, ex commissione reverendiss. P. Mag. sacri Palatii, vidi versionem Doctrin christian»; ex italico in vulgare Graecorum idioma, atque omnia in ea reperi fideliter reddita, additis etiam nonnul- lis, quae ad erudiendos eos faciunt qui ritus seqmintur orientalis ecclesias ; qua? omnia mihi visa sunt sanctae catholicae fidei consentientia, neque a bonis moribus aliιna. Il iulii 1616. Andreas Eud;emon Ioannes qui supra. Ego Petrus Arcudius , philosophiae ac sacr theologiae doctor, de mandato reverendissimi Patris Magistri sacri Palatii, praesentem Doctrinam ab italico idiomate in vernaculam lin- guam graecam conversam, additis praeterea nonnullis, quae ad ritum Graecorum spectant, diligenter perlegi, in eaque nihil animadverti quod fidei catholicae aut lipnis moribus adversetur; quin potius dignissimani quae typis mandetur et utilissimam fore existimo ad erudiendos homines graecos, sive illi ritum graecum, sive latinum sequantur. Idem qui supr. Petrus Arcud. manu propr. Bibliothθque nationale do Paris : I) 5108 (Inventaire D 1?802). Bibliothθque de l'Arsenal : Thιol. 6256. 8°. 106 BIBLIOGRAPHIE HELLENIQUE Sur le titre de l'exemplaire conserve a la Bibliotheque de l'Arsenal, lequel a jadis appartenu a celle de l'Oratoire de Paris, on lit : Timothei Hoi Andreae F. dono Leonardi Villarei Atheniensis e Grsecorum Coll. Rom. R[evercndissi]mi D[omi]ni Bellovaccnsis άναγνώστου. 1617. Die'Β. Ambrosio Mediol. sacro. Bibliotheque universitaire de Leyde : 754. H. 8. L'exemplaire de la Bibliotheque universitaire de Leyde possede ses marges intactes et est doublement precieux. D'abord, il a appar- tenu a Daniel Heinsius, comme en temoigne cette note qui figure sur le titre : Danielis Heinsii ad quem ex Oriente ab ampliss. viro Davide de Willem missa est. Ensuite, les marges d'un certain nombre de pages sont couvertes d'annotations autographes du patriarche Cyrille Lucar. En voici quelques specimens qui donneront une idee de l'esprit dans lequel elles sont concues : Texte (pages 9 et 10). Το σημάδι του σταυρού γίνεται λέγοντας- εις το όνομα του πατρός και του υιοϋ και του αγίου πνεύμα- τος , και αντάμα σχηματίζοντας τον τύπον του σταυροί. Texte (page 14). Μ. Τί θέλει να ε'ιπη [έγώ πιστεύω] ε'ις θεόν ; Δ. Θέλει να είπη 'ότι πρέπει να πιστεύωμεν σταθερώτατα ότι είναι θεός, καλά και δεν τον βλέπομεν με τα μάτια του κορμιού. Texte (page 15). [ Ο θεός] είναι πατέρας όλων των καλών ανθρώπων. Texte (page 35). Note de Cyrille Lucar. Ή έπίκλησις του ονόματος τ?,ς παναγίας τριάδος έν τω σταυρώ κατάχρησίς έστι μάλλον του ονό- ματος του θεού. Note de Cyrille Lucar. Μετάβασις έκ τής υποθέσεως ε'ις το ϋποθέμενον. θεόν γαρ ε!ναι αναμφιβόλως προϋποτίθεται" ή δε ΰπόθεσίς έστιν ή πίστις ή εις τον θεόν ε!ς όν πιστεύομεν και έλπιζο- μεν και Οαρρουμεν. Note de Cyrille Lucar. Οΰ χρή σε οΰ'τω δογματίζειν' κοινώς γαρ πάντων πατήρ έστιν ό θεός. Note de Cyrille Lucar. Είχε δύναμιν ό θάνατος va Έγώ το λέγω Ιτζι" εϊχεν ANNEli 161(5 107 Χωρίση τήν ψυχήν του Χριστοί «to το κορμί του. Texte (page 45). Εις τον θάνατον καθενός άνθρω- που γίνεται ή κρίσις μερική τής εκείνης όπου έκβαίνει τότε » από το κορμί. Texte (page 46). Πρέπον είναι το λοιπόν να ελθη [6 Χρίστος] μίαν ήμέραν, εις την οποίαν 'όλος ό κόσμος να τον Υνωρίση και να τον τιμήση θελημα- τικώς ή στανικώς, ωσάν άληθινόν βασιλέα και δεσπότην τοΰ κόσμου. Texte (page 47). Το πνεύμα το άγιον δέν είναι π«τέρας, οΰτε υιός, άλλα ενα τρίτον πρόσωπον, το όποιον εκπο- ρεύεται άπό τον πατέρα και τον υ'°ν, ώσαν άπο μίαν αρχήν. Texte (page 48). Δέν κράζεται πατήρ άγιος παρά μόνον ό πάπας διατ'ι εκείνου μόνου πρέπει τούτο το όνομα κατ'εξοχήν, δύναμιν ό θάνατος νά χωρίση τήν. ψυχήν άπο το κορμί του, άμή δέν είχε δύναμιν νά λύση τήν ένωσιν όπου είχεν ή ψυχή μετά τής υπο- στάσεως του υίοΰ καΙ λόγου, ή τήν ένωσιν όπου είχεν το κορμΊ μετ αυτής τής υποστάσεως. Note de Cyrille Lucar. Ψέματα. Note de Cyrille Lucar. 'Αποσιωπείται πάντως ή αίτια ή καθόλου και αληθής δι' ην ό κρι- τής έ'ρχεσθαι μέλλει" ήτίς έστιν ίνα κρίνη ζώντας και νεκρούς' 'όπερ κατά πρόθεσιν παρέρχεται ό διδάσκαλος ασφαλιζόμενος τό περ'ι τής μερικής κρίσεως δόγμα, το ψευδές και έπίπλαστον. Note de Cyrille Lucar. Ίδέτω έκαστος και κρινέτω ε'ι ταΰτα κατά τήν τάξιν και συνήθειαν τής ανατολικής εκκλησίας λέγεται, ώς υπόσχεται ή επιγραφή. Note de Cyrille Lucar. Μηδένα καλέσητε πατέρα έπ'ι τής γής. Texte (page 91). Note de Cyrille Lucar. Δέν έχομεν μεσίτην ή βοηθδν Μεσίτης εις ο Χριστός μεσίτου δυνατώτερον σιμά εις τον Χριστόν μή δεόμενος' ό Χρίστος σπλαχνι- παρά την μητέρα του. κώτερός έστι προς ήμας τά μέλη του ή τά λοιπά μέλη άλλήλως.
